Analiza zwiększenia integracji polityk publicznych z polityką bezpieczeństwa RP pod kątem spełnienia wymogów S.M.A.R.T

                Budując (i utrzymując) system zarządzania jakością (środowiskowy, czy inny), musimy wyznaczyć przed nim cele do zrealizowania. Nie dotyczy to tylko znormalizowanych systemów zarządzania. Każde przedsiębiorstwo, (w tym przypadku taką funkcje pełni państwo) które chce skutecznie działać na rynku, musi wyznaczać sobie cele i je realizować. Aby móc skutecznie realizować cele należy je przede wszystkim prawidłowo wyznaczyć. Niezwykle pomocna w tym jest metoda S.M.A.R.T. Według metody S.M.A.R.T. dobrze wyznaczony cel jest:

-Szczegółowy Należy dokładnie określić co chcemy osiągnąć. Należy to zrobić szczegółowo. Nie wystarczą ogólniki – trzeba dokładnie opisać efekt jakiego oczekujemy. -Mierzalny Należy wyznaczyć cel w ten sposób, aby możliwe było jego mierzenie. Cel powinien posiadać wskaźnik, który pozwoli sprawdzić, czy osiągnęliśmy już wyznaczony cel, na jakim etapie realizacji jesteśmy, czy idziemy w dobrym kierunku. -Akceptowalny Należy obrać taki cela, aby pracownicy, którzy będą go realizować, mogli się z nim utożsamić. Aby pracownik dążył do wyznaczonego przed nim celu, musi uznać, że cel jest słuszny, że ma sens. Rolą przełożonych jest przedstawienie pracownikom celu w taki sposób, aby go zaakceptowali, widzieli w nim sens i utożsamiali się. Często cele są po prostu uzgadniane z pracownikami – pracownicy uczestniczą w ich wyznaczaniu. -Realny Wyznaczając sobie cel, firma musi ocenić, czy jest w stanie go zrealizować. Aby to zrobić musi oszacować, czy posiada odpowiednie zasoby, np. należycie przeszkoloną kadrę, odpowiedni park technologiczny, zasoby finansowe. Cele należy dopasować do posiadanych aktualnie zasobów. -Terminowy Koniecznie trzeba ustawić ramy czasowe, w których cel będzie zrealizowany. Należy wyznaczyć termin, w którym cel ma zostać osiągnięty. Projekt strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego RP z dn. 20 czerwca 2011 roku uwzględnia wymogi metody S.M.A.R.T. Zwiększenie integracji polityk publicznych z polityką bezpieczeństwa RP czyli cel nr.4 strategii rozwoju bezpieczeństwa narodowego zawiera w sobie podcele, które odzwierciedlają zasady S.M.A.R.T. Zgromadzone wokół tego celu podcele i kierunki interwencji z jednej strony przedstawiają działania sektora bezpieczeństwa, a zwłaszcza obronności, na rzecz wzmacniania realizacji celów polityki rozwoju w obszarach edukacji, ochrony dziedzictwa narodowego, wspierania zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, ochrony środowiska, rozwoju infrastruktury, rozwoju regionalnego czy planowania przestrzennego, z drugiej – pokazują możliwości wykorzystania potencjału społeczeństwa obywatelskiego na rzecz bezpieczeństwa. Pierwszym podcelem jest -Integracja rozwoju społeczno-gospodarczego i bezpieczeństwa narodowego. Nadrzędnym celem polityki rozwoju jest odczuwalne zmniejszenie różnic w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego regionów, zwiększenie spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej kraju. Sektor bezpieczeństwa, w tym obronności, może wspierać działania z tym związane, odpowiednio do swoich możliwości. Widzi się potrzebę tej koordynacji w następujących obszarach:

1. Wzmocnienie relacji między rozwojem regionalnym kraju a polityką obronną . Celem tego kierunku jest wzajemne pogodzenie spraw rozwoju regionalnego kraju z interesami sektora bezpieczeństwa oraz ich prawne określenie . Sposobem realizacji natomiast będą następujące działania : • wykonanie ekspertyz dotyczących wzajemnych relacji między rozwojem regionalnym kraju a polityką obronną (m.in. w zakresie wpływu dyslokacji jednostek wojskowych na rozwój społeczno-ekonomiczny regionów) oraz wdrożenie wniosków z nich wypływających; • doprowadzenie do powołania zespołu międzyresortowego (MRR, MON, MSWiA) odpowiedzialnego za wypracowanie propozycji w przedmiotowym obszarze oraz wdrożenie jego zaleceń; • zwiększenie udziału resortu obrony narodowej w procesie przygotowania strategii rozwoju województw; • udział przedstawicieli Agencji Mienia Wojskowego w projektowaniu wybranych kompleksowych programów rewitalizacyjnych. Czynnikiem który będzie świadczył o realizacji tych założeń będzie min. wyższy poziom współpracy na rzecz rewitalizacji i rekultywacji obszarów powojskowych, ponieważ wymaga to zintegrowanych wysiłków różnych resortów i podmiotów administracji publicznej, co dokładnie pozwoli zweryfikować skuteczność realizacji programu. Terminem docelowym jest rok 2022.
