ODWIECZNA WALKA DOBRA ZE ZŁEM W LITERATURZE TOLKIENA Wizja świata jako areny walki między siłami dobra i zła sięga w naszej kulturze opowieści zawartych w Biblii. Jednak motyw ten okazał się niezwykle popularny i był realizowany na wiele sposobów. Walka ta może mieć charakter dosłowny, gdy istnieje jasno określony wróg, którego trzeba pokonać. Ale walka dobra i zła często ma wymiar jednostkowy. Polega na wewnętrznych zmaganiach człowieka z samym sobą w poszukiwaniu właściwej drogi życia czy postępowania. Granice między dobrem i złem nie zawsze są wyraźnie zarysowane, a najtrudniejszym elementem walki okazuje się właśnie odnalezienie tego dobra. Biblijna opowieść o stworzeniu świata wyjaśnia również istnienie zła. Jest ono odwieczne, szatan wszak istnieje od początku dziejów, jednak dopiero nieposłuszeństwo pierwszych ludzi sprowadza go na ziemię. Od chwili zjedzenia zakazanego jabłka zło trafia między ludzi; zło, czyli cierpienie, ból, konieczność pracy i śmierć. Wszystko to od tego momentu staje się udziałem człowieka. W dzisiejszym świecie trudno nam jednak powiedzieć czy coś jest dobre lub odwrotnie-czy coś jest złe. Granice pomiędzy nimi zacierają sie, ludzie coraz częściej zapominają. A co tak naprawdę znaczą te dwa pojęcia? Wg encyklopedii, mianem dobra określa się pojęcie abstrakcyjne będące przeciwieństwem zła, jest ono elementarnym pojęciem moralnym określającym pozytywną wartość wszelkich czynów, zachowań, którym się zajmuje dział filozofii zwanej etyką. Mianem zła natomiast określa się wartość przeciwstawną do dobra, więc jest to to, co jako postrzegane źródło bodźca obserwator uznaje za niepożądane, niebezpieczne pobudzające negatywny stan emocjonalny, niechęć. Od początku istnienia literatury, pojawia się w niej motyw walki dobra ze złem. Jest tak szczególnie w przypadku powieści fantasy, przygodowych, obyczajowych ale nie tylko. Bohaterowie poezji i prozy nieustannie muszą zmagać się z najróżniejszymi przeciwnościami losu, które można scharakteryzować jako zło, aby zdobyć upragnione cele - miłość, sławę, władzę, uwielbienie, aby udowodnić sobie, że mogą dokonać wszystkiego, czego tylko w głębi duszy zapragną. Najbardziej reprezentatywnym przykładem jest trylogia Johna Reula Ronalda Tolkiena pod tytułem „Władca Pierścieni”. Aktor opowiada historię pewnego hobbita Froda, który “naprawia” błąd popełniony przez swojego wujka Bilbo, który zdobył magiczny pierścień, pozwalający stać się niewidzialnym. Jak się dowiadujemy pierścień ten był własnością Saurona, tego jednego, jedynego zła, który pozwalał Sauronowi kontrolować pozostałe pierścienie: „Trzy Pierścienie dla królów elfów pod otwartym niebem, Siedem dla władców krasnali w ich kamiennych pałacach, Dziewięć dla śmiertelników , ludzi śmierci podległych, Jeden dla Władcy Ciemności na czarnym tronie W krainie Mordor, gdzie zaległy cienie, Jeden by wszystkimi rządzić, Jeden, by wszystkie odnaleźć, Jeden by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać W krainie Mordor, gdzie zaległy cienie” Teraz postanawia on odzyskać pierścień, gdyż w nim zawarta jest jego cała moc i siła. Tu rozpoczyna się przygoda Froda, który po przyjęciu urodzinowym Bilba, wyrusza, wspierany przez drużynę przyjaciół, by w ogniach Samotnej Góry zniszczyć Legendarny Pierścień Władzy. Frodo wie, że jeśli Sauron odzyska pierścień, Śródziemie