W swojej pracy postaram się przedstawić rolę i pozycję Kanady w kreowaniu bezpieczeństwa regionalnego i globalnego w oparciu o charakterystykę owego państwa. Zamierzam skupić się m.in. na aspekcie historii, religii, ustroju, czy też potencjału obronnego kraju. Myślę, iż na początku warto zastanowić się czym jest „bezpieczeństwo globalne” i „bezpieczeństwo regionalne”. W drugiej połowie XX wieku uwidoczniła się rosnąca liczba faktów i zjawisk świadczących o tym, że w świecie dokonują się procesy obejmujące zasięgiem całą ludzkość. Nadano im miano globalizacji, która objęła oddziaływaniem nie tylko handel, finanse, gospodarkę, kulturę, ale również sferę polityki i bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo globalne jest więc to zdolność zapewnienia rozwoju cywilizacji światowej, przeciwdziałania i zapobiegania katastrofom naturalnym w wymiarze globalnym oraz ochrona systemu wzajemnych relacji społeczności światowej przed destabilizacją, kryzysami, konfliktami zbrojnymi i wojnami. Możemy więc przyjąć, że bezpieczeństwo globalne polega na zapobieganiu, przeciwdziałaniu i zwalczaniu zagrożeń dla żywotnych interesów planety traktowanej jako jedność i całość . Jeśli chodzi o bezpieczeństwo regionalne przybrało na sile po zakończeniu zimnej wojny, kiedy to wojna o wymiarze powszechnym odeszła na dalszy plan. W jej miejsce pojawiły się nowe zagrożenia, ale o mniejszym wymiarze. Ochrona wzajemnych stosunków państw regionu przed zagrożeniami, kryzysami, czy konfliktami zbrojnymi budowana w oparciu o układ regionalny, działający zawsze w obrębie jakiegoś regionu międzynarodowego (Europa, Azja, Ameryka Północna itp.) to bezpieczeństwo regionalne . Kanada to państwo położone na kontynencie północnoamerykańskim. Swym obszarem obejmuje 2/5 kontynentu, w tym część lądową oraz liczne wyspy. Moje rozważania chciałabym rozpocząć od przybliżenia historii państwa. Historia Kanady jako państwa rozpoczęła się w 1867 roku, kiedy nastąpiło zjednoczenie brytyjskich kolonii. Pierwszymi ludami, które osiedliły się na terenie tego kraju byli Indianie i Innuici. Około 1000 roku północne brzegi Nowej Fundlandii próbowali również zamieszkiwać Wikingowie . W 1497r. Giovanni Cabotto – żeglarz, będący w angielskiej służbie dokonał odkrycia wschodniego wybrzeża. Natomiast w 1534r. do Kanady dotarł również francuski żeglarz Jacques Carter. Zdobyty obszar w rejonie rzeki Św. Wawrzyńca nazwał Nową Francją. Początkowo przedstawiciele europejskich kultur żyli obok siebie bez konfliktów. W 1745r. oddziały brytyjskiej zajęły francuski fort i właśnie od tego momentu rozpoczęła się intensywna walka o panowanie. W 1763r. Francja w oparciu o postanowienia pokoju paryskiego zrzekła się sowich posiadłości w Kanadzie. Bardzo ważnym wydarzeniem w historii Kanady było wydanie tzw. Quebec Act w 1774 roku, które gwarantowało ludności francuskiej prawo do posługiwania się ich rdzennym językiem. Wydanie tego dokumentu ma odzwierciedlenie do dnia dzisiejszego w odrębności kulturowej i językowej. Gdy w Stanach Zjednoczonych dobiegała końca wojna o niepodległość do Kanady wyemigrowało ok. 50 tys. Brytyjczyków z Stanów, a także przybyli koloniści z Europy głównie Irlandczycy. Napływ nowej ludności doprowadził w 1837 r. do powstania antyangielskiego, które zostało krwawo stłumione. Faktem, którego nie sposób pominąć jest proklamowanie przez Anglię w 1867 r. tzw. Aktu Brytyjskiego Ameryki Północnej, na poddaństwie, którego powstało państwo kanadyjskie tzw. Dominum Kanady. Wydarzenie, które przyczyniło się do dynamicznego rozwoju kraju było powstanie w 1885 roku Kanadyjskiej Kolei Pacyficznej łączącej wschód i zachód państwa. Podczas I i II wojny światowej wojska Kanadyjskie walczyły przeciw III Rzeszy na terenie Europy. Ważnym faktem zważając na suwerenność państwa było uzyskanie niepodległości i statutu członka Brytyjskiej Wspólnoty Narodów w 1931 r. W celu załagodzenia napięć między ludnością w 1969 r. uznano język francuski za drugi język urzędowy. Ostatnim wydarzeniem które