KULTURA Kultura najczęściej rozumiana jest jako całokształt duchowego i materialnego dorobku społeczeństwa. Bywa utożsamiana z cywilizacją. Również charakterystyczne dla danego społeczeństwa wzory postępowania, także to, co w zachowaniu ludzkim jest wyuczone, w odróżnieniu od tego, co jest biologicznie odziedziczone coraz częściej postrzegana jest jako czynnik wpływający na wzrost atrakcyjności miast i regionów dla mieszkańców, turystów i inwestorów. Powszechnym staje się także przekonanie, że kultura i jej przemysły to jeden z najszybciej rozwijających się sektorów gospodarki, staje się częścią światowej gospodarki, źródłem rentownych miejsc pracy i znaczących dochodów. Kultura to jednak przede wszystkim ważny czynnik rozwoju społecznego. To dzięki kompetencjom kulturalnym i uczestnictwu w kulturze z jednej strony budujemy swoją tożsamość, szacunek do tradycji, poczucie przynależności do wspólnoty i jej historii, z drugiej jesteśmy bardziej kreatywni, innowacyjni, otwarci i tolerancyjni. To właśnie te cechy są gwarantem rozwoju każdego społeczeństwa.

JĘZYKI Język służy do przedstawiania przedmiotów, czynności czy abstrakcyjnych pojęć za pomocą znaków. Zbiór znaków w języku jest otwarty. Wynika to z faktu, że znakiem językowym jest każdy tekst, każda sformułowana wypowiedź, posiadająca znaczenie. Jednostka posługująca się językiem może więc za pomocą jego systemu tworzyć nieskończoną liczbę nowych znaków, także takich, z którymi nigdy się wcześniej nie zetknęła. Znaki te niekoniecznie wzbogacają jednak sam system językowy, gdyż użytkownicy nie uczą się na pamięć wszystkich zasłyszanych wypowiedzi – są jednak w stanie w oparciu o język stworzyć nowy tekst bądź znak o tym samym, bądź zbliżonym znaczeniu. Tak więc język to nie tylko system znaków, ale szerzej – system tworzenia znaków. Języki dzielimy na: ► oficjalny – stosowane w ONZ, do których należą angielski, arabski, chiński, francuski, hiszpański i rosyjski, ► narodowe lub etniczne – używane przez określone grupy etniczne, np. język kurdyjski (Turcja, Irak, Syria, Iran, Kaukaz, Armenia. Posługuję się nim ok. 22 mln osób.), ► urzędowe – zatwierdzone prawnie na terenie państw, używane w oficjalnych dokumentach; w wielu krajach afrykańskich językiem urzędowym jest język byłych kolonii, np. angielski, francuski, portugalski. ► sztuczne – stworzone sztucznie przez człowieka, dla ułatwienia komunikacji międzyludzkiej, np. esperanto. ► języki pomocnicze – służące do porozumiewania się między różnojęzycznymi grupami ludzi; taką rolę pełni np. język bahasa indonesia stworzony dla obywateli wielonarodowościowej Indonezji, ► języki martwe - język, który nie jest już używany jako środek komunikacji międzyludzkiej, np. łacina, ► dialekty – regionalne odmiany języków narodowych. Najliczniejsze rodziny językowe to: ► indoeuropejska, ► chińsko-tybetańska, ► afrykańska, ► uralska, ► ałtajska, ► malajsko-polinezyjska.

RELIGIE Religia – system wierzeń i praktyk, określający relację pomiędzy różnie pojmowaną sferą sacrum (świętością) i sferą boską, a określonym społeczeństwem, grupą lub jednostką. Manifestuje się ona w wymiarze doktrynalnym (doktryna, wiara), w czynnościach religijnych, w sferze społeczno-organizacyjnej (wspólnota religijna, np. Kościół) i w sferze duchowości indywidualnej.

Chrześcijaństwo - monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.

Islam - religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi. Słowo islam w języku arabskim oznacza poddanie się Bogu.

Hinduizm - określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim. Istnieje bardzo wiele odłamów hinduistycznych, różniących się zarówno wierzeniami na temat Boga, jak i praktykami. Ich wyznawców łączy przede wszystkim: ► Szacunek dla świętych ksiąg – Wed ► Wiara w reinkarnację ► Wiara w prawo akcji i reakcji (karma) ► Dążenie do wyzwolenia, różnie rozumianego przez poszczególne odłamy.

Buddyzm - Buddyzm jest ścieżką praktyki i rozwoju duchowego umożliwiającą Wgląd w istotę życia. Tradycja buddyjska przez ponad dwa tysiąclecia swego istnienia zgromadziła zasoby doświadczenia, z których może czerpać każdy, kto chce podążać ścieżką prowadzącą ku Oświeceniu. Brak Boga stwórcy w buddyzmie sprawia, iż często nie uważa się go za religię w utartym w naszym kręgu kulturowym znaczeniu tego słowa.

Najliczniejszym wyznaniem na świecie jest chrześcijaństwo (ok. 2,1 mld wyznawców), zrzeszające około 30% ludności świata. Spośród chrześcijan wyróżnia się około 1,1 mld katolików, 430 mln protestantów oraz 220 mln wyznawców prawosławia. Religia w niektórych regionach świata wpływa na charakter działalności gospodarczej poprzez różnego rodzaju nakazy religijne. Na przykład zakaz spożywania wieprzowiny w judaizmie i islamie powoduje, że chów trzody chlewnej ma znaczenie marginalne w krajach, w których wyznawcy tych religii stanowią większość.

KRĘGI KULTUROWE Krąg kulturowy - pojęcie to zostało stworzone przez Graebnera i Ankermana w 1905 i oznaczało ono “określony kompleks elementów kulturowych charakterystyczny dla pewnego ograniczonego obszaru”. Według Wilhelma Schmidta stanowił on zespół zjawisk powiązanych ze sobą funkcjonalnie. We współczesnym świecie wyróżniamy 12 kręgów kulturowych.