Analiza zrodeł wiedzy o bezpieczenstwie
Bezpieczeństwo – oznacza poczucie braku zagrożenia, stan psychiczny lub prawny w jednostkach, które daje poczucie pewności, oparcie w drugiej osobie lub sprawnie działającym systemie prawnym; przeciwieństwo zagrożenia. W warunkach społecznego bezpieczeństwa obejmuje zaspokojenie takich potrzeb jak istnienie, przetrwanie całości, niezależność, spokój, posiadanie i pewność rozumu. Pokój – to stosunek między państwami, które nie prowadzą ze sobą wojny, a odniesieniu do jednostki to równowaga ducha i umysłu. Wojna – to zagrożenie (walka zbrojna) między państwami, narodami, klasami, grupami społecznymi wywołana do osiągnięcia określonych celów politycznych i ideologicznych.
Bezpieczeństwo – oznacza poczucie braku zagrożenia, stan psychiczny lub prawny w jednostkach, które daje poczucie pewności, oparcie w drugiej osobie lub sprawnie działającym systemie prawnym; przeciwieństwo zagrożenia. W warunkach społecznego bezpieczeństwa obejmuje zaspokojenie takich potrzeb jak istnienie, przetrwanie całości, niezależność, spokój, posiadanie i pewność rozumu.
Pokój – to stosunek między państwami, które nie prowadzą ze sobą wojny, a odniesieniu do jednostki to równowaga ducha i umysłu. Wojna – to zagrożenie (walka zbrojna) między państwami, narodami, klasami, grupami społecznymi wywołana do osiągnięcia określonych celów politycznych i ideologicznych.
Bezpieczeństwo państwa dzielimy na bezpieczeństwo międzynarodowe i narodowe. a) bezpieczeństwo narodowe – bezpieczeństwo państwa jako stan uzyskany w wyniku zorganizowanej obrony i ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi, określane stosunkiem potencjału obronnego do zagrożeń. b) bezpieczeństwo międzynarodowe – bezpieczeństwo w skali danego regionu lub całego świata. Podział ten jest jednak czysto umowny, gdyż bezpieczeństwo państw w stosunkach międzynarodowych obiektywnie rzecz biorąc ma zawsze charakter międzynarodowy. Istotą bezpieczeństwa międzynarodowego jest zatem całość więzi pomiędzy poszczególnymi uczestnikami systemu międzynarodowego, które gwarantują zachowanie pokoju.
Za podmioty prawa międzynarodowego uznaje się :
- państwa (jako jedyne są podmiotami pierwotnymi, pełnymi i suwerennymi). Do tej kategorii należy zaliczyć także mini państwa. Tych ostatnich nie można zaliczyć do kategorii nie suwerennych organizacji terytorialnych na gruncie klasycznej definicji państwa, która zakłada istnienie: władzy, terytorium (bez względu na jego obszar), ludności i zdolności do utrzymywania kontaktów międzynarodowych. Bezsprzecznym argumentem przemawiającym za zaliczeniem ich do kategorii państw, i zarazem przyznania podmiotowości prawno-międzynarodowej, jest fakt przyjęcia do ONZ, do której mogą należeć tylko państwa (przyjęcie do ONZ jest faktem uznania za państwo, jednak państwa nie mają obowiązku należenia do tej organizacji).
- Stolicę Apostolską, jako głowę kościoła rzymsko-katolickiego (mogącą też występować jako Państwo-Miasto Watykan o cechach podobnych państwu).
- Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich (utrzymujący stosunki dyplomatyczne z państwami, np. z Polską od 1990) .
- organizacje międzynarodowe (wtórne, niepełne, nie suwerenne).
- osoby fizyczne i prawne, chociaż ich podmiotowość prawno-międzynarodowa budzi jeszcze wiele wątpliwości.
- W prawie międzynarodowym podmiotem prawa międzynarodowego jest ten kto bezpośrednio z norm prawa wywodzi swoje prawa i obowiązki. Definicja podmiotu prawa międzynarodowego nie została unormowana przez akty prawa międzynarodowego, toteż rozpatrywana jest jedynie w sferze doktrynalnej. Zwraca się uwagę na dwa elementy:
- ‘‘‘zdolność prawną’’’, rozumianą jako możliwość posiadania praw i obowiązków międzynarodowych
- ‘‘‘zdolność do czynności prawnych’’’, rozumianą jako możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań międzynarodowych poprzez własne działanie.
Podmioty prawa międzynarodowego (państwa) posiadają następujące atrybuty: – zdolność zawierania umów międzynarodowych. W ramach ‘‘ius tractatuum’’ upatruje się także zdolności uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych, jako że tworzone są one właśnie na mocy umów międzynarodowych. – zdolność uczestniczenia w stosunkach dyplomatycznych, czyli przyjmowania (legacja bierna) i wysyłania (legacja czynna) przedstawicieli dyplomatycznych innych podmiotów. – zdolność występowania z roszczeniami, ale też odpowiedzialność wobec prawa międzynarodowego.