warto poruszyć było uchwalenie Canada Act czyli powierzenie władzy ustawodawczej parlamentowi . Historia Kanady miała ogromne znaczenie na współczesny wygląd etniczny kraju. Możemy tutaj wyróżnić ok. 34 grup wśród których dominują Anglicy, Francuzi a następnie Irlandczycy, Ukraińcy i wiele innych nacji. Co ciekawe najmniejszą grupę stanowią rdzenni mieszkańcy Kanady. Patrząc na zróżnicowanie społeczne w owym kraju łatwo domyślić się, że również i religia jest w podobnym stopniu podzielona. Z dokładnych badań statystycznych wynika, że najliczniejszą grupą są chrześcijanie, ale także sporą grupę stanowią protestanci, baptyści i anglikanie. Jeśli wierząc w badania Organizacji Narodów Zjednoczonych to wynikałoby z tego, że Kanada jest krajem, który prezentuje jedną z najlepszych jakości życia w ówczesnym świecie. Badanie uwzględnia standard życia, przewidzianą długość życia oraz ogólny poziom wykształcenia społeczeństwa. Za wielki atut uważany jest fakt, że Kanada jest państwem wielojęzycznej i wielodyscyplinarnej społeczności, która ma ogromny wpływ na kształtowanie kultury. Kanadę zamieszkuje trzydzieści dwa miliny mieszkańców, w dodatku roczny przypływ imigrantów wynosi dwieście tysięcy. Kanadyjska konstytucja gwarantuje wszystkim obywatelom równość wobec prawa i zakazuje dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny . Patrząc na ustrój polityczny Kanady zauważamy, że jest ona monarchią konstytucyjną, a oficjalną głową państwa jest Królowa Kanady. Owy urząd obecnie sprawuje monarchini Elżbieta II. System jest także demokracją parlamentarną z federalnym systemem rządów i silnie widocznymi tradycjami demokratycznymi. Ustrój polityczny określa Ustawa Konstytucja, która stanowi, że Kanada ma konstytucję zbliżoną do tej która występuje w Wielkiej Brytanii. Stanowi ona, że władza dzielona jest pomiędzy rząd federalny i rząd poszczególnych prowincji. Ważnym jej elementem jest Kanadyjska Karta Praw i Swobód gwarantująca ludności podstawowe prawa i wolności. W skład Parlamentu Kanady wchodzi: Królowa i dwie izby: Izba Gmin i Senat. Urząd Premiera Kanady sprawuje aktualny lider partii politycznej . Porównując sytuację gospodarczą współczesnych państw zauważamy, że Kanada jest jednym z najbogatszych państw świata, dzięki wysokiemu dochodowi jest członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju a także grupy krajów G8. W ciągu ostatnich lat kanadyjską gospodarkę cechował szybki wzrost a co za tym idzie niskie bezrobocie i nadwyżki budżetowe na szczeblu federalnym. W przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat nastąpił wzrost produkcji, górnictwa i usług, spowodowało to przeobrażenie gospodarki kraju z rolniczej na zurbanizowaną i zindustrializowaną. Kanada wyróżnia się na tle innych krajów wysoko rozwiniętym przemysłem naftowym wraz z gospodarką leśną. Te dwie dziedziny są w tym kraju najważniejsze. Nie zapominajmy o tym, że Kanada jest również jednym z najważniejszych producentów rolnych na świecie. Jest także producentem ogromnej ilości cynku, złota, niklu i ołowiu. Jednak najważniejszym czynnikiem gospodarczym jest handel z USA. Poprzez podpisanie traktatu o wolnym handlu znacznie zwiększył się stopień integracji z Stanami Zjednoczonymi . Wszystkie wymienione przeze mnie podpunkty bardzo wpływają na rozwój społeczeństwa Kanadyjskiego, jednak nie możemy zapominać o zagrożeniach oraz systemie bezpieczeństwa, który to ma nie odpuszczać do powstawania niebezpiecznych sytuacji. Nad bezpieczeństwem państwa leżącego w północnej Ameryce czuwa personel wojskowy składający się z 64 tys. żołnierzy w służbie czynnej i 26 tys. rezerwistów. W skład Kanadyjskiego korpusu wchodzą wojska lądowe, marynarka wojenna i siły powietrzne. Powołując się na dane Kanadyjskiego Departamentu Bezpieczeństwa, który klasyfikuje 1400 pojazdów pancernych, 34 okręty marynarki i 861 samolotów. Jak widzimy system bezpieczeństwa kraju w Kanadzie ciągle się rozwija i jest chlubą kraju. Świadczyć może też o tym fakt, że teoretycznym najwyższym