2. Koordynacja działań i procedur planowania przestrzennego uwzględniających wymagania obronności i bezpieczeństwa państwa. Celem powyższego kierunku jest zintegrowanie przestrzeni oraz zapewnienie ładu przestrzennego obszarów służących obronności i bezpieczeństwu państwa z otaczającą je przestrzenią. Za sposób realizacji uważa się : • stworzenie formalno-prawnych warunków do odpowiedniego koordynowania działań w zakresie planowania przestrzennego na obszarze otaczającym tereny zamknięte (w tym w obszarze ich stref ochronnych i w związanych z nimi obszarach ograniczonego użytkowania); • koordynowanie polityki przestrzennej w taki sposób, aby przy zapewnieniu ochrony funkcji podstawowej terenów zamkniętych, związanych z realizacją zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, jednocześnie wykorzystywać cechy tych obszarów zamkniętych do celów rozwoju regionu; • podjęcie działań legislacyjnych mających na celu usprawnienie procedur związanych z uwzględnianiem potrzeb obronnych państwa, zwłaszcza w zakresie ustanawiania stref ochronnych terenów zamkniętych oraz lokalizacji inwestycji o znaczeniu obronnym, m.in. ujmujących odpowiednio koordynację tych działań w procesie planowania przestrzennego. Czynnikiem, który pozwoli to zmierzyć będzie np. wprowadzenie przez organy władzy, aktów prawnych regulujących lokalizację inwestycji o charakterze obronnym. Terminem docelowym jest rok 2022.
3. Wspieranie rozwoju infrastruktury przez sektor bezpieczeństwa. W tym przypadku za cel uważa się wspólne wykorzystanie infrastruktury dla celów obronności i bezpieczeństwa państwa oraz rozwoju regionu. Sposobem realizacji będą : • wykorzystywanie lotnisk wojskowych lub ich części w celu założenia lub rozbudowy lokalnego, regionalnego albo krajowego lotniska cywilnego użytku publicznego albo lądowiska cywilnego, zgodnie z ustawą z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz Agencji Mienia Wojskowego • regulacje zawarte w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 15 listopada 2004 r. w sprawie warunków i zasad wykorzystania lotnisk wojskowych przez lotnictwo cywilne oraz obowiązków zarządzających tymi lotniskami115, • zapisy ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami116, integrację infrastrukturalnych sieci wojskowych z cywilnymi, zwłaszcza wodnokanalizacyjnych, • dążenie, w miarę możliwości, do wspólnego wykorzystania infrastruktury zarówno dla celów obronności i bezpieczeństwa państwa, jak również dla regionu, np. obiektów sportu i rekreacji, kultury. Wskaźnikiem będzie tutaj współużytkowanie lotnisk wojskowych, obiektów sportu i rekreacji czy wspólne inwestycje środowiskowe. Termin docelowy to rok 2022.
