Ratownictwo wodne stanowi integralną cześć systemu ratowniczego realizowanego ustawowo przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej we współdziałaniu w oparciu o odrębne przepisy i porozumienia z innymi podmiotami. Do działań ratowniczych wykonywanych przez Państwową Straż Pożarną podczas zdarzeń na śródlądowych obszarach wodnych oraz terenach dotkniętych skutkami powodzi należą:

• ratowanie tonących ludzi i osób bezpośrednio zagrożonych skutkami zdarzenia,
• udzielanie pomocy przed lekarskiej i ewakuowaniu ludzi, zwierząt oraz mienia podczas działań ratowniczych, w tym powodziowych,
• ratowanie środowiska wodnego,
• poszukiwanie i wydobywanie zatopionych ludzi, zwierząt, opakowań z materiałami niebezpiecznymi, środków transportu oraz przedmiotów wartościowych,
• stawianie i zdejmowaniu zapór do ratownictwa ekologicznego środowiska wodnego oraz lądowej warstwy brzegowej,
• usuwanie nagłych awarii urządzeń, instalacji podwodnych hydrotechnicznych mających wpływ na bezpieczeństwo ludzi oraz środowiska wodnego,
• oznakowanie oraz zabezpieczenie miejsc prowadzenia działań. Zakres działań ratowniczych ma wpływ na sposób prowadzenia akcji przez Państwową Straż Pożarną oraz decyduje o sposobie szkolenia strażaków i ich współdziałania z innymi podmiotami realizującymi zadania ratownictwa wodnego. Analizując powyższy zakres działania Państwowej Straży Pożarnej możemy śmiało stwierdzić że ratownictwo wodne, to nie tylko czynności związane z działaniami ratowniczo - poszukiwawczymi prowadzonymi pod powierzchnią wody. Faktyczny zakres działalności jest znacznie większy niż wynika to z potocznego rozumowania tego typu działań. Procentowo, największa część akcji związana jest z ochroną środowiska wodnego, występującego głównie podczas działań z zakresu ratownictwa chemiczno - ekologicznego i działań powodziowych tzn. akcji długotrwałych, prowadzonych z użyciem znacznych sił i przy zaangażowaniu dużych środków finansowych .W tych akcjach ok. 35 % działań wodnych obejmują działania ratowniczo - poszukiwawcze pod powierzchnią wody i realizowane przez właściwe dla tego przygotowane ekipy nurkowe. Nie można utożsamiać ratownictwa wodnego tylko z nurkowaniem. Należy je podzielić na dwie grupy:

1. ratownictwo nawodne,
2. ratownictwo podwodne. Różnica między działaniami nawodnymi i podwodnymi polega na tym, że przy pierwszym wymagane jest wszechstronne przygotowanie wszystkich ratowników Państwowej Straży Pożarnej, natomiast działania podwodne mogą być prowadzone jedynie przez wybrane ekipy które przechodzą specjalistyczny program szkolenia oraz są wyposażone w odpowiedni sprzęt.

Organizacja ratowniczych działań nurkowych.

W ramach akcji ratowniczej można rozpocząć nurkowanie pod warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa nurkom.

Pod pojęciem bezpieczeństwa nurków rozumie się:  występowanie sprzyjających warunków hydrologiczno-meteorologicznych,  posiadanie załogi z niezbędnymi uprawnieniami i kwalifikacjami koniecznymi do przeprowadzenia akcji ratowniczej w danym zakresie,  sprawne technicznie wyposażenie nurkowe i ratownicze, stosowne do potrzeb zabezpieczenie medyczne nurkowania. W szczególności w zakresie bezpieczeństwa przed podjęciem prac nurkowych należy: 1/ zakotwiczyć jednostkę pływającą, z której prowadzona jest akcja nurkowa; 2/ jeżeli nurkowanie prowadzone jest z brzegu, należy zabezpieczyć do dyspozycji ekipy nurkowej łódź; 3/ zabezpieczyć nurkowanie obecnością lekarza dysponującego komorą hiperbaryczną; 4/ sporządzić plan nurkowania; 5/ unieruchomić wszystkie urządzenia zaburtowe; 6/ oznaczono rejon nurkowań; 7/ zgromadzono niezbędny zapas czynnika oddechowego dla potrzeb nurkowania przewidzianych planem; 8/ sprawdzono i uzgodniono sygnały porozumiewawcze pomiędzy sygnalistą i nurkiem. Podstawowy skład ekipy nurkowej w działaniach PSP przewiduje następujące osoby funkcyjne: a) Kierownik ekipy b) Chronometrażysta c) Sygnalista d) Nurek roboczy e) Nurek ratownik Zadania poszczególnych członków ekipy nurkowej podczas prowadzenia prac podwodnych.

