Fragment teksu Elizy Orzeszkowej zatytuowanego „Gloria victis” przedstawia waleczne dzieje Polski. Skupia się na braku pielęgnowania pamięci o powstaniach i ich bohaterach. Autorka jest pisarką pozytywistyczną. Pisze by oddać hołd powstańcom styczniowym, realizując konwencje tendencyjną. W utworze kluczowa jest personifikacja przyrody. Wiatr oddaje cechy charakterystyczne dla młodszych pokoleń. Jest pełen pytań, ciekawy, ma brak wiedzy i świadomości minionych zdarzeń. Mimo to żywi szacunek do historii, bohaterów narodowych i dotrzega autorytety. Rośliny zostały ukazane jako symbol starszych pokoleń. Posiadają wiedzę, którą chcą się dzielić. Mimo że subiektywnie oceniają wydarzenia, doceniają działania Polakow i same były świadkami ich śmierci. Obraz przeszłości w „Gloria victis” nie przedstawia wyidealizowanych powstańców. Podkreśla heroizm i ogrom poświęcenia zwykłych ludzi. Przyroda opisuje, jak zostali potraktowani i niedocenieni przez świat, pochowani w masowych mogiłach z małym krzyżykiem. Uważa, że świadczy to o zapomnieniu. Nikt już nie dostrzega śladów po ogromnym poświęceniu. Widać nietrwałość pamięci ludzkiej. Tylko natura czuwa i oddaje im hołd. Opiekuje się grobem oraz troszczy o niego. Świerk przedstawia podział na bohaterów „wieńczonych” i „niewieńczonych” – mających pomniki i ich nie mających, tych których imienia się pamięta i które zupełnie zostały zapomniane. Z tekstu płynie wniosek, że chwała oraz sława są potrzebne. Walka, nawet ta, która okazała się klęską, powinna być traktowana jako bohaterska i ważna. Nadzieje daje nam to, że nigdy nie zostaną całkowicie zapomniani, a ich grób i natura będzie o tym przypominać. Czas odgrywa we fragmencie niszczącą role, „ciągle płynął nieśmiertelny strumień czasu”. Szemrze słowa „Vea victis”, biada zwyciężonym.