Szczęście jest jedną z najważniejszych rzeczy, jakie w swoim życiu chce osiągnąć każdy człowiek. Jan Kochanowski, który jest jednym z najwybitniejszych renesansowych twórców polskich, wielokrotnie porusza temat szczęścia w swoich utworach. W zupełności zgadzam się ze stwierdzeniem, że w swej twórczości uczy on jak żyć, aby być szczęśliwym człowiekiem, co postaram się udowodnić na podstawie wybranych utworów literackich.

Wybrane fraszki Jana z Czarnolasu można traktować jako odpowiedź na zawarte w temacie pytanie. We fraszce „Na dom w Czarnolesie”, Kochanowski ukazuje dom jako miejsce zapewniające szczęście mówiąc, że jest on rajem, pomimo że jest skromny i ubogi, bo: “pożywienie ućciwe”, “obyczaje znośne”, “nie przykra starość”. Gwarancją szczęścia jest stoicki spokój, umiejętność przyjmowania wszystkiego, co los przynosi, a także umiar w pożądaniu wartości materialnych, poszanowanie cnoty i życia zgodnego z naturą. Autor bardzo ceni zdrowie. W swoich utworach mówi, że nie doceniamy go, dopóki go nie stracimy. Zdrowie nie zawsze gościło w domu państwa Kochanowskich. “Szlachetnemu zdrowiu” poświęcił między innymi fraszkę “Na zdrowie”, w której mówi, że jest to największy skarb jaki posiada człowiek, bowiem bez niego nie jesteśmy w stanie nic osiągnąć, ani być szczęśliwi.

Kochanowski uczy szczęścia również w swych pieśniach.

W Pieśni IX („nie porzucaj nadzieje”) poeta podpowiada, że nie wolno się załamywać nawet w trudnych chwilach, trzeba mieć nadzieję na pozytywną zmianę. Mądrość życiowa polega tu na jednakowym przyjmowaniu zarówno radości, jak i smutku, co jest w stanie zagwarantować człowiekowi spokój i szczęście.

“A nigdy nie zabłądzi, kto tak umysł narządzi,
jakoby umiał szczęście i nieszczęście znosić,
temu mężnie wytrzymać w owym się nie wznosić.”

W pieśni “Serce roście” także porusza ten problem. Mówi tu o szczęściu, które można osiągnąć tylko wtedy, gdy ma się czyste sumienie. Stara się nam udowodnić, że wszystkie rzeczy, sprawy, z których nie do końca możemy być dumni będą nas “prześladować”. Wtedy nie będziemy mogli cieszyć się innymi wartościami takimi jak: dobre zdrowie, wspaniała żona; nie będziemy umieli zachwycać się pięknem przyrody. Dla człowieka, który posiada czyste sumienie, który nie ma się czego wstydzić świat wygląda całkiem inaczej. Widzi świat w “jasnych” barwach.

Pieśń IX Jana Kochanowskiego „Chcemy sobie być radzi?” widoczne jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie postawione w pierwszym wersie: „Czy chcemy się wspólnie cieszyć?”. Autor wskazuje człowiekowi drogę, dzięki której doświadcza on szczęścia. Mówi nam również, że zadowolenie można osiągnąć, korzystając z życia (np. wspólne chwile z przyjaciółmi przy muzyce). Nie należy zbytnio dbać o dobra doczesne - Bóg się z tego śmieje. Bogactwo i pozycja mogą przepaść, jeżeli los (Fortuna) się odmieni. Tylko Bóg według Kochanowskiego zna przyszłość, więc o nią też nie należy się przesadnie troszczyć. Ten, kto będzie prowadził spokojne, zrównoważone życie w czasie dostatku, łatwiej podoła nieszczęściu.

W dramacie „Odprawa posłów greckich” Kochanowski podejmuje również rozważania dotyczące szczęścia. Zestawia tu relację pomiędzy osobistym szczęściem, a odpowiedzialnością za losy ojczyzny. Dumny syn króla Priama źle pojmuje wartości i wolność. Jest egoistą, aby mieć pewność, że Helena zostanie przekupuje posłów, aby głosowali zgodnie z jego wolą. Nie interesują go losy kraju, wyżej bowiem stawia swoje szczęście niż dobro ojczyzny. Z kolei wypowiedzi drugiego z bohaterów -Antenora demaskują sprzeczność pomiędzy prywatą, a dobrem publicznym, wskazują na konieczność przestrzegania prawa i stawianiu go na pierwszym miejscu, oraz kierowania się w życiu takimi wartościami jak: prawda, sprawiedliwość i uczciwość, które są gwarantem szczęścia jednostki i państwa.

Na podstawie wyżej wymienionych przeze mnie przykładów możemy stwierdzić, że Jan Kochanowski w swoich utworach stara się uczyć odbiorców jak szczęśliwie żyć. Uważam, że rady te są bardzo cenne, ponieważ szczęście często bardzo ciężko osiągnąć. Ludzie poszukujący szczęścia powinni sięgać częściej do literatury, ponieważ znajduje się tam wiele cennych rad i wskazówek prowadzących do szczęśliwego życia.