4. Wspieranie ochrony środowiska przez sektor bezpieczeństwa. Sam tytuł tego kierunku wskazuje nam cel. Działania na rzecz wspierania ochrony środowiska przez sektor bezpieczeństwa obejmą: a) działania systemowe w zakresie: • uwzględniania wymogów ochrony środowiska w działaniach wojsk; • promowania rozwiązań proekologicznych w działalności inwestycyjnej; • uczestniczenia w procesie planowania i ustanawiania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, a następnie w opracowywania planu zadań ochronnych i planu ochrony dla obszarów Natura 2000 b) ochronę zasobów naturalnych: • poprzez uwzględnianie w planowaniu i organizowaniu ćwiczeń wojskowych wymogów ochrony zwierząt oraz roślin, c) poprawę jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego poprzez: • modernizację baz i stacji paliw płynnych; • modernizację lub przebudowę oczyszczalni ścieków; • usunięcie i unieszkodliwienie azbestu; • zastąpienie substancji zubażających warstwę ozonową alternatywnymi i bezpiecznymi dla środowiska substancjami. Czynnikiem wskazującym będzie min. Spełnienie podstawowych standardów Unii Europejskiej w zakresie ochrony powietrza, ochrony przed hałasem, drganiami i wibracjami, zagospodarowania odpadów, zapewnienia wody pitnej wysokiej jakości, rekultywacji terenów zdegradowanych, a także zwiększenia zasobów leśnych oraz przeciwdziałania powodziom. Termin docelowy to rok 2022.
5. Wspieranie zatrudnienia i przeciwdziałanie bezrobociu w sektorze bezpieczeństwa. Celami tego kierunku są : pomoc w zakresie aktywizacji zawodowej żołnierzom, którzy przeszli na cywilny rynek pracy oraz zapewnienie Siłom Zbrojnym RP napływu potrzebnych specjalistów, co za tym idzie konkurowanie na rynku pracy z innymi pracodawcami. Sposobem realizacji będą : • objęcie pomocą rekonwersyjną wszystkich żołnierzy zawodowych; • etapową realizację poszczególnych form pomocy rekonwersyjnej od doradztwa zawodowego – poprzez przekwalifikowanie zawodowe, praktyki zawodowe i pośrednictwo pracy – do zatrudnienia; • wprowadzenie możliwości korzystania przez żołnierzy służby kontraktowej z doradztwa zawodowego już po 3 latach służby wojskowej - rozwiązanie to pozwali na planowanie indywidualnych ścieżek kariery zawodowej w trakcie służby, co ma szczególne znaczenie w przypadku posiadania przez żołnierzy specjalności wojskowych nie mających odpowiedników na rynku cywilnym; • umożliwienie korzystania z przekwalifikowania zawodowego już na 2 lata przed planowanym zwolnieniem i 2 lata po zwolnieniu; • zastosowanie gradacji finansowej wysokości pomocy w zależności od lat pozostawania w służbie. Mirnikiem postępów będzie np. możliwość podnoszenia lub zmiany kwalifikacji zawodowych poprzez pomoc resortu obrony narodowej w utrzymywaniu aktywności zawodowej w czasie służby i po jej zakończeniu. Terminem docelowym jest rok 2022.