zostanie skazane na zagładę. Drużyna napotykała na swej drodze wiele przeciwieństw, pułapek, wysłannicy Saurona a później także i Sarumana, czarodzieja będącego na usługach Saurona, wojowniczy orkowie, trolle przeszkadzali im w dążeniu do celu, jednak jako wspólnota nie poddawali się, wiedząc że od nich zależy Zycie całego Śródziemna. Swoją siłą i wytrwałością w dążeniu do celu zwyciężyli i pokonali zło wraz z pomagającymi im wieloma istotami z ich świata. Zło zostaje wygnane na zawsze. W powieści tej John Reul Ronald Tolkien przedstawia walkę pomiędzy światem dobra, a światem zła. Toczy się ona na wielu płaszczyznach - również i w strefie psychicznej samego bohatera, który pod wpływem siły pierścienia zmienia się, magiczny przedmiot pochłania jego emocje i przekształca ją w negatywne uczucia. W batalii tej decydują się losy nie tylko całego Śródziemia, ale i świata, a misja powierzona małemu hobbitowi może zakończyć całą wojnę. Praktycznie przez całą fabułę utworów Tolkiena, na każdym kroku widzimy bohaterów zmagających się z tkwiącym nawet w nich złem (Boromir, Theodem, Frodo, Golum). Władca Pierścieni to piękna powieść, która opowiada o tym , że zło można pokonać nie tylko przy pomocy siły i oręża, ale przede wszystkim dzięki największym wartościom jak czystość serca, dobroć, pomoc drugiemu. A przede wszystkim przyjaźń, która jest trwalsza niż nie jeden miecz. Takie wartości są prawdziwą tarczą zdolną ochronić nas przed potworami zła. Wyraźny rozdział między dobrem i złem przeprowadził też Camus w „Dżumie”. Przedmiotem analizy nie jest bowiem wybór między dobrem i złem, który tu jest jednoznaczny, lecz postawa, jaką człowiek przyjmuje w obliczu zagrożenia. Dżuma to symbol zła, które przychodzi nagle, jest potężne i niszczące, może to być choroba, wojna czy inny rodzaj kataklizmu. Siły człowieka w zetknięciu z takim ogromem zła wydają się nikłe. Wielu się poddaje, inni natomiast potrafią zachować godność i sprzeciwiać się złu na miarę swoich możliwości. Przykładem takiej heroicznej postawy jest postać doktora Rieux. W obliczu epidemii lekarz może niewiele, jednak jego działania nie pozostają bez znaczenia. Poruszanie tematu walki dobra ze złem miało skłaniać ludzi do myślenia nad tym, że zło jak i dobro może przybierać różną formę, nie tylko fizyczną, ale i psychiczną, oraz emocjonalną. A walka z złem może być rożna, ale ma zawsze na celu zwyciężenie. Miało także wzbudzać chęć szukania siły dobra w sobie samym do walki ze złem tego świata, czy swoim wewnętrznym złem.

Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, gdyż każde z nich jest przeciwwagą, a zarazem wyznacznikiem drugiego. Dobro bez istnienia zła straciłoby cały swój smak i wyjątkowość. Niezależnie od tego w jakiej formie pojawi się zło trzeba stawie mu czoła. Jest ono wszędzie i objawia się zarówno w czynach, w myślach jak i słowach. Walka między dobrem a złem jest następstwem grzechu pierworodnego, wciąż trwa i wyrządza wiele szkód. Każdy człowiek ma świadomość tego, że łatwo jest ulec zyć i zaakceptować je, trudniej zaś jest wybrać dobro, bo to kosztuje i wymaga od nas poświęcenia. Walka dobra ze złem istnieje od początku świata i trwa do dzisiejszych czasów. Jednak tylko od nas ludzi zależy czy będziemy potrafili pokonać własny egoizm i słabości oraz odnaleźć sens życia, aby przezwyciężyć zło.