Każda ekipa nurkowa powinna liczyć od 3 do 6 strażaków - nurków Państwowej Straży Pożarnej. Nie należy utożsamiać ekipy nurkowej ze specjalistyczną grupą ratownictwa wodnego. W skład specjalistycznej grupy ratownictwa wodnego może wchodzić kilka ekip nurkowych (zadysponowanych do działań), w sile uzależnionej od specyfiki i rozmiaru akcji. Za wykonanie zadania i bezpieczeństwo podległych nurków odpowiada kierownik ekipy nurkowej (posiadający stopień kierownika robót nurkowych lub instruktora nurkowania PSP). On określa zakres działań poszczególnych członków ekipy i zapoznaje ekipę z planem nurkowania. Nadzoruje przebieg prac z zachowaniem zasad bezpieczeństwa (kierownik określa rodzaj zabezpieczenia działań) i techniki nurkowej. Powinien mieć opracowane procedury postępowania w razie zaistnienia wypadku. Osobiście sprawdza czy zapewniona jest odpowiednia ilość i jakość sprzętu. Przed rozpoczęciem działań kierownik przeprowadza wywiad z nurkami przewidzianymi do zanurzenia oraz przygotowuje dokumentację niezbędną podczas nurkowania: dzienną kartę nurkowań, tabele dekompresyjne. Podczas działań lub ćwiczeń kierownik ekipy, biorąc pod uwagę skład ekipy (ilość członków), kwalifikacje i umiejętności praktyczne podwładnych oraz rodzaj akcji wyznacza spośród biorących w niej udział osobę odpowiedzialną za chronometraż, sygnalistę, nurka ratownika. Wyznacza także mechanika, który jest odpowiedzialny za przygotowany sprzęt oraz w ramach przysługujących mu uprawnień dokonuje drobnych napraw i regulacji sprzętu w trakcie akcji. Chronometrażysta prowadzi chronometraż akcji i dziennik prac nurkowych. Powinien on dokładnie wiedzieć, o której godzinie rozpoczęło się zanurzenie i jak długo nurek przebywa pod wodą.. Musi orientować się, jakim zapasem czynnika oddechowego dysponuje nurek. W każdej chwili powinien wiedzieć ile jeszcze czasu nurek może przebywać rod wodą do wyczerpania tego zapasu (musi przy tym umieć uwzględnić głębokość nurkowania i rodzaj prac wykonywanych przez nurka). Chronometrażysta powinien mieć przy sobie tabele dekompresyjne i musi orientować się, jaką dekompresję należałoby przeprowadzić, gdyby w tym momencie rozpoczęło się wynurzanie. Również powinien być zorientowany, jak długo jeszcze nurek może przebywać na danej głębokości, aby nie przekroczyć dopuszczalnego czasu określonego dla danej głębokości. Sygnalista obsługuje linę sygnałową nurka przebywającego pod wodą, obserwuje bojkę kontrolną oraz powietrze wydychane przez nurka, wydobywające się na powierzchnię wody. Utrzymuje łączność z nurkiem za pomocą liny sygnałowej trzymanej w ręku stosując umowne sygnały. Bezpośrednio kieruje pracą kieruje pracą nurka pod wodą bezpośrednio odpowiada za jego bezpieczeństwo, dlatego przed rozpoczęciem akcji zobowiązany jest zapoznać się z programem pobytu nurka pod wodą. Nurek ratownik ma za zadanie udzielenie pomocy nurkowi roboczemu, który znalazł się w niebezpieczeństwie. Nurek ratownik musi mieć stopień wyszkolenia pozwalający na zanurzenie się na głębokość w miejscu prowadzenia akcji oraz być gotowy do natychmiastowego zanurzenia tj. powinien być kompletnie ubrany z wyjątkiem aparatu oddechowego i pasa balastowego. Jeżeli nurkuje dwóch nurków jeden pełni funkcję nurka roboczego, a drugi nurka zabezpieczającego. Dla każdego z nich powinien być wyznaczony nurek ratownik. Wymieniony skład ekipy nurkowej obejmuje tylko tych ludzi, którzy bezpośrednio zajmują się obsługą nurka roboczego. Oprócz nich w trakcie prowadzenia długotrwałej pracy lub przewidywania, że akcja potrwa dłuższy czas, w skład ekipy powinni wejść dodatkowi nurkowie, zmiany dla sygnalisty, chronometrażysty, nurka ratownika, a także kierownika nurkowania oraz personel pomocniczy przebywający w bazie nurkowej (obsługa sprężarek, komór dekompresyjnych i przygotowujący sprzęt i narzędzia dla nurków).

