Wstęp: Jeśli zastanowimy się nad różnymi funkcjami dzieł artystycznych znajdziemy bardzo szerokie spektrum różnych funkcji. Są to na przykład sprawienie przyjemności odbiorcom, wprowadzanie ich w stan konsternacji, czasem w złość, czasem w zachwyt. Artyści mają też w swoich dziełach możliwość uświadamiania społeczeństwa.

Teza: Jedną z powinności tekstów kultury jest dydaktyczne wychowywanie społeczeństwa.

Analiza ilustracji: Często mamy wrażenie, że żyjemy w iluzji wolności. Na ilustracji przedstawiono w żartobliwy sposób wpływ reklamy na przeciętnego obywatela. Jest to mężczyzna z wózkiem sklepowym, a jego drogą kieruje wielka ręka. Steruje nim jak marionetką, chociaż on wydaje się być tego nieświadomym – na jego twarzy widzimy szeroki uśmiech. Kroczy dumnie, popychając wózek, ku produktom wskazywanym przez reklamę. Nieprzypadkowy jest też tytuł: Reklama w krzywym zwierciadle, ponieważ ten plakat ją w pewnym sensie demaskuje dyktaturę reklam we współczesnym świecie.

Tekst 1: Ignacy Rzecki, bohater powieści Bolesława Prusa Lalka również miał do czynienia z marionetkami, ale w tym przypadku mowa o zabawkach w sklepie, w którym pracował ten stary subiekt. W tym przypadku są one metaforą ludzkiego życia. Rzecki co niedzielę układał zabawki na wystawie, komentując swoje działania. Traktował je jak żywe istoty – podobnie jak ludzie, do czegoś dążyły, a gdy się psuły – trafiały do szuflady i wkrótce wszyscy o nich zapominali. Według Ignaceg ludzkim losem również kierują siły niezależne od nas, tak jak on marionetkami. Widoczny jest tu topos theatrum mundi – bohaterowie wcielają się w role, które do nich nie pasują. Izabela w bogatej sukni, w kościele, zajmuje się wolontariatem dla najbiedniejszych i głodujących, Ignacy w teatrze wśród arystokracji nie wie jak się zachować, wyróżnia się niepasującym strojem, Wokulski zmienia się, by zostać zaakceptowanym przez Izabelę, która jednak decyduje się na Starskiego, a także użalanie się arystokracji nad losem kraju, który ich tak naprawdę nie obchodził.

Podsumowanie: Muszę przyznać, że we współczesnym świecie również ze wszystkich stron jesteśmy narażeni na manipulację. Jest to godzenie w wolność, ale reklama wydaje się być jednym z delikatniejszych i nie tak groźnych przykładów - większy wpływ ma władza (jak wiele jest autorytarnych, czy totalitarnych krajów również współcześnie). Bardzo trudno doprowadzić do demokracji, ale nie jest to niemożliwe. Teksty kultury powinny wychowywać społeczeństwo – pokazywać możliwości różnych ścieżek, nawet w tak ważnych sprawach jak wolność. Może dlatego w Chinach zakazano emisji Igrzysk śmierci?