1945 – zwycięstwo czy klęska na ziemiach polskich Polacy, jako pierwsi stawili czoło armii nazistowskich Niemiec i byli w zwycięskiej koalicji, niestety polska wyszła z wojny, jako kraj niesuwerenny. Czy można powiedzieć, ze wygraliśmy? Zdania na ten temat są podzielone. Z jednej strony była to wygrana z nazistowskimi Niemcami, z drugiej jednak nasze granice zostały przesunięte oraz został nam narzucony ustrój polityczny naszych wschodnich sąsiadów. Zaczynając od planu „Burza”, który był planem opracowanym przez AK w 1943r, był realizowany od stycznia 1944 do stycznia 1945. („Burza” odrzucała wszelkie porozumienie z dowództwem radzieckim, akcja miała być demonstracją siły wobec Związku Radzieckiego). Żołnierze AK stwierdzili, ze nie mogą dopuścić by nasz kraj został wyzwolony przez Rosje, gdyż ZSRR może później czegoś w zamian oczekiwać. Jednym z pierwszych miast, gdzie wcielono te strategie w życie było Wilno. Ze względu na szybkie przemieszczanie się armii czerwonej, AK wkroczyła do akcji dobę wcześniej. Od sierpnia 1944 po wydaniu każdego to kolejnego dekretu przez PKWN, naród polski był coraz bardziej terroryzowany przez rządy komunistów, którym niewygodni byli wszyscy należący do organizacji niepodległościowych a w szczególności członkowie AK. Po wydaniu dekretu 31 sierpnia 1944 „o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną oraz zdrajców Narodu Polskiego” stal się on narzędziem, które dawało prawo skazywać AK-owców i ludzi należących do podziemia niepodległościowego z tych samych artykułów, co zbrodniarzy niemieckich. Często nawet w tych samych celach więziennych osadzano byłych esesmanów, gestapowców razem z żołnierzami AK i członkami organizacji konspiracyjnych. W PKWN od momentu jego powstania istniał Resort Bezpieczeństwa Publicznego, przekształcony 31 grudnia 1944 r. w Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Ważną rolę odgrywał w nim pion odpowiedzialny za zwalczanie „wroga wewnętrznego”. Za walkę z „wrogiem wewnętrznym” od 1 VIII 1944 r. odpowiadał Wydział Operacyjny (tzw. Kontrwywiad) Resortu Bezpieczeństwa Publicznego. 1 I 1945 r. PKWN przemianowano na Rząd Tymczasowy, a Resort Bezpieczeństwa Publicznego otrzymał status Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (potocznie nadal nazywany resortem). Wówczas też Kontrwywiad przekształcono w Departament I MBP, a w jego strukturze wydzielono odpowiedzialny za „walkę z reakcyjnym podziemiem” Wydział II (tzw. Wydział „A”). Pomiędzy lipcem a wrześniem 1944 r. sowiecki i polski aparat bezpieczeństwa koncentrował się na likwidacji „wrogów klasowych”, przez co rozumiano elity konspiracyjne, „niepewnych politycznie” działaczy społecznych i politycznych, właścicieli ziemskich oraz osoby zaliczane do kategorii „burżujów”. Członków tych grup internowano i wysyłano w głąb ZSRR. Zatrzymanych szeregowych żołnierzy konspiracji rozbrajano, a następnie wcielano do WP lub wypuszczano na wolność. Na przełomie września i października 1944 r. przebywająca w Moskwie delegacja PKWN otrzymała polecenie rozpoczęcia totalnej konfrontacji z Armią Krajową. 