Podstawowy sprzęt wykorzystywany podczas akcji ratownictwa wodnego: -sprzęt ratownictwa wodnego -sprzęt nurkowy.

Sprzęt ratownictwa wodnego.

Sanie lodowe są urządzeniem pływającym dostosowanym do wymogów i potrzeb wynikających z doświadczeń ratowników. Popularnie zwane “deską lodową” pozwalają dotrzeć do osób znajdujących się pod taflą lodu. Zalety “deski lodowej”:

• kadłub sań posiada płozy ślizgowe, ułatwiające poruszanie się po lodzie. Budowa komorowa i trzy hermetyczne komory wypornościowe powodują jej niezatapialność,
• dwa uchwyty metalowe umiejscowione w tylnej części kadłuba pozwalają na prowadzenie sań przez ratownika,
• okular znajdujący się w części środkowej sań umożliwia poszukiwanie obiektów podwodnych. Ukształtowanie jego brzegów, dopasowane do kształtu twarzy, minimalizuje refleksy świetlne,
• dwa uchwyty metalowe w przedniej części deski i szereg uchwytów taśmowych wzdłuż jej brzegów ułatwiają wciąganie się ratownika na deskę oraz utrzymanie się na niej podczas akcji ratunkowej,
• pas asekuracyjny zabezpiecza poszkodowanego przed wypadnięciem,
• mały ciężar właściwy i dogodne uchwyty metalowe sprawiają, że transport sań z samochodu na brzeg akwenu jest niezwykle prosty.

DANE TECHNICZNE: Masa – 32 kg Wyporność – 220 dm3 Długość całkowita – 64 cm Wysokość całkowita – 57,5 cm

OSPRZĘT: Rzutka ratownicza Bosak teleskopowy Drewniane wiosła składane, okute kształtką miedzianą Bęben z liną asekuracyjną Dwa czekany

Kamizelka asekuracyjna. Przeznaczona dla straży pożarnych i wodnych służb ratowniczych; wykonana z materiału o dużej wytrzymałości; wyposażona w kieszeń na radiotelefon; z przodu i z tyłu taśma „rzep” umożliwiająca przymocowanie napisów „STRAŻ”; dookoła taśma fluorescencyjno-odblaskowa; zapinana na 3 taśmy z klamrami i suwak; boczne ściągacze zapewniają dopasowanie do sylwetki; kolor: oranż.

Rzutka ratownicza. Składa się z rękawa, umieszczonego w nim pływaka oraz 25m nietonącej liny o średnicy 6mm lub 10mm. Konstrukcja i sposób klarowania liny umożliwiają natychmiastowe i niezawodne jej użycie.

Kołowrót ratowniczy (lina Ø10mm) Kołowrót z 80m nietonącą liną (o średnicy 10mm) o dużej wytrzymałości, zakończoną pływakiem i szelką ratowniczą; z możliwością dopięcia karabińczyków lub uprzęży asekuracyjnej oraz zwiększenia długości liny. Służy do asekuracji ratowników i sprzętu w czasie akcji ratunkowych m.in. na lodzie i wodach szybko płynących.

Nowe rozwiązania Testowana była już w Polsce platforma do ratownictwa lodowego amerykańskiej firmy RESCUE ALIVE. Platformę RESCUE ALIVE obsługuje jeden ratownik plus jedna osoba do asekuracji ( na brzegu). Platforma waży 35 kg i ma wyporności 270 kg. W formie złożonej można ją przewozić samochodem typu combi a przygotowanie do pracy zajmuje około 4 sekund.

Sprzęt nurkowy.

Komplet przedmiotów należących do bezpośredniego wyposażenia nurka (płetwonurka), umożliwiających mu długotrwały pobyt pod wodą nazywamy sprzętem nurkowym. Sprzęt ten zapewnia możliwość normalnego oddychania, chroni ciało przed utratą ciepła oraz ułatwia poruszanie się i orientację pod wodą.

