Aby rozpocząć referat na temat polityki zagranicznej oraz międzynarodowej na wstępie należy wyjaśnić definicję owych pojęć. W książce „Stosunki międzynarodowe” prof. Malendowski oraz prof. Mojsiewicz pojęcie polityki zagranicznej zdefiniowali w ujęciu podmiotowym oraz przedmiotowym. Autorzy uważają, że „Polityka zagraniczna traktowana jako zbiorczy wyraz postępowania państwa w stosunkach międzynarodowych, warunkowany zarówno obiektywnymi, jak i subiektywnymi czynnikami, to ujęcie z podmiotowego punktu widzenia” . Z przedmiotowego punktu widzenia polityka zagraniczna to „spojrzenie niejako na szeroki kompleks obejmujący wszystkie sfery stosunków państwa ze światem zewnętrznym, począwszy od klasycznych dziedzin bezpieczeństwa i wymiany gospodarczej, przez coraz to nowe formy więzi ekonomicznych, aż po szeroko rozumianą sferę zagadnień społecznych” . Radosław Zenderowski pojęcie polityki zagranicznej opisuje jako „Proces formułowania i urzeczywistniania interesów w stosunku do innych uczestników relacji międzynarodowych. Jest to zatem działanie danego podmiotu w stosunku do jego zagranicy, zakładając osiągnięcie pewnych celów przy użyciu odpowiednich środków i metod” . Po zapoznaniu się z pojęciem polityki zagranicznej należy wymienić głównej instrumenty polityki, które pozwalają państwom swobodnie działać na arenie międzynarodowej w celu realizacji swoich interesów oraz współpracy z innymi podmiotami stosunków międzynarodowych. Jednym z głównych instrumentów jest dyplomacja. Polityka zagraniczna oraz dyplomacja pomimo, że są ze sobą nierozerwalnie związane, nie są jednak jednoznaczne. Dyplomacja stanowi „taktykę, polegającą na wyszukiwaniu problemów, metod i środków najpełniejszej realizacji kierunków polityki zagranicznej państwa w danej sytuacji międzynarodowej” . Polityka zatem stanowi strategię, którą dyplomacja realizuje. E. Haliżak i R. Kuźniar wymieniają kilka instrumentów polityki zagranicznej:

1. Instrumenty polityczne, wszelkie kontakty pomiędzy oficjalnymi przedstawicielami państw oraz cała sfera stosunków dyplomatycznych.
2. Instrumenty gospodarcze, obejmujące zarówno znajdujące się w dyspozycji państw zasoby, jak i sposoby posługiwania się nimi w polityce zagranicznej.
3. Instrumenty wojskowe, wobec zakazu użycia siły w stosunkach międzynarodowych stosowane są w ostateczności, gdy zawiodą inne środki i metody, także w wymuszonej reakcji na nieprzyjazne poczynania innych państw.
4. Instrumenty psychospołeczne, polegające na wykorzystaniu takich atutów, jak kultura, nauka, informacja, atrakcyjność ideologii czy modelu społecznego w działalności promocyjnej, propagandowej, informacyjnej prowadzonej przez dane państwo wobec swego otoczenia.
5. Instrumenty normatywne, zabiegi na rzecz ustanawiania takich regulacji prawnych oraz mechanizmów ich egzekwowania, jakie są zgodne z interesami państw. Organy państw w stosunkach międzynarodowych możemy podzielić na wewnętrzne oraz zewnętrzne. Organy wewnętrzne posiadają stałą siedzibę na terytorium państwa, zewnętrzne działają na stałe lub czasowo poza jego terytorium. Są odpowiedzialne za prowadzenie polityki zagranicznej, dbanie o interesy danego państwa oraz reprezentowanie go na arenie międzynarodowej. Organami wewnętrznymi są:
6. Prezydent, który realizuje w imieniu państwa prawo legacji przez mianowanie i odwoływanie szefów misji dyplomatycznych oraz przyjmowanie listów uwierzytelniających od przedstawicieli dyplomatycznych innych państw. Ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, aczkolwiek ratyfikacja pewnych typów umów jest uzależniona od zgody parlamentu. Postanawia o stanie wojny w przypadku agresji zbrojnej na państwo.
7. Premier, który sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami. Reprezentuje państwo, prowadzi rokowania dyplomatyczne, zawiera umowy międzynarodowe i kształtuje politykę zagraniczną.
8. Minister spraw zagranicznych, który prowadzi politykę zagraniczną państwa. Opracowuje jej założenia i kontroluje realizację. Reprezentuje i ochrania interesy państwa i jego obywateli za granicą, a także kieruje działalnością jego przedstawicielstw dyplomatycznych. Organami zewnętrznymi są:
9. Stałe misje dyplomatyczne, których przedstawicielami są ambasadorzy i nuncjusze.
10. Misje specjalne (polityczne, dyplomatyczne, paradyplomatyczne).
11. Misje państw do organizacji międzynarodowych (stałe lub czasowe).
12. Delegacje na konferencje międzynarodowe.
13. Misje konsularne reprezentujące państwo w sferze skonkretyzowanych i ograniczonych interesów.

Jak więc widzimy polityka zagraniczna i międzynarodowa są pojęciami szerokim obejmującym swym zasięgiem wiele dziedzin. Są też bardzo rozbudowanym systemem, który zapewnia każdemu państwu możliwość prowadzenia polityki wobec swych sąsiadów oraz innych podmiotów uczestniczących w stosunkach międzynarodowych. Prowadzenie polityki zagranicznej oraz międzynarodowej przez państwa zapewnia im realizację swoich interesów, a co za tym idzie buduje ich bezpieczeństwo w świecie.

Bibliografia: W. Malendowski, C. Mojsiewicz „Stosunki międzynarodowe”, Alta 2, Wrocław 2004 R. Zenderowski „Stosunki międzynarodowe. Vademecum”, Alta 2, Wrocław 2006 E. Haliżak, R. Kuźniar „Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika”, WUW, Warszawa 2000 M. Pietraś „Międzynarodowe stosunki polityczne”, WUMC-S, Lublin 2007