Bunt czy pokora wobec ludzkiego losu? - odpowiadając na pytanie, wykorzystaj wnioski z analizowanego fragmentu oraz przywołaj przykłady postaw bohaterów literackich z innych epok.

Wydarzenia, na które człowiek często nie ma wpływu, mogą doprowadzić do załamania i zawahania w ludzką wiarę. Niektórzy ludzie przyjmują wydarzenia zesłane przez los z pokorą. Nie kłócą się, nie zadają pytań: “Dlaczego właśnie mnie to spotyka?”. Uznają wyższość lub konieczność jakiś zdarzeń. Ze spokojem przyjmują wszystkie przeciwności losu i dalej żyją pełni wiary, pogodzeni z danymi nieszczęściami nie oskarżając nikogo. Nie każdy jednak może pogodzić się z trudnymi sytuacjami. Czasami choroba, śmierć bliskiej osoby, nieodwzajemniona miłość bądź też inne sytuacje mogą doprowadzić do bezsilności wobec praw natury i losów, co przejawia się buntem i nieposłuszeństwem.

Wydarzenia, na które człowiek często nie ma wpływu, mogą doprowadzić do załamania i zawahania w ludzką wiarę. Niektórzy ludzie przyjmują wydarzenia zesłane przez los z pokorą. Nie kłócą się, nie zadają pytań: “Dlaczego właśnie mnie to spotyka?”. Uznają wyższość lub konieczność jakiś zdarzeń. Ze spokojem przyjmują wszystkie przeciwności losu i dalej żyją pełni wiary, pogodzeni z danymi nieszczęściami nie oskarżając nikogo. Nie każdy jednak może pogodzić się z trudnymi sytuacjami. Czasami choroba, śmierć bliskiej osoby, nieodwzajemniona miłość bądź też inne sytuacje mogą doprowadzić do bezsilności wobec praw natury i losów, co przejawia się buntem i nieposłuszeństwem. Człowiek, który nie może pogodzić się z daną sytuacją, zaczyna sprzeciwiać się Bogu i wszystkim zasadom dotychczas przez niego wyznawanym. Bunt i pokora wobec ludzkiego losu są charakterystycznymi objawami człowieka. Emocje są stałym elementem egzystencji istoty ludzkiej, które wpływają na rozwój osobowości. Czasami wydarzenie zesłane przez los, na które ludzie nie mają wpływu może zmienić ludzki stosunek do świata i drugiego człowieka. W moim wypracowaniu postaram się przedstawić różne postawy ludzkie wobec losu.

Pierwszym przykładem jest fragment “Granicy” Zofii Nałkowskiej, który przedstawia dialog pomiędzy dwoma bohaterami o różnych poglądach i przekonaniach. Pierwszym bohaterem fragmentu jest ksiądz Czerlon. Był on bardzo pokornym i spokojnym człowiekiem. Nigdy nie osądzał drugiego człowieka po czynach. Przyjmował postawę chrześcijańską. Według Czerlona człowiek wobec Boga powinien być pokorny i oddany. Dzięki doświadczeniom zesłanym przez Stwórcę, człowiek staje się bogatszym duchowo. Bohater twierdził, że trzeba w pełni poddać się woli Najwyższego i czekać na kolejne Jego działania. Czerlon uważał, że tajemnicą jest zrozumienie cierpienia, śmierci, czy niesprawiedliwego losu, a życie oparte jest na grzechu, męce i niepokoju. Człowiek nie jest w stanie przewidzieć losów świata, dlatego trzeba w pełni zaufać Bogu i w pokorze znosić wszystkie przeciwności jakie nas w życiu spotykają, by zaznać prawdziwy spokój istnienia. Mężczyzna nie wierzył w możliwość poznania Boga i prawdy o Nim, a istota ludzka musi pogodzić się z losem i marnością “robaka ludzkiego”.

Drugim bohaterem fragmentu powieści Zofii Nałkowskiej jest Karol Wąbrowski. Mężczyzna jest przeciwieństwem postaci księdza Czerlona. Według Karola człowiek dzięki rozumowi góruje nad światem, bo świadomość jest najwyższą instancją. Bohater przyjmuje postawę materialistyczną i ateistyczną, czego dowodem jest powołanie się na poglądy Locke`a, który twierdził, że świat jest możliwy do ogarnięcia przez rozum i doświadczenia. Karol, pomimo że był dotknięty cierpieniem i kalectwem, zachował wiarę w siłę rozumu i dobroci człowieka. Sądził, że jest to najlepsza broń przed złem świata. Bohater uważał, że człowiek odczuwa osaczenie przez niepojętą materię, która neguje sens bytu istoty ludzkiej. Człowiek jest tajemnicą dla samego siebie, dlatego nie może sam siebie poznać. Wąbrowski zauważa, że wraz z rozwojem cywilizacji rozwija się ludzka myśl, a z nią możliwości poznawcze człowieka i świata. Wierzył w poznanie tajemnicy bytu, ponieważ uważał, że istota ludzka jest zbudowana z tej samej materii co świat. Człowiek, jako element świata materialnego, ma nieograniczone możliwości poznania samego siebie, jak i rzeczywistości.