Klasyczny sprzęt nurkowy. Składa się głównie ze sztywnego metalowego hełmu, elastycznego skafandra, oraz butów z ołowianą podeszwą i specjalnych ciężarków. Wszystkie te elementy tworzą integralną całość i muszą być używane podczas każdego zejścia pod wodę. W tego typie sprzęcie czynnik oddechowy dostarczany jest do nurka elastycznym przewodem ze sprężarki lub butli, znajdującej się na powierzchni. Nurek w sprzęcie klasycznym I może poruszać się pod wodą jedynie chodząc po dnie. Masa całego kompletu wynosi 80-90kg. Należy zaznaczyć że w związku z wprowadzeniem do użytku sprzętu nurkowego nowej generacji, nowej konstrukcji pojecie ,,klasyczny" stosuje się nadal do wszelkiego rodzaju sprzętu, w którym oddychanie odbywa się z poduszki powietrznej, spełniającej jednocześnie rolę regulatora ciśnienia czynnika oddechowego. Taki system zasilania wymaga określonej techniki nurkowania, zdecydowanie odbiegającej od techniki nurkowania w sprzęcie płetwonurkowym.

Sprzęt płetwonurkowy.
Składa się z aparatu nurkowego, skafandra i wyposażenia dodatkowego (płetwy, pas balastowy, maska, fajka, kompas itp.). Masa całego zestawu sprzętu płetwonurkowego wynosi 20 - 40 kg i dlatego w odróżnieniu od obecnie używanego sprzętu klasycznego - jest on często nazywany “lekkim sprzętem nurkowym”. Najważniejszym elementem sprzętu płetwonurkowego jest aparat. Najczęściej stosuje się aparaty niezależne, tzn. konstruowane tak że cały zapas czynnika oddechowego płetwonurek posiada przy sobie, zmagazynowany w butlach. Stosuje się również aparaty przewodowe, w których czynnik oddechowy jest dostarczany płetwonurkowi z powierzchni za pomocą elastycznego przewodu. Każdy z tych aparatów samoczynnie reguluje ciśnienie czynnika oddechowego, a następnie podaje go bezpośrednio do dróg oddechowych płetwonurka (za pomocą ustnika lub maski pełnej) bez konieczności tworzenia jakiejkolwiek poduszki powietrznej. Dzięki temu płetwonurek może przyjmować dowolne położenie ciała bez obawy zakłóceń w systemie zasilania w czynnik oddechowy. Może zatem swobodnie poruszać się we wszystkich kierunkach w sposób nie osiągalny dla nurka klasycznego, jego pływalność w tym przypadku jest obojętna. Urządzenia nurkowe - wszelkiego rodzaju sprzęt, który służy do zabezpieczenia nurkowania, umożliwiając lub ułatwiając nurkowi zanurzenie, pobyt pod wodą i wynurzenie się z zachowaniem odpowiedniej dekompresji. Do tego sprzętu zaliczyć należy: trapy, liny (opustowe, kierunkowe, asekuracyjne itp.), dzwony nurkowe, komory dekompresyjne, systemy zasilania w czynnik oddechowy, oświetlenie podwodne itp. Narzędzia nurkowe - przedmioty służące nurkowi do wykonania prac pod wodą: dzielą się na ręczne i mechaniczne. Narzędzia te mogą być napędzane sprężonym powietrzem lub energią elektryczną. Środki pływające dla nurków - wszelkiego rodzaju łodzie, pontony z napędem motorowym lub wiosłowym, służące do transportu płetwonurka na powierzchni wody i zabezpieczenia jego pobytu pod wodą oraz transportu materiałów i narzędzi potrzebnych płetwonurkowi do wykonania prac pod wodą.

Wyposażenie indywidualne ratownika-nurka

1.Sprzęt (ABC i D): 1) płetwy regulowane 1 para 2) półmaska nurkowa 1 szt. 3) fajka do oddychania 1 szt. 4) nóż nurkowy 1 szt. 5) pas balastowy wraz z ciężarkami 1 kpl. 2.Ubranie nurkowe (dopasowane indywidualnie dla każdego nurka):

