Podany fragment pochodzi z „ Chłopów” Władysława Reymonta. Przedstawiona jest w nim rozmowa Maćka Boryny z Kubą, dzień przed jarmarkiem. Występuje w nim narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący. W swoim dziele autor pokazuje sytuacje najniższej w XIX wieku warswy społecznej. Panuje pośród nich ciemnota, brak edukacji. Nie skupia się on jednak tylko na ich problemach, pokazując także ich zycie codziennie. Najważniejszym czynnikiem warunkującym status społeczny chłopów jest ziemia. To właśnie ona zapewnia im przetrwanie, traktują ją z niebywałym szacunkiem. Im więcej dana osoba ma ziemi tym wyżej w hierarchii wsi się znajduje. Przykładem owej drabiny społecznej jest obrządek mszy świętej, miejsca w pierwszych rzędach zarezerowane są dla najbogatszych gospodarzy i urzędników, biedota zasiada z tyłu, tuż przy samym wejściu. Gdy Kuba odstępuje od tej reguły i staje przed samym ołtarzem zostaje zganiony przez Borynę, który uważa, że to Bóg nadaje taką hierarchie i nie przestrzeganie jej jest ciężkim grzechem Zauważyć da się niechęć bogatych gospodarzy do swoich parobków. Nikt nie przywiązuje uwagi do najbiedniejszych mieszkańców, którzy podczas zimy muszą wyjeżdzać ze wsi na żebry. Nie wzbudza to żadnej reakcji ze strony chłopów, jest to przez nich akceptowane, nawet ksiądz, widząc Agate idącą na żebry, udaje tylko pozorne wzruszenie, żeby chwile potem znów powróci do zachwycania się pięknem przyrody. Kolejnym potwierdzeniem może być śmierć Kuby. Mimo, że był najlepszym parobkiem Boryny to umierał sam w cierpieniu, cała wieś bawiła się w najlepsze na weselu i nikt nawet nie zwrócił na niego uwagi. Chłopi wykazują się dużym skąpstwem, niechętnie dzielą się swoim majątkiem. Gdy Kuba prosi Borynę o podwyżkę, ten długo targuje się i waha czy dac swojemu parobkowi więcej pieniędzy. Ostatecznie deocenia jednak wartosc jego pracy i wierzy, że ta inwestycja mu się zwróci. Przykładem materializmu chlopów mogą być również małżeństwa chłopów, które są bardziej rodzajem transakcji między rodzicami. Starzy gospodarze niechętnie przepisują swoją ziemię dzieciom., boją się o swoją posadę we wsi. Konflikt pokoleń szczególnie mocno zostaje pokazany, gdy dochodzi do ślubu Boryny z Jagną. Antek syn Boryny oraz jego żona Hanka czują się oszukani i odrzuceni przez ojca, kiedy ten pozbawia ich należnej im części majątku na rzecz młodej żony. Porządek we wsi kształtują wiejskie rytuały i obrzędy, wpływają one na światopogląd ludzi we wsi, którzy podporządkowywują się wieloletnim tradycjom. Życia chłopa w XIX wieku koncentrowało się głównie w okół pracy na roli i tak też żyli „Chłopi” Raymonta. . Postrzegają oni świat jako nieustanną walkę o byt a codzienna ciężka praca jest podstawą ludzkiej egzystencji. Religijność chłopów przejawiająca się w bardzo naturalny, prosty sposób jest składnikiem, który dopełnia wizerunek chłopa.