Opisy wielkich miast pojawiały się w prozie realistycznej na przestrzeni XIX wieku w utworach wielu słynnych pisarzy. Chciałabym na podstawie dwóch utworów Fiodora Dostojewskiego „zbrodnia i kara” i Bolesława Prusa „lalka” zaprezentować jak zostały opisane wielkie miasta i jakie pełniły znaczenie w ówczesnych czasach. W literaturze motyw miasta zaistniał w epoce oświecenia. Miasto uosabiało wszystko co złe, wynaturzane, było miejscem zepsucia i degeneracji moralnej. Akcja powieści Dostojewskiego toczy się w Petersburgu - stolicy Imperium Rosyjskiego. Autor w bardzo interesujący sposób rozwija motyw miasta do tego stopnia, że staje się ono jednym z bohaterów utworu. Ukazuje go oczyma osób biednych, lichwiarzy. Dzięki temu poznajemy zaułki nędzarzy przesiąknięte ciemnością i codziennością walk o byt niezaradnych ofiar rodzącego się kapitalizmu. Raskolnikow na swojej drodze spotyka głównie postacie wykluczone i odrzucone. Przykładem może być emerytowany urzędnik Marmieładow, napotkany w jednym z obskurnych barów – człowiek nadużywający alkoholu i niedbający o rodzinę. Na ulicach króluje prostytucja , żebractwo i alkoholizm.