1. skafander nurkowy typ suchy (odporny na środowisko agresywne chemicznie i biologicznie) 1 szt. 2) bielizna antypotna 1 kpl. 3) ocieplacz letni wraz ze skarpetami 1 kpl. 4) ocieplacz zimowy wraz ze skarpetami 1 kpl. 5) rękawice typ “suchy”, 5-palcowe 1 para 6) rękawice typ “mokry”, piankowe, 5-palcowe 1 para 3.Automaty nurkowe:
2. dwustopniowe, o stopniach rozdzielonych wraz z manometrem, I stopień automatu z odizolowaną komorą wodną; automaty powinny być przystosowane do pracy przy ciśnieniu roboczym 30 Mpa, 2 kpl. 2) dodatkowy II stopień automatu (przewód o długości minimum 120 cm) 1 szt. 4.Urządzenie ratowniczo-wyrównawcze (minimalna siła wyporu 24 kg) 1 szt. 5.Uprząż asekuracyjna: 2-częściowa wraz z minimum 3 szt. karabinków1), zakręcanych, niestalowych 1 kpl. 6.Kołowrotek nurkowy z linką o wytrzymałości minimum 70 kg i długości minimum 50 m 1 kpl. 7.Sprzęt oświetleniowy (z możliwością mocowania do kasku ochronnego): 1) latarka ręczna o mocy minimum 10 W 1 szt. 2) latarka “czołowa” o mocy minimum 15 W 1 szt. 3) lampa stroboskopowa 1 szt. 4) ładowarka akumulatorowa 1 szt. 8.Kask ochronny (umożliwiający pracę z maską pełną i oświetleniem) 1 szt. 9.Maska pełna (umożliwiająca zastos. łączności podwodnej) 1 szt. 10.Urządzenia kontrolno-pomiarowe:
3. komputer nurkowy lub głębokościomierz i zegarek nurkowy (zamiennie “digital”) 1 kpl. 2) busola 1 szt. 3) tabele dekompresyjno-powietrzne 1 kpl. 4) tabliczka do pisania pod wodą 1 szt. 5) boja dekompresyjna 1 kpl. 11.Ubranie ratownicze (jednoczęściowe, o dodatniej pływalności z zaczepem ratunkowym, ocieplane wraz z bielizną antypotną, dopasowane indywidualnie dla każdego ratownika) 1 kpl. 12.Ubranie ochronne po nurkowaniu:
   1. dwuczęściowe, wodoodporne (membranowe) z ocieplaczem 1 kpl.
   2. buty chroniące kostkę, wodoodporne (membrana) 1 para
   3. czapka i rękawiczki ocieplane 1 kpl. 13.Pokrowce na sprzęt:
   4. plecak na sprzęt nurkowy 1 szt.
   5. torba na sprzęt ratowniczy 1 szt.
   6. pojemnik na automaty nurkowe 1 szt.

Ogólne zasady udzielenia pierwszej pomocy w przypadku utonięcia.

Jeżeli to jest możliwe, nie wolno w żadnym wypadku dopuścić do faktu „oddychania" wodą przez tonącego. Jak najszybciej należy wydostać go spod wody, a przy utracie przytomności już w momencie wydobycia na powierzchnię zalecane jest podanie mu pierwszego sztucznego oddechu. Przy konieczności holowania go do brzegu, powtórzyć należy ten zabieg kilkakrotnie na płytkiej wodzie. Pełną potrzebną akcję ożywiania zaczyna się stosować od razu po wydobyciu ratowanego na dosiężny pomost, brzeg lub łódź z pokładem reanimacyjnym. Z kolei wykonywanie sztucznych oddechów w czasie holowania nie może zbytnio opóźniać transportu do brzegu, bowiem jeśli na przykład serce ratowanego nie pracuje to i tak dostarczany do płuc w podawanym powietrzu tlen nie jest rozprowadzany w ustroju. W takich momentach konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie stosowania pośredniego masażu serca. Po wyniesieniu na brzeg lub w ogóle przed rozpoczęciem ożywiania nie należy stosować żadnych zabiegów w celu usunięcia wody z przewodu pokarmowego i dróg oddechowych. Jest to zabieg powodujący stratę cennego czasu. W przewodzie pokarmowym nie dochodzi do oddychania, więc obecność w nim wody może wpływać jedynie na uciśnięcie przepony od strony wypełnionego żołądka. Promienisty przebieg całości układu oddechowego uniemożliwia wylanie z niego wody, ponieważ siły działające na zatrzymanie wody w płucach są silniejsze od prób jej wypompowania na drodze stosowania ucisków tub wytrząsania. Woda z powierzchni oddechowej i tak zostaje wchłonięta do krwiobiegu, a pozostająca w górnych drogach oddechowych wylewa się sama przy przenoszeniu ratowanego, jeżeli jego głowę skieruje się do dołu. Musimy także być psychicznie przygotowani na różne komplikacje, jakie mogą wystąpić przy stosowaniu ożywiania. Kiedy zdołamy przywrócić oddech i krążenie, należy osobę ratowana ułożyć na boku w pozycji bocznej ustalonej, ponieważ w każdej chwili należy spodziewać się wystąpienia wymiotów. Nie wolno dopuścić do zachłyśnięcia się wymiocinami, gdyż zawarte w nich kwasy żołądkowe mogą wywołać poważne zniszczenia w tkance płucnej, a treść ich zablokuje powierzchnię oddechową. Osobom, które odzyskały przytomność można podać do picia nie za gorącą, dobrze osłodzoną herbatę. Absolutnie nie wolno podawać alkoholu. Należy zapewnić suchą odzież i ciepłe okrycie.

