WSPÓŁCZESNE ZAGROŻENIA PODSTAWOWYCH PRAW I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA.

Każdemu człowiekowi przysługują prawa, które są niezbywalne (nie można się ich zrzec) i nienaruszalne (istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią regulowane). Państwo ma za zadanie ochronę tych praw. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej jest uznawane za podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie. Życie człowieka uwarunkowane jest szeregiem czynników o charakterze przyrodniczym i społecznym. Spośród licznych niebezpieczeństw czyhających na człowieka większa ich część stanowi efekt uboczny cywilizacji ludzkiej, a więc jest ściśle związana z aktywnością życiową człowieka, jego moralnością pro lub antyspołecznymi postawami i zachowaniami we wszystkich ważniejszych dziedzinach egzystencji takich jak kultura, polityka, nauka, gospodarka, część zagrożeń natomiast wymyka się jednoznacznemu przypisaniu ich działaniu ludzi.

Każdemu człowiekowi przysługują prawa, które są niezbywalne (nie można się ich zrzec) i nienaruszalne (istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią regulowane). Państwo ma za zadanie ochronę tych praw. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej jest uznawane za podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie. Życie człowieka uwarunkowane jest szeregiem czynników o charakterze przyrodniczym i społecznym. Spośród licznych niebezpieczeństw czyhających na człowieka większa ich część stanowi efekt uboczny cywilizacji ludzkiej, a więc jest ściśle związana z aktywnością życiową człowieka, jego moralnością pro lub antyspołecznymi postawami i zachowaniami we wszystkich ważniejszych dziedzinach egzystencji takich jak kultura, polityka, nauka, gospodarka, część zagrożeń natomiast wymyka się jednoznacznemu przypisaniu ich działaniu ludzi. Owe zagrożenia i zawarte w nich wyzwania mają charakter globalny i powszechny, dotyczą całej ludzkości, a także fundamentalny. Są bowiem rezultatem dotychczasowej działalności człowieka w skali globu i decydują bądź o dalszym trwaniu gatunku ludzkiego, o jego przetrwaniu, bądź przynajmniej o kierunku jego rozwoju i sposobie trwania.

Jednym ze współczesnych zagrożeń praw i wolności człowieka jest:

  • Terroryzm Ściśle powiązanym z wojną zagrożeniem dla współczesnego człowieka jest terroryzm. Współczesny terroryzm ma charakter globalny, jak powietrze przenika granice kontynentów i państw. Objawia się on w zamachach na życie, zdrowie i mienie ludzi, mając na celu wymuszenie od czynników decyzyjnych, rządów, osób sprawujących władzę korzyści politycznych, bądź ekonomicznych. Terroryzm jest czynnikiem zakłócającym spokój społeczny, przyczynia się do spadku poczucia bezpieczeństwa, zastraszania jednostek i całych społeczeństw utrudniając im właściwe funkcjonowanie i dezorganizując ich życie. Doświadczenia amerykańskie z 11 września 2001r. a ostatnio hiszpańskie, dowodzą jak bardzo bezwzględny jest współczesny terroryzm i do jakich prowadzi skutków w skali jednego państwa czy nawet w wymiarze globalnym. Walka z nim jest bardzo trudna, musi być jednak bezwzględna, bowiem taktyka uginania się przed żądaniami terrorystów byłaby zachęcaniem innych do podobnych akcji i porażką państwa.

  • Konflikty zbrojne W najbardziej oczywistym i bezpośrednim oraz drastycznym związku z łamaniem praw człowieka pozostaje współcześnie problem wojny. Wojna niesie nie tylko zniszczenia i cierpienia jednostkom i określonym zbiorowością, ale może doprowadzić przez uruchomienie środków stanowiących wytwór ludzkiego rozumu i rozwiniętych technologii- do samozagłady gatunku ludzkiego. Tu już nie idzie o jakość trwania, lecz o fizyczne samobójstwo gatunku. Wprawdzie w wyniku dokonujących się procesów politycznych przycichła groźba totalnej konfrontacji militarnej dwóch systemów światowych, ale niszczycielska broń istnieje, może być dostępna i zastosowana w konfliktach lokalnych, co jest już samo w sobie groźne, a ponadto może prowadzić do zawieruchy światowej.

