Inteligencja to dar, przekleństwo, ale także wielka odpowiedzialność. Moim zdaniem inteligenci mają za zadanie poprawiać świat i dążyć do polepszenia życia ludzi uboższych - zarówno intelektualnie, jak i finansowo, licząc się przy tym z brakiem zrozumienia ze strony świata, samotnością i innymi trudnościami.

W podanym fragmencie „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego zawarta jest scena odczytu Tomasza Judyma w gabinecie doktora Czernisza. Główny bohater powieści jest wykształconym lekarzem świeżo po stażu we Francji. Judym wygłasza referat, który jest opisem jego wizji zawodu lekarskiego. Przedstawia w nim fatalną sytuację francuskiej biedoty oraz brak higieny w codziennym życiu. Podobną sytuację obserwuje w Polsce, szczególnie wśród robotników. Stara się przekonać zebranych lekarzy, że powinni pomagać przede wszystkim najbiedniejszym i szerzyć wśród nich wiedzę dotyczącą higieny. Lekarz ma do wypełnienia misję i nie może pozostać na to obojętny. Wytyka kolegom doraźne działanie i zainteresowanie głównie najbogatszymi, co spotyka się z oburzeniem zgromadzonych. Stara się przekonać zebranych, by tak jak on chcieli leczyć wszystkich, nie tylko tych których na to stać. Lekarz podkreśla, że „Nie należy służyć mamonie” i trzeba zmieniać świat skoro ma się do tego predyspozycje.

W „Ludziach bezdomnych” świetnym przykładem, który potwierdza moją tezę, jest również postawa Joanny Podborskiej, pięknej i inteligentnej dwudziestotrzyletniej panny. Wielką wartością jest dla niej praca, nie boi się podejmować działań niekiedy przekraczających jej siły, a jako osoba wrażliwa nie pozostaje obojętna na cierpienie innych. To na jej prośbę pani Niewadzka zgadza się urządzić szpitalik w starej piekarni. Ceni sobie również pozytywistyczną postawę Judyma oraz wysiłek, jaki wkłada w pomoc chorym i ubogich, a ona sama chce go wspierać w realizacji tych ideałów.

Inteligentką dążącą do polepszenia świata jest także znajoma Joasi Podborskiej, główna bohaterka „Siłaczki” Stefana Żeromskiego - Stanisława Bozowska. Porzuca ona wielkie miasto oraz przyjaciół i wyjeżdża na wieś, gdzie szerzy oświatę wśród ludu. Pisze podręcznik „Fizyka dla ludu”, uczy dzieci i stara się realizować hasła takie jak praca u podstaw i utylitaryzm. Twierdzi, że stopień człowieczeństwa jest wyznacznikiem stopnia miłosierdzia i wniesionego wkładu pracy w poprawę sytuacji społeczeństwa. Stasia pragnie zlikwidować ciemnotę ludu i chce przygotować go do równoprawnego uczestnictwa w życie kraju. Jest osobą pełną wiary i energii, reprezentuje ideę poświęcenia się dla jednostki dobra społecznego. Bozowska rezygnuje ze swojego szczęścia dla ludzi ubogich i biednych, chce dla nich jak najlepiej. W swoją pracę wkłada całe serce i duszę, a osoby dla których się poświęca otaczają ją szacunkiem. Niestety, ale żyje w trudnych warunkach materialnych. Odznacza się wielkim heroizmem, sama przezwycięża wszelkie przeszkody piętrzące się na jej drodze. Mimo jej złego stanu zdrowia do samego końca trwa w swoich założeniach i dąży do postawionych sobie celów.

Kolejnym przykładem potwierdzającym moją tezę może być również postawa Stanisława Wokulskiego, głównego bohatera „Lalki” Bolesława Prusa. Jest to idealista łączący ze sobą cechy romantyka oraz pozytywisty, realizującego hasła pozytywistyczne takie jak praca u podstaw. Interesuje się losem najbiedniejszych i stara się im pomóc, w tym celu odwiedza Powiśle, wspiera finansowo furmana Wysockiego, pomaga dziewczynie lekkich obyczajów i Węgiełkowi zacząć nowe życie. Porzuciwszy myśli o walce narodowowyzwoleńczej służy ojczyźnie pracą, rozwijając handel, bogacąc się, przysparza także bogactwa krajowi.

Biorąc pod uwagę wcześniejsze rozważania potwierdzam moją tezę, że zadaniem inteligencji jest poprawiać świat. Ukazani przeze mnie bohaterowie dzięki swojemu wykształceniu i chęciom wprowadzali zmiany w życiu społeczeństwa. Zarówno Judym, Podborska, Bozowska i Wokulski realizowali pozytywistyczne hasła pracy u podstaw i starali się polepszyć życie osób mniej zamożnych.