Kolejnym przykładem człowieka pokornego, wobec ludzkiego losu jest starotestamentowa postać Hioba z “Księgi Hioba”. Tytułowy bohater był człowiekiem sprawiedliwym, bogobojnym, uczciwym i wystrzegającym się zła. Wierzył, że wszystko, co go w życiu spotyka, jest wolą Boga, który jest wszechmocny. Pewnego dnia Hiob został wystawiony na próbę przez Boga, tracąc cały swój majątek i rodzinę. Jego cały dorobek zagarniają łupieżcze plemiona, a wichura uśmierca jego siedmiu synów i trzy córki. Hiob bardzo cierpi i rozpacza po utracie wszystkiego, jednak nie złorzeczy przeciwko Bogu. Na znak pokuty ogolił swą głowę i oddał Stwórcy pokłon. Godzi się z wolą Najwyższego i nie wini za swoje krzywdy. Szatan widząc wierność i oddanie Hioba postanowił namówić Boga, aby jeszcze raz wystawił swego sługę na próbę. Bóg godząc się na próbę Szatana okaleczył mężczyznę okrutną chorobą - trądem. Ciało Hioba zaczęło gnić i pokrywały je wrzody i strupy. Bohater wykazał się wielką cierpliwością, pomimo cierpienia i bólu jakiego doznał i nigdy nie zgrzeszył złym słowem przeciwko Bogu. Z pokorą przyjmował wszystkie trudy losu. Swą głęboką pobożnością i wiernością nie tylko Stwórcy, ale także swoim zasadą udowodnił, że jego wiara była prawdziwa i płynąca prosto z serca. Bóg wynagrodził Hioba za wszystkie cierpienia. Przywrócił mu zdrowie, dzieci, pomnożył jego majątek i obdarował długim życiem. Historia Hioba dowodzi, że nie można w żaden sposób uniknąć cierpienia i nie można go racjonalnie wytłumaczyć, ponieważ może mieć ono swoje znaczenie i odegrać różne role. Dlatego trzeba przyjąć przeciwności losu z pokorą i znieść z godnością.

Ostatnim przykładem postawy ludzkiej wobec losu objawiającej się buntem są “Treny” Jana Kochanowskiego. Treny są zapisami wewnętrznej przemiany po stracie ukochanej osoby. Głównym bohaterem dzieła jest poeta oraz jego zmarła córeczka Urszulka. Autor był spokojnym człowiekiem, najwybitniejszym polskim poetą renesansowym. Jego harmonijny obraz świata burzy śmierć ukochanego dziecka. Jan Kochanowski bardzo cierpi po stracie córeczki, przeżywa głęboką depresję i przechodzi światopoglądowy kryzys. Buntuje się przeciwko Bogu, obwinia go o stratę dziecka i przestaje w niego wierzyć. Odrzuca także wszystkie wyznawane przez niego zasady, wartości i ideologie. Rozpacz prowadzi go do obłędu, ale też do poszukiwania sensu życia. Cisza panująca w domu wzmaga ból rodziców i dręczą ich wspomnienia. W utworach XVII i XVIII, następuje pogodzenie się z wyrokami Boskimi. Pogłębiony w rozpaczy ojciec z czasem zdaje sobie sprawę, że śmierć jest nieuchronnym porządkiem życia i przestaje się buntować.

Na przykładzie tragedii Jana Kochanowskiego możemy zauważyć, że ból i cierpienie mogą doprowadzić człowieka do zmiany dotychczasowej postawy i zasad. Człowiek podejmuje próbę pogodzenia się z losem.

Myślę, że na podstawie powyższych przykładów udało mi się przedstawić, postawy ludzi wobec losu. Jak można zauważyć, każdy człowiek podchodzi do życia i nieszczęść, które go spotykają w inny sposób. Ksiądz Czerlon reprezentuje antologię teologiczną. Uważa, że poza widzialnym i namacalnym światem realnym istnieje jeszcze wymiar dodatkowy, którego człowiek nie jest w stanie poznać. Należy pogodzić się z cierpieniem i żyć w pokorze. Karol Wąbrowski jest zwolennikiem innych poglądów i przyjmuje stanowisko ontologii materialistycznej. Dla bohatera istnieje wyłącznie to co, jest widzialne. Człowiek ma nieograniczone możliwości poznania samego siebie oraz całego otaczającego go świata. Podobnie jak ksiądz Czerlon postawę pokory wobec ludzkiego losu reprezentuje Hiob. Mimo, że został ciężko doświadczony przez los tracąc cały swój majątek i wszystkie dzieci, a ciało jego zostało okaleczone trądem, nie załamał się, wciąż chwalił Boga i nie sprzeciwiał się mu. Z pokorą przyjmował i znosił wszystkie przeciwności. Jan Kochanowski w wyniku tragedii, jaka go spotkała buntuje się przeciwko Bogu i swym zasadom . Nie może pogodzić się ze śmiercią swojej ukochanej córeczki i przechodzi światopoglądowy kryzys. Z czasem bohater godzi się z losem, jednak w wyniku bólu i cierpienia odwrócił się od Boga i złorzeczył przeciwko niemu. W dzisiejszych czasach bardzo trudno jest znaleźć ludzi z cechami Hioba. Niektórzy ludzie, których napotykają nieszczęścia pod wpływem bólu i cierpienia nie mogąc pogodzić się z losem odwracają się od Boga. Czasami bunt ten jest chwilowy, a niekiedy ludzie odchodzą od Stwórcy na zawsze, obwiniając go o swoje nieszczęścia.