10 Października 1944 r., podczas przemówienia do aktywu PPR, Władysław Gomułka nazwał siły Polskiego Państwa Podziemnego „reakcją”. Budowę ludowo-demokratycznego państwa polskiego uznał za niemożliwą bez całkowitej likwidacji „burżuazyjnej reakcji” (do tej kategorii kwalifikowano wszystkich przeciwników komunistów, bez względu na ich status społeczny i materialny). Filozofia zapoczątkowanego wówczas tzw. zwrotu październikowego sprowadzała się do powszechnego wykorzystania terroru państwowego, jako argumentu przeciwko wszelkim oponentom. Metoda ta miała doprowadzić społeczeństwo do przekonania, że zachodzące zmiany są nieodwracalne, a nieuchronność zwycięstwa komunistów zapewni właśnie aparat bezpieczeństwa Latem i wczesną jesienią 1944 r. Sowieci internowali i zesłali w głąb ZSRR 12–15 tys. żołnierzy AK z Polski Lubelskiej. Od października do końca 1944 r. funkcjonariusze NKWD i UB aresztowali ponad 15 tys. osób, w tym ponad 9 tys. AK-owców. Na podstawie niepełnych danych Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN liczbę aresztowanych pomiędzy lipcem a grudniem 1944 r. szacować należy na 12–14 tys. osób, w tym ok. 4–5 tys. polskich konspiratorów. Ponieważ część aresztowanych otrzymała następnie status internowanych, a organa PKWN częstokroć przekazywały zatrzymanych swym sowieckim odpowiednikom, na podstawie podanych wielkości nie da się precyzyjne określić rzeczywistej liczby ujętych członków podziemia. Ostrożnie szacując, można przyjąć, iż do końca 1944 r. w Polsce Lubelskiej w ręce Resortu Bezpieczeństwa Publicznego i NKWD dostało się 20–25 tys. osób, z czego ok. 80 proc. ujęły służby sowieckie. W odwecie za akcje podziemia funkcjonariusze UB – w celu zastraszenia – na oczach ludności, bez sądu rozstrzeliwali zatrzymanych. Zaczęli posługiwać się też skrytobójstwem. Morderstwa odbywały się po cichu, niekiedy były tak wyreżyserowane, by wyglądały na wyrok wykonany przez podziemie. Metodę tę stosowano do końca lat czterdziestych. Marcem 1945 roku rozpoczyna sie polityka terroru. 27-28 Marca NKWD aresztowało szesnastu czołowych polityków Polski Podziemnej. Interwencje podejmowane przez rządy USA i Wielkiej Brytanii nie doprowadzają do zwolnienia aresztowanych. Przywódców Polski Podziemnej prokuratura radziecka oskarżyła o organizowanie akcji terrorystycznych przeciwko Armii Czerwonej oraz współprace z Niemcami. 21 Czerwca 1945 r. zostają ogłoszone wyroki w moskiewskim procesie szesnastu: Okulicki skazany na 10 lat, Jankowski na 8 lat, Pużak na 1,5 roku; Okulicki i Jankowski nigdy nie wrócili z ZSRR.. Na konferencji w Poczdamie(17-21 sierpnia 1945) ustalono kształt Polskich granic (przebieg zachodniej granicy Polski na linii rzeki Odry i Nysy Łużyckiej. Ziemie na wschód od tych rzek, tzw. Ziemie Zachodnie, weszły w skład państwa polskiego) oraz wymuszono na Rządzie Polskim wybory parlamentarne. Od 17 do 21 czerwca 1945r. W Moskwie USA, ZSRR i Wielka Brytania, wraz z rządem w Polsce i rządem w Londynie negocjowali warunki w sprawie utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Parę dni później utworzono Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Nowy rząd uznały wszystkie państwa alianckie, wiec londyński stracił znaczenie. Od teraz poprzez aprobatę Stalina Polską rządzili komuniści.

Dnia 1 lipca 1945 zostaje rozwiązana Rada Jedności Narodowej, wydając odezwę programową do narodu polskiego – Testament Polski Wałczącej, w której zażądała opuszczenia Polski przez wojska sowieckie i zakończenia prześladowań politycznych.  W sierpniu KRN odrzuciła wniosek o legalizacje Stronnictwa Narodowego, opozycja utworzyła organizacje Wolność i Niezawisłość. Była to cywilno-wojskowa organizacja antykomunistyczna kontynuująca działalność Armii Krajowej i Delegatury Sił Zbrojnych, na jej czele stanął pułkownik Jan Rzepecki, rozpracowana i zniszczona przez UB w grudniu 1952 roku. WiN domagała się, by Armia Czerwona i NKWD opuściły obszar Polski. Organizacja odrzucała kształt granic ustalony w Jałcie, sprzeciwiała się także prześladowaniom politycznym i czynionej przez wojska radzieckie dewastacji kraju.