6. Podnoszenie jakości edukacji sektora bezpieczeństwa oraz integracja szkolnictwa wyższego sektora bezpieczeństwa z krajowym i europejskim systemem edukacyjnym. Celem jest włączenie się resortu obrony narodowej w prace zmierzające do przebudowy krajowego systemu edukacji oraz dopasowanie kwalifikacji wojskowych do potrzeb rynku pracy. Sposobem realizacji będą : • doskonalenie mechanizmów formułowania zadań dydaktycznych w kierunku zapewnienia precyzyjności i stabilności określania potrzeb wojska oraz zwiększenia praktycznego wymiaru procesu kształcenia, • kontynuowanie budowy efektywnego systemu ewaluacji służącego ocenie przez Siły Zbrojne RP przydatności i skuteczności przyjętych i podejmowanych przez uczelnie działań dydaktycznych w odniesieni do założonych i uzgodnionych celów kształcenia, • zwiększenie roli uczelni jako eksperckiego i laboratoryjnego zaplecza resortu obrony narodowej w procesie identyfikacji potrzeb operacyjnych, opracowywania doktryn dotyczących współczesnego pola walki, a także osiągania nowych zdolności obronnych, także w celu zapewnienia efektywnego wzrostu wiedzy, kwalifikacji i umiejętności żołnierzy stosownie do wymogów współczesnego pola walki oraz rozwoju uzbrojenia i sprzętu wojskowego. • podporządkowanie działalności uczelni wojskowych, jako pełnoprawnych uczestników systemu szkolnictwa wyższego w Polsce oraz Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, a także zasadniczego ogniwa kształtowania i transformacji Sił Zbrojnych RP, powszechnym regułom prowadzenia kształcenia, doskonalenia zawodowego oraz badań naukowych, zgodnych z krajowymi i międzynarodowymi tendencjami, w szczególności z założeniami Procesu Bolońskiego, w tym dostosowywanie systemu kształcenia do wymogów Krajowych Ram Kwalifikacji, lub innych przyszłościowych europejskich czy światowych standardów kształtujących międzynarodową przestrzeń szkolnictwa wyższego, a tym samym modyfikację deskryptorów efektów kształcenia z uwzględnieniem specyfiki zawodu żołnierza, • budowanie pozycji wiodących ośrodków naukowych w zakresie techniki i technologii obronnych oraz obszaru bezpieczeństwa i obronności państwa, ukierunkowanych na potrzeby gospodarki narodowej, w tym traktowanych priorytetowo potrzeb SZ RP, • zwiększenie aktywności w obszarze międzynarodowej współpracy wojskowej m.in. poprzez rozwój oferty dydaktycznej dla cudzoziemców, w tym zwłaszcza żołnierzy, zarówno w ramach studiów, jak i innych form kształcenia ustawicznego. Czynnikiem świadczącym o postępach będzie odsetek kierunków studiów realizowanych w uczelniach wojskowych związanych z bezpieczeństwem, posiadających akredytację krajowych lub międzynarodowych instytucji. Rok docelowy to 2022.
7. Ochrona dziedzictwa narodowego i rozbudowa infrastruktury kultury .

Celem będzie tutaj kształtowanie tożsamości narodowej poprzez upowszechnianie tradycji i historii oręża polskiego. Ochrona dziedzictwa narodowego i rozbudowa infrastruktury kultury, służące upowszechnianiu tradycji i historii oręża polskiego, będą realizowane poprzez: • instytucjonalno-organizacyjną przebudowę systemu muzealnictwa wojskowego polegającą na wdrażaniu przyjętej w 2009 r. „Koncepcji rozwoju muzealnictwa wojskowego w latach 2009-2018”, która przewiduje istnienie Muzeum Wojska Polskiego, jako głównego ośrodka programowego oraz 3 muzeów rodzajów sił zbrojnych – Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie i Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni; • poprawę stanu infrastruktury muzeów wojskowych; • tworzenie formalno-prawnych warunków dla pozyskiwania środków finansowych spoza budżetu MON na działalność statutową i inwestycyjną muzeów; • rozszerzenie i poprawę jakości ofert edukacyjnych muzeów wojskowych. Wskaźnikiem będzie Liczba utworzonych muzeów wojskowych o statusie państwowej instytucji kultury.Termin docelowy to rok 2022. Drugim podcelem zwiększenia integracji polityk publicznych z polityką bezpieczeństwa RP jest rozwój społecznego wymiaru bezpieczeństwa narodowego, który z kolei zawiera dwa kierunki.