Czynniki kształtujące stosunki międzynarodowe : a) geopolityczne - porównanie wielkości i jakości ośrodków władzy w pobliżu państwa z jego własnym potencjałem. b) ekonomiczne - państwa które mają największy potencjał gospodarczy maja wpływ na stosunki międzynarodowe duży wpływ waluty. c) militarne - znaczenie ma jakość a nie ilość, kwestia jaki % PKB przeznacza się na zbrojenia USA – jako jedyne mają potęgę militarna! NPT – układ o nie rozprzestrzenianiu broni atomowej, posiadają: Indie, Pakistan, Izrael, Korea Północna. Doktryna Busha przymusu bezpośredniego można użyć wobec państwa jeżeli podejrzewa się, że jakieś państwo może zagrozić bezpieczeństwu międzynarodowemu. Bush wymienił wtedy: Irak, Iran, Koreę Północną. d) demograficzne - wszystko to co wiąże się z ludnością : Bogata Północ biedne Południe-przeludnienie, zbyt wielu mieszkańców. e) ideologiczne - opis świata do roku 1989 Fakuyama – politolog amerykański napisał artykuł „koniec historii”. Jeżeli chodzi o ideologie to wszystkie już przeminęły. Ideologia liberalnej dominacji twierdził ze ta ideologia opanuje Świat, niestety tak się nie stało. f) religijne
- Zachodnia Europa i Ameryka Północna – Chrześcijaństwo
- Prawosławna
- Islam
- Konfuncjańska
- Chinduistyczna
- Japońska
- Afrykańska
- Latynoamerykańska g) etyczne - wartości i normy moralne h) osobowościowe - rola osobowości i ich wpływ na kształt stosunków międzynarodowych, np. prezydenci USA, Stalin, Hitler, Wałęsa, wynalazcy.
- Czynniki wpływające na bezpieczeństwo państwa : a) Czynnik gospodarczy:
- jest to siła ekonomiczna państwa polegająca na włączaniu się w większe struktury integracyjne
- kontrola nad sytuacją gospodarczą na świecie sprawuje grupa najsilniejszych państw świata tzw. G-7
- rozbudowa zasięgu działania ponadnarodowych struktur gospodarczych (koncerny, holdingi itp.) kontrolują procesy gosp. zachodzące w świecie (przemysł naftowy, stalowy, produkcja kawy, wydobycie i przeróbka miedzi, przemysł kosmiczny, lotniczy itp.) b) Czynnik finansowy:
- kontrolą nad gospodarką finansową większości państw sprawuje sieć banków w tym takie jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy.
- metody działań: udzielanie kredytów pomoc finansowa, ustalanie kursów walutowych
- państwo zadłużone pracuje pod dyktando światowych centrów finansowych. c) Czynnik technologiczny:
- postęp naukowo- techniczny jest głównym czynnikiem ekspansji gospodarczej.
- towary najnowocześniejsze wypierają przestarzałe. Produkcja odbywa się w sposób wysoce zaawansowany sterowany komputerowo eliminuje lub podporządkowuje sobie słabszych. Co oznacza, ze słabsi produkować będą podzespoły o większej pracochłonności.
- postęp techniczny wpływa na zmniejszenie zaopatrzenia w siłę roboczą (wzrost bezrobocia) d) Czynnik ekologiczny:
- są to skutki rozwoju przemysłu negatywnie wpływającego na przyrodę
- zatruwanie środowiska rodzi ujemne skutki dla życia ludzkiego
- postęp może szkodzić gdy nie jest poddany najsilniejszej kontroli człowieka np. elektrownie atomowe ( Czarnobyl )
- zagrożenia płynące dla ludzi z istnienia dziury ozonowej, topnienia lodowców, kurczenia się wielkich przestrzeni leśnych e) Czynnik informacyjny:
- obejmuje środki techniczne masowej informacji metody ich używania i wpływ na świadomość człowieka.
- główną rolę odgrywa sieć stacji telewizyjnych i radiowych wzmocnionych techniką satelitarną.
- dużą rolę odgrywa szybkość przekazywania informacji i jej treść polityczno-ideologiczna
- istnieje tendencja do koncentracji ośrodków produkcji i rozpowszechniania w ręku gigantów międzynarodowych (korporacje)
- postęp techniczny w dziedzinie środków masowego przekazu jest bardzo szybki, zlekceważenie tego może drogo kosztować przyszłe pokolenia (niedostateczny wpływ na humanizacje społeczeństwa, współżycie narodów, wzajemny szacunek, tolerancje f) Czynnik militarny:
- idziemy ku czasom gdy nie będzie się opłacać podbijanie nowych terytoriów. Skuteczniej i taniej można podporządkować inne kraje za pomocą środków ekonomicznych, finansowych, technologicznych, zarządzania, nowoczesności handlu, panowania nad środkami masowego przekazu -czynnik militarny powinien być jedynie narzędziem w ręku demokratycznych struktur p politycznych, poddających ich kontroli-NATO
- tworzone są ponadnarodowe jednostki wojskowe (korpus francusko-niemiecko-belgijski, korpus niemiecko-holenderski oraz tworzony duńsko-niemiecko-polski)
- siły zbrojne szczególnie obciążają budżet państw małych i słabo rozwiniętych. Koszt ich utrzymania będzie wzrastać i rzutować na inne czynniki: bezpieczeństwo
- więcej uwagi i środków należałoby przeznaczyć na rozwój współpracy.
