Dynamiczny rozwój nauk o bezpieczeństwie w okresie pozimnowojennym spowodował, że bezpieczeństwo doczekało się szeregu różnych definicji. Nie wszystkie nawiązują do obecnie uznawanego paradygmatu. Do tej pory nie istnieje jedna, powszechnie uznanie uznawana definicja powyższego terminu. Przede wszystkim spowodowane jest to transdyscyplinarności bezpieczeństwa. Z etymologicznego punktu widzenia termin bezpieczeństwo jest wyrazem pochodzącym od łacińskiego rzeczownika securias, będącego z kolei połączeniem dwóch łacińskich wyrazów – sine oraz cura. Sine oznacza w języku polskim „bez”, z kolei cura zmartwienie, strach. Podsumowując pomimo wszelakich i różnorodnych definicji termin bezpieczeństwo sprowadza się do zminimalizowania lub wykluczenia poczucia strachu czy obaw.
Tradycyjne pojęcie bezpieczeństwa narodowego było utożsamiane przede wszystkim z państwem jako jedynym gwarantem bezpieczeństwa swoich obywateli wraz siłą wojskową zdolną do przeciwstawienia się wszelkim zagrożeniom, które w okresie zimnej wojny sprowadzano przede wszystkim do zagrożeń militarnych oraz związanym z owymi konfliktami wyścigiem zbrojeń. W rzeczywistości bezpieczeństwo narodowe polegało na oddziaływaniu szeregu innych czynników, takich jak sprawy społeczne, ekologia, demografia, o których zaczęto mówić oficjalnie dopiero po upadku żelaznej kurtyny. W ostatnich latach zyskał na znaczeniu również ludzki wymiar bezpieczeństwa i przyjęcie założenia, że to właśnie człowiek i zbiorowości ludzkie stają się głównym podmiotem bezpieczeństwa, stąd też definiując pojęcie bezpieczeństwa narodowego zwraca się dzisiaj uwagę na szerokie spektrum zagrożeń. Znaczenia nabrała również konieczność zapewnienia przez państwo warunków niezbędnych do egzystencji narodu, przetrwania jego tożsamości, wartości narodowych, obrony interesów narodowych czy zagwarantowania podstaw ustrojowych decydujących o jego autonomii i sposobie funkcjonowania w środowisku międzynarodowym. System bezpieczeństwa narodowego RP jest systemem obejmujący siły, środki i zasoby przeznaczone przez państwo do realizacji zadań w obszarze bezpieczeństwa narodowego, odpowiednio zorganizowane, utrzymane i przygotowywane. Składa się on z podsystemu kierowania i podsystemów wykonawczych, w tym podsystemów operacyjnych (obronnego i ochronnych) oraz podsystemów wsparcia (społecznych i gospodarczych). Podsystem kierowania jest kluczowym elementem sytemu bezpieczeństwa narodowego. Tworzą go organy władzy publicznej i kierownicy jednostek organizacyjnych, wykonujących zadania związane z bezpieczeństwem narodowym, wraz z organami doradczymi i aparatem administracyjnym oraz procedurami funkcjonowania i stosowną infrastrukturą. Kolejnymi podsystemami, czyli wykonawcze są to siły i środki przewidziane do realizacji zadań w obszarze bezpieczeństwa narodowego, pozostające w dyspozycji organów kierowania bezpieczeństwem. Ostatnim podsystemem są podsystemy operacyjne, które przeznaczone są do wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania i przeciwdziałania zagrożeniom mające charakter polityczno-militarny i pozamilitarny. Natomiast podsystemy społeczne i gospodarcze zasilają podsystemy operacyjne odpowiednimi zdolnościami i zasobami. Bezpieczeństwo wewnętrzne to podobnie jak wyżej wymienione bezpieczeństwo narodowe to stan, które daje poczucie pewności i gwarancje jego zachowania oraz szansę na doskonalenie. Klasyfikuje się je między innymi rodzajami bezpieczeństwa takimi jak bezpieczeństwo globalne, narodowe, militarne, ekonomiczne, polityczne, publiczne, społeczne, a nawet bezpieczeństwo fizyczne, psychiczne czy socjalne.