  • Problem ochrony życia W bezpośrednim związku z poprzednim, chociaż dotyczącym wyłącznie człowieka, jest problem wartości życia i jego ochrona. Fundamentem poszanowania życia jest powszechnie przyjęta i artykułowana norma „nie zabijaj". Jednak jej interpretacja uwikłana jest w spory i konfrontacje filozoficzno-światopoglądowe (np.: kwestie regulacji narodzin, zwłaszcza aborcji, kary śmierci, eutanazji,). Dzisiaj nie mają już tej ostrości, co jeszcze przed kilkunastoma laty kwestie transplantacji organów ludzkich. Nadal dyskutowana jest kwestia „życia in vitro", czy badań prenatalnych. W pełni sporne są kwestie eksperymentów genetyczno-medycznych, a na ostrości nabiera kwestia klonowania człowieka. Niepokojącym zjawiskiem jest zdobywająca sobie prawo bytu eutanazja będąca sposobem umierania szczególnie pozbawionym godności. Nawet, jeśli u jej podstaw leżą humanitarne pobudki skrócenia cierpień człowiekowi poprzez zadanie mu śmierci, niesie to ze sobą ogromne niebezpieczeństwo eliminowania ze społeczeństwa jednostek, które tak naprawdę nie chcą rozstawać się z życiem, a jedynie w chwilach słabości spowodowanej bólem wyrażają takie życzenie. Podobnej natury problemem jest coraz większa akceptacja dla aborcji. Poza eliminacją z krainy żyjących setek tysięcy nienarodzonych dzieci uderza ona także w zdrowie niedoszłych matek. Często zabiegi aborcji doprowadzają do okaleczenia organizmu kobiety uniemożliwiając jej już na zawsze posiadanie biologicznego potomstwa, spychając na margines życia społecznego.

  • Bezrobocie Kolejne zagrożeniem dla człowieka stanowi bezrobocie w świecie, w tym i w naszym kraju. Brak pracy stanowi wielkie wyzwanie tak dla jednostek, jak i całości społeczeństwa. Negatywnymi zjawiskami związanymi z bezrobociem stają się izolacja społeczna, spadek poczucia własnej wartości, załamanie się wiary w szansę realizacji osobistych aspiracji, upadek autorytetu w rodzinie, nuda i desperacja, poczucie osamotnienia i braku wsparcia prowadzące do zachowań patologicznych: alkoholizmu, kradzieży, konflikty wewnątrzrodzinne mogące w skrajnych przypadkach zakończyć się jej rozpadem. Posiadanie zaś pracy, ale konieczność jej częstej zmiany osłabiają więzi emocjonalne z konkretnym środowiskiem i miejscem-czy nawet krajem zamieszkania. Globalizacja sprawia, że przedsiębiorstwa muszą ograniczać koszty, bo inaczej przegrają z konkurencją. Jednym zaś ze sposobów ograniczania tych kosztów jest redukcja zatrudnienia. Lęki i niepokoje ludzi pozostających bez pracy, zagrożenie ich rodzin pauperyzacją, ich własna degradacja owocują zaniedbaniami na polu wychowawczym i kulturalnym, kiedy życie staje się walką o byt.

  • Przestępczość Szczególnym rodzajem zagrożenia dla życia każdego z nas jest przestępczość. Wszystko wskazuje na to, że problem ten będzie się pogłębiał w najbliższym czasie. Za przyczyny przestępczości wskazać należy, że szczególnie dotkliwymi, przynoszącymi najwięcej spustoszeń w społeczeństwie są ciężkie zbrodnie zabójstwa, rozbojów, gwałtów. Szczególnie niebezpieczna jest również przestępczość zorganizowana o charakterze mafijnym powiązana często z działalnością polityczną, administracyjną oraz gospodarczą (korupcja, przemyt, przestępczość celna, bankowa, podatkowa i wiele innych). Wyjątkowo niepokojąca i drastyczna jest przestępczość młodocianych i dzieci. Ma ona zasięg światowy i związana jest z nieumiejętnością zdiagnozowania zagrożeń i podjęcia działań zapobiegających demoralizacji, działań profilaktycznych i naprawczych.

  • Narkomania i Alkoholizm Szczególnym problemem dla rozwoju społeczeństwa są: szerzący się alkoholizm, narkomania,. Alkoholizm jest najczęstszą przyczyną agresji i przemocy. Doprowadza do dysfunkcji podstawową komórkę społeczną, jaką jest rodzina. Uwarunkowany jest czynnikami osobowościowymi, małżeńsko-rodzinnymi, społecznymi. Rozgoryczenie zawodowe i trudności w środowisku pracy, jej utrata, trudności mieszkaniowe, finansowe, bytowe, brak umiejętności społecznych i asertywności, zaborczość, zazdrość, lęk przed porzuceniem, zrzucanie winy na innych, podsycanie sporów, poczucie izolacji i wsparcia społecznego, brak empatii wobec zależnej ofiary oto przyczyny a zarazem skutki choroby alkoholowej. Podobnie rzecz się ma ze zjawiskiem narkomanii powodującej wielkie konflikty społeczne, porzucanie nauki czy pracy, wkraczanie na drogę przestępczą przez uzależnionego.

Przedstawione zagrożenia i zawarte w nich wyzwania mają charakter globalny i powszechny, dotyczą całej ludzkości, a także fundamentalny. Są bowiem rezultatem dotychczasowej działalności człowieka w skali globu i decydują bądź o dalszym trwaniu gatunku ludzkiego, o jego przetrwaniu, bądź przynajmniej o kierunku jego rozwoju i sposobie trwania.