1. Budowa obywatelskiego zaplecza Sił Zbrojnych RP. Podstawowym celem jest tutaj aktywizacja społeczeństwa w dziedzinie obronności państwa. Będzie to realizowane poprzez : a) współpraca z organizacjami pozarządowymi oraz innymi partnerami społecznymi, w szczególności : • wspieranie programowe, organizacyjne i logistyczne działań partnerów społecznych służących obronności państwa poprzez różne formy pomocy dla sektora pozarządowego i wyposażenie partnerów społecznych w narzędzia pozwalające na samodzielne podejmowane działań w dziedzinie obronności; • wzmacnianie aktywności obywatelskiej w procesie edukacji obronnej i patriotycznej, szczególnie w upowszechnianiu nowoczesnych form edukacji obronnej społeczeństwa (przygotowanie młodzieży do służby w profesjonalnej armii); • inspirowanie partnerów społecznych do upowszechniania wiedzy o obywatelskich powinnościach obronnych; • utrzymywanie więzi ze środowiskiem kombatantów, weteranów misji poza granicami kraju i byłych żołnierzy; • wspieranie udziału stowarzyszeń reprezentujących żołnierzy rezerwy w organizacjach i przedsięwzięciach międzynarodowych. b) doskonalenie istniejących oraz inicjowanie nowych form współpracy z partnerami społecznymi, między innymi poprzez: • zlecanie organizacjom pozarządowym zadań publicznych w sferze obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych RP; • nieodpłatne przekazywanie mienia ruchomego Skarbu Państwa uznanego za zbędne w Siłach Zbrojnych RP, między innymi muzeom gromadzącym zbiory dziedzictwa militarnego; • udzielanie partnerom społecznym pomocy logistycznej i organizacyjnej w realizacji przedsięwzięć w dziedzinie obronności; • zawieranie i realizację porozumień o współpracy z różnymi podmiotami społecznymi, przede wszystkim z organizacjami pozarządowymi, władzami samorządowymi oraz szkołami prowadzącymi innowacyjne i rozszerzone programy edukacji dla bezpieczeństwa; • prowadzenie nadzoru nad fundacjami, które ze względu na swoje cele statutowe wskazały Ministra Obrony Narodowej jako „ministra właściwego”. Wskaźnikiem będzie liczba porozumień o współpracy z partnerami społecznymi zawartych przez Ministra Obrony Narodowej i kierowników samodzielnych jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej. Rokiem docelowym jest rok 2022.
2. Budowa kapitału społecznego na rzecz bezpieczeństwa. Za cel stawia się udział organizacji pozarządowych w działaniach związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego. Sposobem realizacji będą : • różnorodność organizacji pozarządowych sprawia, iż każda z nich (nawet najbardziej specjalistyczna) powinna zostać właściwie wykorzystana na rzecz realizacji zadań w obszarze bezpieczeństwa, zarówno w sferze działań bezpośrednich (na rzecz sił zbrojnych, policji, straży), jak i pośrednich (oddziaływującą na społeczeństwo oraz jego stosunek do bezpieczeństwa i obronności państwa); • wprowadzane zmiany w ustawodawstwie dotyczącym zarządzania kryzysowego czy obronności, powinny zmierzać w kierunku większego zaangażowania sektora pozarządowego na rzecz wzajemnej współpracy i partycypacji w rozwiązywaniu zagadnień z zakresu bezpieczeństwa narodowego; • koniecznością staje się opracowanie wspólnie z sektorem pozarządowym zestawienia potencjalnych zagrożeń, które mogą wystąpić na terenie działania danej organizacji oraz proponowane sposoby zabezpieczenia się przed nimi. Czynnikiem, który pozwoli zbadać postęp w tym celu będzie np. większy procent wykrywania, ostrzegania, alarmowania w wypadku klęsk i katastrof oraz sprawniejsze łagodzenie i radzenie sobie z ich efektami. 2022 rok to rok docelowy. Element projektu strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego RP z dn. 20 czerwca 2011 roku, jakim jest zwiększenie integracji polityk publicznych z polityką bezpieczeństwa RP dobrze wpisuje się w ramy metody S.M.A.R.T. Cel ten posiada prawidłowo skonkretyzowane podcele. Każdy z podcelów posiada swój wskaźnik, na podstawie którego będzie oceniana jego realizacja. RP posiada również wystarczające zasoby aby móc zrealizować te założenia. Termin wykonania tego celu jest również konkretnie podany, więc to wszystko tworzy obraz metody S.M.A.R.T.