Żyjąc w otaczającym nas świecie, kierujemy się różnymi czynnikami, dokonujemy często rozmaitych wyborów, lecz czym się wtedy kierujemy? Czasem postępujemy z rozsądkiem, odpowiedzialnością i rozwagą, jednak uważam, że o wiele częściej człowiek kieruje się emocjami, instynktem i spontanicznością. To właśnie te bodźce wpływają na nas najbardziej.

W przytoczonym fragmencie „Chłopów” Władysława Reymonta dokładnie widać wpływ instynktów na chłopów. Antek Boryna powadzi rozmowę z księdzem, chce, aby kapłan stanął po jego stronie w konflikcie o ziemię. Nie popiera on jednak Antka. Bohaterem kieruje wściekłość i nienawiść do starego Boryny, chce, za wszelką cenę, sprawiedliwości. Rozmowa się urywa, rozdrażniony Antek dostrzega chałupę Jagny, po czym uświadamia sobie, że ojciec nie pragnie gruntu, lecz kobiety. Wznieca się w nim jeszcze większa wściekłość, po czym w jednej chwili, całkowicie zmienia swoją postawę. Piękna kobieta sprawia, że Antek zapomina o całym sporze. Jej anielska uroda sprawia, że bohater wpada w trans, kierują nim wtedy wyłącznie męskie instynkty. Pragnie tylko kochać Jagnę.

Weźmy teraz pod uwagę kobietę, która wywoła ogromne zamieszanie w tym utworze. Mowa tutaj, o wcześniej wspomnianej Jagnie, córce Dominikowej. Ulegając matce, wyszła za mąż za Macieja Borynę - najbogatszego gospodarza we wsi Lipce. Jako bardzo atrakcyjna, młoda dziewczyna, kierowała się emocjami i niepohamowanym popędem. Zdradza męża z jego synem oraz wieloma innymi gospodarzami we wsi. Jagna nie potrafi żyć w społeczeństwie, działa pod wpływem impulsów, ulega przyjemnościom, nie zastanawiając się nad ich konsekwencjami. Jej zachowanie, łamiące zasady etyki wywoływało oburzenie we wsi. Kierując się emocjami i instynktem, zniszczyła swoją reputację, co w konsekwencji doprowadziło ją do upadku. Kobiety zgromadzone we wsi pozbyły się Jagny, wyrzucając ją ze wsi.

Warto zauważyć, że dużą rolę odgrywają także emocje. Często nie liczymy się z późniejszymi konsekwencjami, działając pod wpływem impulsu. Tak było w przypadku tytułowego bohatera dramatu Juliusza Słowackiego - Kordiana. Pod wpływem emocji i gniewu, postanawia zabić cara, by Polska odzyskała niepodległość. Nie myśli jednak o tym, co się będzie działo później, kiedy już dokona zbrodni. Bohater nie kieruje się rozsądkiem, a jedynie emocjami i miłością do ojczyzny.

Jak przedstawiłem w powyższych przykładach, emocje oraz instynkt często biorą górę nad rozsądkiem. Te czynniki bywają destrukcyjne dla człowieka, przez co dopuszczamy się czynów, których później żałujemy. Dlatego ważne, by w życiu kierować się nie tylko instynktami, lecz także zdrowym rozsądkiem.