Początki problemów wojny i pokoju w naszej literaturze sięgają połowy XIII wieku , jednak chciałbym zgłębić ów problem na podstawie myśli społecznej epoki renesansu i oświecenia. Renesans to epoka w historii ludzkości, którą przede wszystkim charakteryzuje indywidualizm. W przeciwieństwie do człowieka średniowiecznego, człowiek renesansu stał się żądny wiedzy oraz otaczającego go świata. W epoce odrodzenia wynaleziono druk, co jak sądzę w pewnej mierze przyczyniło się do analizy nad problemem wojny, bezpieczeństwa i pokoju. Stanisław ze Skarbimierza w swoich kazaniach twierdził że ten „Kto bez żadnych podstaw występuję przeciwko poszczególnym jednostką, a tym bardziej przeciwko państwom, ten postępuje niezgodnie z zasadami prawa naturalnego.” Twórca potępiał bezpodstawny atak na przeciwnika argumentując to tym, że jest to sprzeczne z prawem natury, dzięki któremu każda istota ma prawo do utrzymania się przy życiu. Autor kazań uważał również, że samoobrona jest „prawem przyrodzonym” i jest w pełni przez niego akceptowana. Stanisław ze Skarbimierza był przeciwnikiem walk państw chrześcijańskich przeciwko poganom, gdyż „jest to przestępstwem, stanowi pogwałcenie praw natury i dlatego powinny być raz na zawsze potępione” . Twórca wykazał, że wszystkie wojny są niesprawiedliwe i okrutne dla ludzi, lecz także są jednym z wyjść, które są w stanie naprawić wyrządzone szkody i doprowadzić do sprawiedliwości. Autor wyróżniał dwa rodzaje wojen: „sprawiedliwe i niesprawiedliwe” . Za sprawiedliwą uważał wojnę obronną np. bezpośrednio zagrażającą ojczystemu państwu. Natomiast wojna kierowana zemstą, chciwością lub nienawiścią, była niesprawiedliwa. Stanisław ze Skarbimierza twierdził że wojnę (nawet tę sprawiedliwą) można rozpocząć tylko i wyłącznie wówczas, gdy „wyczerpane zostały wszystkie możliwe środki pokojowego rozwiązania spornych problemów między stronami” .

Andrzej Frycz –Modrzejewski kontynuował a także rozwijał teorie Stanisława ze Skarbimierza w kwestii wojny i pokoju. Jako wybitny humanista Frycz-Modrzejewski napisał pracę pt. „O Poprawie Rzeczypospolitej” w której omawia problemy społeczne. Między innymi można doszukać się tam cennych „propozycji, dotyczących niezbędnych reform, zapewniających bezpieczny i pomyślny byt narodu”. Autora interesuje w szczególności pokój oraz tworzenie go. Frycz-Modrzejewski był przeciwnikiem wojny, uważał że „jeśli wystąpiłyby jakieś spory i konflikty, trzeba je rozwiązać zgodnie z prawem, w sposób pokojowy, z korzyścią dla obu stron” . Pisarz tak jak Stanisław ze Skarbimierza dzielił wojny na sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Popierał te pierwsze natomiast sprzeciwiał się drugim. „Za wojnę sprawiedliwą uznawał tylko taką, która zmierza do obrony własnego państwa przed napaścią”. W swoich analizach Modrzejewski cechował także wojny niesprawiedliwe ,spowodowane: „żądzą panowania, dążeniem do powiększenia terytorium własnego państwa kosztem sąsiadów, nadzieję na zdobycie sławy, zaszczytów, majątku.” Renesansowe koncepcje wojny są przepełnione humanizmem, uważane są za czyny konieczne w warunkach bez wyjścia, niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa i rozwoju państw. Celem myśli renesansowej są stosunki pokojowe oraz utrzymanie ich za wszelką cenę, bez konieczności wypowiadania wojen. W epoce oświecenia autorzy analizując problem wojny skupiają się na jej przeciwdziałaniu. Wierzyli oni że można uniknąć konfliktu, poprzez wyeliminowanie złego wychowania czy poprzez „szerzenie oświaty, kształtowanie kultury politycznej i prawnej obywateli” . Podejście takie można dostrzec w twórczości Stanisława Leszczyńskiego. Stanisław Leszczyński uważał pokój jako naturalne zjawisko wpojone w ludzki umysł, gwarantujące poczucie bezpieczeństwa i prawidłowy rozwój człowieka czy też społeczeństwa. Ten wytrwały, „propagator pokoju między narodami” sądził że, aby zapobiec konfliktom trzeba zacząć czynić to w trakcie pokoju, gdyż w czasie wojny jest to bardzo trudne. Autor tak jak inni myśliciele dopuszczał możliwość wojny obronnej, wówczas gdy wszelkie inne dyplomatyczne środki nie doprowadziły do porozumienia między stronami. Zagadnienia dotyczące wojny, bezpieczeństwa i pokoju można znaleźć również w twórczości wybitnego przedstawiciela Oświecenia polskiego „pisarza i publicysty, filozofa, geografa i geologa oraz księdza katolickiego Stanisława Staszica” . Stanisław Staszic twierdził że każdy człowiek ma prawo do obrony swoich naturalnych uprawnień. Według tego utalentowanego człowieka wojna powstaje poprzez egoizm, dążenia hegemonistyczne czy chęć zdobycia majątku. Konflikty które były prowadzone z wyżej wymienionych powodów uważał za „sprzeczne z prawem natury i niesprawiedliwe”. Autor dopuszczał także tak zwane „wojny sprawiedliwe”, które toczą się, o wyzwolenie spod ataków agresora. Stanisław Staszic, był zwolennikiem posiadania dobrze wyszkolonej armii, która w razie niebezpieczeństwa, mogłaby obronić naród przed najeźdźcą . Twórca miał także pomysł na utrzymanie pokoju na świecie, poprzez, „grupowanie tych państw które dobrowolnie wyrzekłyby się przemocy we wzajemnych stosunkach”. Takie rozwiązanie z pewnością przyczyniłoby się do utrzymania pokoju na świecie. Przedstawiciele Oświecenia polskiego zgodnie wskazują, na to że, nie wojna lecz pokój jest naturalnym stanem społeczeństwa, a konflikty zbrojne przynoszą katastrofalne dla niego skutki. „Skoro Człowiek jest najczęściej twórcą wojen, to jest on również w stanie położyć im kres.”