W XVII i XVIII wieku pojawiły się w Europie państwa, które rządzone były absolutnie, jednak fundamenty pod takie formy sprawowania władzy budowali filozofowie i pisarze polityczni z XVI wieku. Jednym z twórców idei późniejszych myślicieli absolutyzmu był Niccolo Machiavelli. Stworzył on model władcy, który miał dążyć do celu nie zważając na przeszkody. Machiavelli opisując formę państwa nie skupiał się na zagadnieniach społecznych, a przede wszystkim na zadaniach władcy, który miał głównie dbać o siłę państwa. Kontynuatorem myśli Machiavellego był Jean Bodin, który stał się głównym ideologiem monarchii absolutnej we Francji. Pierwsi filozofowie absolutyzmu pojawiali się już w XVI czy pod koniec XV wieku, jednak monarchie o silnie scentralizowanej władzy rozwinęły się dopiero w XVII stuleciu. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy była reformacja, która spowodowała podziały społeczne wewnątrz państw utrudniające wprowadzanie absolutyzmu, a także wstrząsnęła i osłabiła Europę, co przyczyniło się do decentralizacji władzy. Najpierw opóźniając wprowadzenie absolutyzmu, później reformacja okazała się być sprzymierzeńcem centralizacji władzy. Ogromne majątki kościelne, które w wyniku reform Kościoła dostały się w ręce władców były dużą podporą i siłą monarchów. Pierwszym państwem, w którym rozwinęły się rządy absolutne była Francja. Kraj ten za panowania Ludwika XIII - króla który reformował państwo. Chcąc wzmocnić Francję pozbył się czynników niszczących ją od wewnątrz. Rozprawił się z hugenotami, wydając w 1629 roku edykt łaski pozbawiający ich niezależności politycznej, jednak gwarantujący wolność wyznania. Drugim czynnikiem destabilizującym państwo byli arystokraci, którzy także musieli ulec politycznej sile . Za kadencji Richelieu nigdy nie zwołano Stanów Generalnych ,prowadzono także rozważną politykę zagraniczną. Ludwik XIV przejął władzę po śmierci Mazariniego i choć działania absolutystyczne spotykały się ze sprzeciwami, czego objawem były frondy paryska i arystokratyczna, to Ludwik XIV nie zdecydował się na odejście od tego modelu sprawowania władzy. Rządy „króla słońce” przez wiele lat oceniane były bardzo dobrze, prawdopodobnie głównie dzięki twórczości Woltera, który miał ogromny wpływ na mentalność Francuzów. Oceniał on działania Ludwika bardzo dobrze i zarażał tymi poglądami wielu historyków. Jednak dzisiaj coraz częściej dostrzega się błędy Ludwika XIV. Mimo że po jego śmierci Francja była hegemonem, to status ten osiągnięto wielkimi kosztami. Ludwik prowadził liczne wojny, które osłabiły Francję finansowo i demograficznie, a nie przyniosły jej właściwie żadnych korzyści politycznych, czego przykładem może być wojna o sukcesję hiszpańską. Ludwik XIV reformował swoje państwo korzystając z wiedzy znakomitych fachowców jak np. Jean Baptiste Colbert czy Francois Louvois. Na Francji jako modelu państwa absolutnego wzorowali się inni władcy. Po ogłoszeniu Prus królestwem w 1701 roku już wkrótce miało się okazać, że jest to państwo niezwykle silne. Podstawowe procesy wdrażania absolutyzmu w Prusach przeprowadził Fryderyk Wilhelm I. Zreformował on armię i, kierując się filozofią oświecenia, dbał o rozwój szkolnictwa wprowadzając jego obowiązek. Kontynuatorem, z jeszcze większymi sukcesami, polityki Wilhelma I był Fryderyk II Wielki. Za jego rządów Prusy osiągnęły najwyższa potęgę . Obaj władcy opierali swe rządy na kompetentnych i nieprzekupnych urzędnikach, co znacznie wzmacniało państwo wewnętrznie. Zmiany w armii, jak na przykład powszechna służba wojskowa, wprowadzone przez Fryderyka Wilhelma I i Fryderyka Wielkiego spowodowały, że wojsko pruskie było na ówczesne czasy potęgą nie do pokonania, co ogromnie podniosło znaczenie i poważanie Prus na arenie międzynarodowej. W ślady Prus poszła Austria, która w połowie XVIII wieku była państwem targanym problemami wewnętrznymi. Maria Teresa dopiero po wojnie o sukcesję austriacką mogła zająć się wprowadzaniem reform.