Bohaterowie Tomasz Judym i Stanisław Wokulski są kolejno głównymi bohaterami powieści „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego i „Lalki” Bolesława Prusa. Obie te postaci cechuje mocno rozbudowana sfera uczuciowo-emocjonalna, obaj są przedstawicielami głównych nurtów i idei swoich epok. Ideologicznie są oni mocno zakorzenieni w epoce pozytywizmu, jednak ich dusze przejawiają raczej cechy romantyczne. Obie te właściwości kłócą się ze sobą sprowadzając bohaterów na drogę pełną nieszczęścia i trudów. Choć Wokulski jest doskonałym odzwierciedleniem założeń pozytywizmu, a Judym przedstawicielem nurtów młodopolskich obaj są określani mianem wielkich idealistów i spadkobierców romantycznych idei.

            S. Wokulski był mężczyzną urodzonym w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Długo pracował na siebie, uczył się przykładnie i powoli piął się po szczeblach drabiny własnego sukcesu. W końcu dzięki małżeństwie zawartym z Małgorzatą Mincel zdobył kapitał, który w niedługim czasie zwielokrotnił, po czym zaczął pomagać najuboższym warstwom społecznym. Wokulski jest idealistą dążącym konsekwentnie do celu, a jego walka o niepodległość kraju pokazuje jego romantyczną naturę. Jednak nie tylko tym objawiają się jego romantyczne zamiłowania – również w nieszczęśliwej miłości, jaką darzył Izabelę Łęcką. Uczucie to było tak silne, iż popadł wręcz w obsesję na jej punkcje idealizując jej postać. Szuman tak wypowiedział się o jego afekcie „On już nie tylko kocha, ale uwielbia ją, modli się, padałby przed nią na twarz”. Stanisław jest też indywidualistą o silnym charakterze. Jego jednoczesne dążenia pozytywistyczne i romantyczne zostały świetnie uchwycone w słowach Szumana „stopiło się w nim dwu ludzi: romantyk sprzed sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego”.

Tomasz Judym, młody chirurg z wielkimi ambicjami oraz chęcią pomocy najuboższym, był synem biednego alkoholika trudniącego się zawodem szewca. Następnie został zabrany przez ciotkę będącą prostytutką, która zrobiła sobie z chłopaka swojego taniego służącego. Jednak Tomasz obdarzony silną wolą i niezłomnym charakterze nie ugiął się i postanowił rozpocząć naukę. Podobnie jak Wokulskiego cechował go pęd do wiedzy. Po ukończeniu studiów odbywał on praktyki w Paryżu. Romantyczna wrażliwość Judyma najlepiej widoczna jest wtedy, gdy zachwyca się on Wenus z Milo, uważając ją za ideał piękna. Bohater „Ludzi bezdomnych” tak samo jak Wokulski cierpiał z powodu miłości. Co prawda odwzajemnionej, jednak jego powołanie i chęć pomocy biednym ludziom w sytuacji tak trudnej jak on kiedyś nie pozwoliła zaznać mu szczęścia z ukochaną Joanną. Judym jednak w przeciwieństwie do Wokulskiego nie dorobił się majątku, ani nie był poważany w towarzystwie. Wręcz przeciwnie prowadził żywot ubogi, jego teorie o darmowej pomocy najuboższym wyśmiewane były przez innych lekarz.

        Podsumowując, obaj panowie są postaciami jednocześnie będącymi nie w pełni pozytywistami, ale też nie zupełnie romantykami. W ich wnętrzach toczy się walka między obiema naturami. Są oni nieugiętymi idealistami, jednak do celów mimo, iż tak podobnych dążą innymi środkami. Obu bohaterów łączy przede wszystkim ich pochodzenie społeczne. Dzięki ogromnej determinacji i poświęceniu obaj ukończyli szkoły, nabywając zdolności, które pod koniec XIX wieku miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju całego społeczeństwa (Wokulski kształcił się w naukach ścisłych, związanych z gospodarką, Judym został zaś lekarzem, by móc ratować życie i zdrowie najbiedniejszych).Obaj przeżyli nieszczęśliwą miłość, jednak każdy na swój sposób. Jeden odrzucony przez ubóstwianą przez siebie kobietę, drugi sam porzucił szczęście chcąc dążyć ku większemu dobru.