dowódcą jest monarcha brytyjski jednak praktycznie włada w tej kwestii należy do premiera . Patrząc na aspekt bezpieczeństwa kraju warto też wspomnieć o tym, że w Kanadzie jest stosunkowo mało funkcjonariuszy policji a mimo to państwo to może poszczycić się jedną z najniższych przestępczości. Ważnym czynnikiem jest także bardzo zaostrzone prawo w stosunku do wydawania pozwoleń za broń. Posiadanie jej jest legalne jednak dostanie pozwolenia to już całkowicie inna kwestia. Mimo znikomego stopnia przestępstw w Kanadzie, rząd nie pozostaje bierny w sprawach bezpieczeństwa. Stworzenie Public Safety Canada, agencji koordynującej prace różnych instytucji zajmujących się bezpieczeństwem. Kanada mając na uwadze zamach 11 września na WTC zaostrzyła także przepisy dotyczące przekraczania granic czy przywrócenia prawa, które pozwala na aresztowanie osoby bez nakazu jeżeli zachodzi podejrzenie, że ktoś mógłby popełnić jakiś akt terroru. O inwestycji w bezpieczeństwo kraju świadczą wydane miliardy dolarów kanadyjskich w ciągu ostatnich kilkunastu lat . Największe znaczenie Kanada odgrywa jednak na arenie międzynarodowej. Uważam, że współpraca z innymi państwami na całym świecie ma ogromne znaczenie w kreowaniu bezpieczeństwa globalnego. Kanada właśnie jest przykładem państwa, które działa na wielu płaszczyznach międzynarodowych i przyczynia się do tworzenia wizji bezpiecznego świata. Kraj ten prowadzi w pełni niezależną politykę zagraniczną, objawiać się to może np. tym, że utrzymuje stosunki dyplomatyczne z Kubą czy, że odmówiła udziału w wojnie irackiej, gdyż uznała ją za sprzeczną z prawem międzynarodowym. Kanada należy do ONZ od 1945 r. i jest założycielem oraz członkiem NATO od 1949 r. Współpracując z USA założyła NORAD do obrony przed atakiem powietrznym z strony ZSRR. Do tej pory Kanada wzięła udział w 50 misji pokojowych ONZ , między innymi na terenach byłej Jugosławii czy podczas pierwszej wojny w Zatoce Perskiej. Kanada jest krajem, który stara się zacieśnić współpracę gospodarczą z krajami Azji i Pacyfiku poprzez członkostwo w APEC. Kanada nie angażuje się tylko w współpracę militarną czy gospodarczą, przykładem tego jest udział w trzech dużych operacjach pomocniczych Kanadyjskiego Zespołu Reagowania na wypadek Katastrof (DART). Pomagali ofiarom tsunami w Azji w 2004, podczas huraganu Katrina w 2005 czy trzęsienia ziemi w Kaszmirze . Podsumowując wszystkie zebrane informacje zauważamy, że polityka Kanady w kreowaniu bezpieczeństwa globalnego tak naprawdę rozwija się na wielu płaszczyznach. Zaczynając od bezpieczeństwa lokalnego po szeroką działalność na arenie międzynarodowej. Nie bez znaczenia jest także rozwój gospodarczy, społeczny czy militarny państwa. Tylko kraje szeroko rozwinięte mogą znaczyć coś w dzisiejszej polityce globalnej. Ważną kwestią jest dobry partner polityczny czy handlowy, a w przypadku Kanady to Stany Zjednoczone odgrywają taką rolę. Dla współczesnej Kanady sporym wyzwaniem jest utrzymanie bezpieczeństwa w własnym państwie, nauczona wydarzeniami u jej południowego partnera stara się zabezpieczyć swoje granice przed terroryzmem i światem przestępczym, gdyż popieranie Stanów Zjednoczonych przynosi dużo korzyści, ale i z drugiej strony narażają się tym samym np.: krajom arabskim, w których pogłębia się nienawiść do wszystkich sojuszników Ameryki. Krokiem, który pozwala na wiarę w bezpieczeństwo na świecie jest działalność Kanady w organizacjach międzynarodowych takich jak NATO czy ONZ. To właśnie ich misje stabilizacyjne załagodziły już nie jeden konflikt w współczesnym świecie. Moim zdaniem Kanada jest jednym z nielicznych krajów, który swoim nastawieniem nie przyciąga wrogów a zwolenników. Jest państwem bardzo tolerancyjnym i nie bez znaczenia jest fakt, że zamieszkuje ją tak wiele różnych społeczeństw, odmiennych nie tylko kulturowo czy religijnie, ale także językowo. Także nowożytna historia Kanady pokazuje nam, że jest to państwo, które potrafi sobie radzić z wyzwaniami i zagrożeniami współczesnego świata.