Technologia prowadzenia prac podwodnych.

Podstawowymi pracami podwodnymi wykonywanymi przez specjalistyczne grupy ratownictwa wodnego są: -poszukiwanie zatopionych ludzi i przedmiotów, -wydobywanie topielców i przedmiotów z dna, -stawianiu lub zdejmowaniu zapór do ratownictwa chemicznego i ekologicznego, -pobieranie próbek podłoża i wody, -naprawa i konserwacja obiektów i urządzeń hydrotechnicznych, -prowadzenie prac kontrolno-rozpoznawczych.

Metody poszukiwań podwodnych. Poszukiwania podwodne stanowią znaczny procent wszystkich prac podwodnych realizowanych przez specjalistyczne grupy ratownictwa wodnego. Metodami poszukiwań, które są zazwyczaj stosowane możemy podzielić na dwie grupy: . metody z wykorzystaniem urządzeń technicznych, . metody nurkowe. Wybór metody poszukiwań zależy od grupy czynników, które niejednokrotnie decydują o powodzeniu prowadzonych poszukiwań. Wymienić tu należy: -przejrzystość wody, -głębokość akwenu, -liczba nurków, -posiadany sprzęt nurkowy, -posiadane wyposażenie techniczne do poszukiwań.

Techniczne metody poszukiwań. Stosowanie technicznych metod poszukiwań, uwarunkowane jest posiadaniem na stanie jednostki ratownictwa wodnego odpowiedniego sprzętu. Zaleta metod technicznych, ze względu na małą przejrzystość akwenów w kraju jest ich wysoka skuteczność (w porównaniu z metodami nurkowymi). Wadą natomiast jest niemożliwość określenia rodzaju znalezionego przedmiotu. Biorąc pod uwagę większą skuteczność metod technicznych od nich, w miarę możliwości należy rozpoczynać wszelkie poszukiwania podwodne. Do metod technicznych zaliczamy: • trałowanie, • hydrolokację, • telewizję podwodną.

Do trałowania niezbędny jest odpowiednio przygotowany sprzęt pływający oraz trał denny, który może mieć różną konstrukcję. Najprostszym sposobem jest wykorzystanie sieci (np. rybackiej). Wadą tego rozwiązania jest to, że sieci często ulegają rozerwaniu.

Trał może mieć postać belki metalowej, dodatkowo obciążonej, do której przy pomocy lin lub łańcuchów o jednakowej długości (ok.0,6-l m) przymocowane są metalowe haki (lub kotwice małych rozmiarów).

W konstrukcji trału belkę stalową można zastąpić liną tzw. główną. Wówczas to do niej zamocowane są linki z hakami. Różnica polega na tym, że długość linek jest zmienna, od najkrótszych (przy środkowej części liny głównej, ok. 0,6 m długości), do naj dłuższych (przy krańcach liny głównej, ok. 2,5 m długości).

W obu rozwiązaniach odległość między linami zakończonymi hakami nie powinna przekraczać 0,4 m. Trałowanie może być stosowane przy równym, piaszczystym dnie, na stosunkowo niewielkich głębokościach. Natomiast nie może być stosowana przy obfitej roślinności oraz trwałych przeszkodach na dnie np. kamienie, wbite pale itp.. Przy konstruowaniu trału (określaniu szerokości i głębokości zanurzenia) należy brać pod uwagę moc silników posiadanych środków pływających.

Hydrolokacja jest metodą najbardziej efektywną. Przy tej technice najczęściej wykorzystywane są echosondy. Zasada działania echosondy polega na wysyłaniu przez nią fal ultradźwiękowych, które po odbiciu od dna powracają i na rejestratorze pokazującego kształt. Każda wykryta nierówność może być poszukiwanym przez nas obiektem. W stosowaniu tej metody przeszkadzają: duże zanieczyszczenie wody, obfita ilość obiektów znajdujących się na dnie zbiornika (dających podobne odbicie jak przedmiot poszukiwany), a także znaczna różnica temperatur, między warstwami wody.

W obu wymienionych metodach po stwierdzeniu lokalizacji przedmiotu pod wodą nurek musi wykonać zanurzenie w celu identyfikacji przedmiotu.