Definicje bezpieczeństwa wewnętrznego można również wyjaśnić poprzez znaczenie słownikowe pojęcia wewnętrzny oznacza ono: znajdujący się, umieszczony wewnątrz, w środku czegoś. Natomiast pojęcie wewnętrzne należy rozumieć: w zamkniętej, ograniczonej czymś przestrzeni, we wnętrzu czegoś. Jeśli przedmiotem rozważań jest państwo, to słowo wewnętrzne dotyczyć będzie czegoś ograniczonego, a mianowicie jednego z atrybutów państwa, czyli terytorium i społeczeństwa je zamieszkującego. Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oznacza stan, który uzyskano w efekcie spełniania przez państwo funkcji wewnętrznej realizowanej w ramach strategicznej polityki bezpieczeństwa narodowego, przejawiający się ochroną: • w ujęciu wąskim – porządek konstytucyjnego, bezpieczeństwa publicznego i bezpieczeństwa powszechnego; • w ujęciu szerokim – porządku konstytucyjnego, życia i zdrowia obywateli, majątku narodowego przed bezprawnymi działaniami, a także skutkami klęsk żywiołowych i katastrof technicznych. Na bezpieczeństwo wewnętrzne państwa mają wpływ czynniki, które w większości powiązane są ze stanem gospodarki danego państwa, funkcjonowaniem instytucji i służb publicznych, w tym głównie odpowiedzialnych za walkę z terroryzmem (również w wymiarze międzynarodowym) przestępczością, skutkami klęsk żywiołowych, awarii technicznych i tym podobne. Natomiast, poziom bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oceniany jest na podstawie stanu zagrożenia tej kategorii bezpieczeństwa, którego miernikiem jest poczucie bezpieczeństwa wyrażane przez obywateli. Zagrożeniami bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, w których dominują czynniki wewnętrzne są: • zamieszki lub fale strajków o zasięgu regionalnym lub ogólnokrajowym; • duże klęski żywiołowe; • katastrofy techniczne; • kryzysy ekonomiczne; • zbrojne przewroty polityczne lub powstania nieprzekształcone w wojnę domowa; • kryzysy polityczne zagrażające demokratycznemu porządkowi w państwie; • zdarzenia godzące w porządek konstytucyjny; • terroryzm; • przestępczość zorganizowana i tym podobne. Bezpieczeństwo narodowe i wewnętrzne są bardzo często ze sobą mieszane. Pokrewność tych terminów wynika bardziej z zagrożeń, do których się odnoszą. Bezpieczeństwo narodowe jest pojęciem szerszym, w jego skład wchodzi nie tylko ochrona przed atakami wewnętrznymi, tak jak w przypadku bezpieczeństwa wewnętrznego, ale również przed zewnętrznymi. Zarówno jedno, jak i drugie pojęcie odnosi się do sytuacji wewnątrz kraju. Należy pamiętać, że bezpieczeństwo narodowe odnosi się również do sytuacji na arenie międzynarodowej. W obu przywołanych typach występują bardzo podobne zagrożenia. Podsumowując, bezpieczeństwo wewnętrzne to zaraz obok bezpieczeństwa zewnętrznego drugi składnik, przez który dany podmiot doświadcza pełnego bezpieczeństwa. Można to tłumaczyć w taki sposób, że bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne musi ze sobą współgrać, aby podmiot był całkowicie bezpieczny. Podstawową funkcją państwa jako głównego podmiotu sprowadza się do zapewnienia porządku i bezpieczeństwa wewnątrz kraju. Takimi zadaniami jest zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa, które odnosi się do coraz większego profesjonalizmu funkcjonariuszy i pracowników instytucji państwowych, które realizują zadania w sferze bezpieczeństwa narodowego. Kolejne to zapewnienie porządku publicznego, czyli zapewnienie działaniom godzącym w bezpieczeństwo wewnętrze państwa, czyli takie które naruszają porządek konstytucyjny, promujące totalitarne ideologie, nienawiść rasowa i narodowościowa, działania legislacyjne, zwiększenie efektywności administracji publicznej. Następną funkcja państwa to niewątpliwie współdziałanie służby oraz organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo oraz walkę z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną. Ostatnia i według mnie jedna z najbardziej ważnych funkcji państwa w zakresie zapewnienia porządku to szeroko rozumiana ochrona ludności przed skutkami klęsk żywiołowych, katastrof ekologicznych, epidemii różnych chorób. Bardzo ważne jest też, aby państwo dbało o kształtowanie u społeczeństwa podstawy obywatelskie w zakresie edukacji i profilaktyki, zmniejszaniu bezrobocia czy też budowa zintegrowanego oraz nowoczesnego sytemu zarzadzania kryzysowego. Wszystkie te funkcje państwa wpływają bezpośrednio na bezpieczeństwo obywatela, narodu, bo przecież jeśli społeczeństwo jest bezpieczne to bezpieczne jest też państwo.

BIBLIOGRAFIA

1. Biała Księga., Bezpieczeństwo narodowe Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013.
2. Słownik języka polskiego, t. III, PWN, Warszawa 1981.
3. Wiśniewski B., Zagrożenia bezpieczeństwa wewnętrznego, Warszawa 2003.
4. www.mkuliczkowski.pl/static/pdf/slownik.pdf (15.11.2017)