Wykorzystanie kamer podwodnych jest metodą niezwykle skuteczną, ale za to bardzo kosztowną (chodzi o cenę sprzętu). Jedyną przeszkodą w jej stosowaniu jest czasem zbyt mała przejrzystość wody, a tym samym brak pola widzenia samej kamery.

Poszukiwania z zastosowaniem kamer podwodnych przeprowadza się metodą ,,kolejnych pasów" (nazwa związana z torem przemieszczania się łodzi). Zaletami tej metody są: -łatwość prowadzenia akcji, -do prowadzenia działań potrzebna jest mała grupa ludzi, -znikome ryzyko ratowników, -dokładność poszukiwań bez względu na warunki zewnętrzne: pora doby, stan pogody oraz głębokość (kamery można stosować do 100 m głębokości, czyli maksymalnej potencjalnej głębokości polskich jezior), -niskie koszty eksploatacji i ograniczenie kosztów samej akcji, -komfort pracy i nastawienie psychiczne prowadzących poszukiwania.

Nurkowe metody poszukiwań.

Poszukiwanie metodami nurkowymi posiada następujące cechy charakterystyczne:  nurek jest w stanie znaleźć przedmiot gdy go zobaczy, w dużej mierze zależy to od przejrzystości wody, wyposażenia nurka w dobry sprzęt oświetleniowy (w nocy i na większych głębokościach, gdzie nie dociera światło dzienne, widoczność spada do zera), lub gdy go dotknie przy widoczności mniejszej od zasięgu ramion,  nurek bez stałych punktów orientacyjnych lub lini kierunkowych nie jest w stanie poruszać się dokładnie w wyznaczonym obszarze poszukiwań, nie potrafi także stwierdzić, w którym miejscu już był i czy dany rejon przeszukał czy też nie (szczególnie gdy przejrzystość wody jest mała),  nurek po odejściu od znalezionego przedmiotu nie jest w stanie określić miejsca, a nawet kierunku znajdowania się obiektu, dlatego też nurek, który znalazł obiekt, a jest on na tyle duży, że nie można się z nim wynurzyć, nie ma prawa oddalić się od niego bez mechanicznego oznaczenia miejsca za pomocą boi lub linek kierunkowych.

W związku z wyżej wymienionymi trudnościami prowadzenie poszukiwań wymaga szeregu czynności technicznych, przygotowujących akwen do działań. Wymienić tu należy głównie podzielenie akwenu na obszary (tak na dnie jak i na powierzchni), na których będą prowadzone prace poszukiwawcze. W praktyce do podziału obszaru poszukiwań na sektory i pasy używa się lin kierunkowych rozciągniętych na dnie, a na powierzchni odpowiednio rozmieszcza się boje. Takie przygotowanie akwenu do poszukiwań jest kłopotliwe, gdyż wymaga dużej ilości sprzętu i nakładu pracy. Dlatego zdarza się, że akcja podejmowana jest bez uprzedniego przygotowania akwenu. Najczęściej w takich warunkach akcja kończy się niepowodzeniem, gdyż odnalezienie obiektu jest efektem przypadku. Aby zwiększyć skuteczność działań należy, przed rozpoczęciem akcji ograniczyć teren poszukiwań do minimum. W tym celu należy podjąć wszelkie starania, aby jak najprecyzyjniej określić miejsce zatopienia obiektu np. poprzez wywiad z ewentualnymi świadkami zdarzenia, analizę kierunku i prędkości prądu wody itd. Najczęściej stosowanymi nurkowymi technikami przeszukiwania dna są: • metoda wahadłowa, • metoda poszukiwań polami, • metoda cyrkulacyjna. Metoda wahadłowa. Stosuje się głównie w przypadku utonięć blisko brzegów akwenu, na dzikich plażach podczas wpadnięcia pojazdów do wody, od strony linii brzegowej lub z mostów. Jest również skuteczna w przypadku małych zbiorników wodnych, w których panuje słaba widoczność. Metoda ta polega na przesuwaniu przez nurków liny prostopadłej do liny kierunkowej o odległość mniejszą niż widoczność w wodzie i penetrowaniu dna wzdłuż tej liny. W przypadku całkowitego braku widoczności stosuje się tylko linę kierunkową, która jednocześnie spełnia funkcję liny asekuracyjnej. Po wykonaniu przez nurka odcinka w kształcie łuku (ruch wahadła) sygnalista wypuszcza mu pewien mały fragment liny sygnałowo - asekuracyjnej i nurek ponownie wykonuje ruch wahadłowy, lecz o większym promieniu. Po spenetrowaniu zamierzonej powierzchni dna i nie znalezieniu obiektu poszukiwań, nurek wraz z sygnalistą przenoszą się w nowe miejsce i ponownie wykonują te same czynności.

Metoda poszukiwań polami. Polega ona na ułożeniu na dnie akwenu gęstej sieci lin, wygradzających wąskie pola, które może penetrować płynący nurek. Liny powinny być ponaciągane i zabezpieczone przed przesuwaniem się. Gdy dno jest twarde liny mogą leżeć bezpośrednio na dnie, a gdy dno jest muliste powinny znajdować się tuż nad dnem (warstwą mułu). Metoda ta, choć dość dokładna jest rzadko stosowana ze względu na dużą czasochłonność przygotowania akwenu do poszukiwań. Wykorzystuje się ją głównie do poszukiwań drobnych przedmiotów np. na zlecenie policji dowodów popełnienia przestępstwa.

Metoda cyrkulacyjna. W metodzie tej należy ustawić siatkę boi z linami opustowymi obciążonymi ciężarkami. Poszukiwania nurek przeprowadza wokół liny opustowej, wykorzystując linę dystansową Długość liny dystansowej nie powinna przekraczać 15 m, a odległość między bojami powinna być tak dobrana, aby wykonywane przez nurka okręgi częściowo pokrywały się brzegami. Najlepiej gdy lina dystansowa jest połączona z liną opustową za pomocą karabinka, co ułatwia poruszanie się nurka i zapobiega zaplątaniu się lin. Poszukiwania wykonuje się od liny opustowej popuszczając stopniowo linę dystansową. Długość odcinków popuszczanej liny dystansowej zależy od przejrzystości wody i konfiguracji dna. Jeżeli obiekt nie został znaleziony przy pierwszej boi czynności powtarza się przy następnych. Metoda cyrkulacyjna stosowana jest zwykle na małych akwenach i w sytuacjach, gdy dość precyzyjnie uda się określić miejsce zatonięcia obiektu. Dobrze zdaje egzamin w miejscach charakteryzujących się trudnymi warunkami nurkowania (akweny głębokie, w których panuje słaba widoczność lub występują prądy wody).Jej zaletą jest prosty sposób wykonania. Nie sprawia bowiem kłopotów ustawienie bojek na obciążonych linach opustowych (czynność tą można wykonać z łodzi).

Technologia prowadzenia dzialań w akwenach o silnym prądzie wody. Wybór metody działania zależy od tego jakie zadanie muszą wykonać nurkowie. Jeżeli wymagane jest pływanie nurka w określonym kierunku w poprzek rzeki (najczęściej w celu poszukiwań), wówczas należy rozciągnąć dwie liny. Lina dolna służąca jako lina kierunkowa biegnie tuż nad dnem, z kolei lina górna (prowadząca)nad powierzchnią lustra wody, tuż nad liną kierunkową. Nurek jest zabezpieczony liną sygnałowo - asekuracyjną, która biegnie od sygnalisty znajdującego się na łodzi. Nurek porusza się wzdłuż liny kierunkowej, natomiast łódź torem liny prowadzącej.

Dokładność wykonywanych prac poszukiwawczych zorganizowanych w ten sposób jest duża i mimo silnego prądu wody mogą być wykonywane w zamierzonym kierunku. Gdy nurek musi wykonać pracę w określonym miejscu pod wodą aby utrzymać się na silnym prądzie stosuje się linę opustową, biegnącą od zakotwiczonej łodzi i obciążoną balastem co najmniej 20 kg. Nurek żeby mieć obie ręce wolne i nie musieć trzymać się liny opustowej może się do, niej podpiąć np. “expresem” alpinistycznym - są to dwa karabinki połączone ze sobą podwójną, zszytą taśmą z materiału o dużej wytrzymałości. Obok liny opustowej można dodatkowo zastosować linę dystansową zamocowaną do liny opustowej . W przypadku gdy nurkowie prowadząc działania poruszają się zgodnie z kierunkiem nurtu powinni być zabezpieczeni liną asekuracyjną przymocowaną do stałych elementów zlokalizowanych na brzegu np. drzewa, słupy, pojazdy. W metodzie tej nurkowie poruszają się raczej przy brzegu, a nie w miejscu gdzie nurt jest najbardziej rwący, ponieważ siła naciągu liny pozwala kontrolować nurkowanie przez osoby zabezpieczające z brzegu rzeki. Jedyną wadą jest niedostateczna sygnalizacja między ratownikami. W tej sytuacji, jeżeli pozwalają na to warunki (woda jest w miarę przejrzysta; nie występują w niej przeszkody) warto dodatkowo zastosować linę sygnalizacyjną.