30 czerwca 1946r odbyło się tzw. Referendum ludowe. Polacy mieli się w nim wypowiedzieć w sprawie istnienia Senatu, utrwalenia przemian gospodarczych wynikających z reformy rolnej oraz kwestii zachodnich granic kraju. Referendum zostało nazwane „3 razy tak” od haseł propagandowych, które zachęcały do pozytywnej odpowiedzi na pytania. Po glosowaniu oficerowie radzieckich służb specjalnych napisali blisko 6 tyś nowych protokołów z komisji wyborczych i podrobili 40 tyś podpisów ich członków. Dnia 5 lipca 1946 zostaje utworzony Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (pierwotnie ta instytucja funkcjonowała pod nazwa Centralne Biuro KPPiW od dnia 19 stycznia, 1945) czyli cenzury. Wyniki z czerwca 1946 roku pozbawiły środowiska niepodległościowe złudzeń oraz nadziei na odzyskanie przez Polskę niepodległości. Sukces w referendum ludowym spowodowało, że komunistyczne władze dały sobie większe przyzwolenie na fałszowanie. 19 stycznia 1947r. odbyły się wybory do Sejmu Ustawodawczego. Wg sfałszowanych wyników wygrał Blok Demokratyczny(PPR, PPS, SL i SD) pokonując PSL, główną siłę niepodległościowa. Stworzyło to pozory władzy komunistycznej w kraju. Przez cały okres trwania kampanii komuniści prowadzili zakrojona na szeroka skale działalność na rzecz eliminacji przeciwników politycznych. Rozwiązywano organizacje powiatowe oraz demolowano lokale wyborcze PSL. W okresie kampanii przedwyborczej skrytobójczo zamordowano ok. 140 działaczy PSL, aresztowano ok. 10 tys., w tym 149 kandydatów na posłów, a w dziesięciu okręgach wyborczych unieważniono PSL-owskie listy. Przeprowadzenie wyborów w Polsce wynikało z postanowień konferencji Wielkiej Trójki w Jałcie w lutym 1945 roku. Zobowiązywały one rząd Polski do przeprowadzenia wolnych, nieskrępowanych wyborów. We wrześniu 1946 r. kierownictwo PPR ustaliło nowe zasady walki wyborczej. Oficjalnie propaganda zaczęła przedstawiać komunistów, jako „jedyny obóz postępu i demokracji”. Sfingowane wybory w 1947 roku posłużyły do budowy mitu założycielskiego PRL-u, który określał władzę sprawowaną przez komunistów, jako legalną. Stworzono warunki dla pełnego podporządkowania społeczeństwa, całkowitej likwidacji opozycji niepodległościowej oraz odrębności we własnych szeregach. Na pierwszym posiedzeniu Sejmu po wyborach na prezydenta RP wybrano Bolesława Bieruta, który w czasie wyborów określał się jako bezpartyjny. Sformowano też rząd, na czele którego stanął Józef Cyrankiewicz z PPS. Dnia 19 lutego 1947 roku powstaje Mała Konstytucja, tymczasowa konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej postanawiająca o ustroju i zakresie działania najwyższych organów państwa. Regulowała strukturę polityczną państwa na okres przejściowy i miała obowiązywać do czasu wejścia w życie nowej konstytucji, jaką miał uchwalić Sejm Ustawodawczy. Nie była konstytucją pełną, gdyż nie zawierała postanowień w przedmiocie ustroju społeczno – gospodarczego oraz praw i obowiązków obywateli, ograniczając się do uregulowania ustroju, zakresu działania i wzajemnego stosunku naczelnych organów państwowych. Cechą Małej Konstytucji z 1947 r. była jej tymczasowość i niepełność. Postanowienia aktu z 19 lutego 1947 r. wielokrotnie odsyłały uregulowanie szeregu spraw (odpowiedzialność ministrów, orzekanie o legalności aktów administracyjnych, organizacja NIK itp.) do ustawodawstwa zwyczajnego, co świadczy o ramowości Małej Konstytucji, której tekst był kilkakrotnie nowelizowany. Ramowość i elastyczność postanowień ustawy konstytucyjnej miały w praktyce to znaczenie, że mogły ułatwić swobodne ewoluowanie ustroju politycznego stosownie do potrzeb zmieniającego się życia społecznego. Ustawodawstwo zwyczajne mogło wprowadzać istotne reformy polityczno – ustrojowe, przygotowując w ten sposób uchwalenie nowej konstytucji. Nową kategorią aktów prawnych Sejmu Ustawodawczego były ustawy konstytucyjne, jako akty nadrzędne nad ustawami zwykłymi. Do tej właśnie kategorii aktów należała Mała Konstytucja z 1947 r. W początkowym okresie prac Sejmu Ustawodawczego Mała Konstytucja odegrała pozytywną rolę. Jej niepełność umożliwiała odwoływanie się w różnorodnej formie do Konstytucji marcowej. W pierwszych latach Polski Ludowej nawiązywała też do niektórych instytucji ustrojowych z okresu II Rzeczypospolitej. W części akt ten był jednak konstytucją fikcyjną, gdyż jego postanowienia nie przewidziały szybko zmieniających się stosunków politycznych w Polsce tamtego okresu.

Pozbyliśmy się jednego wroga, a przybył nowy, lecz jeszcze groźniejszy.•Kraj nasz został pozbawiony dwóch trzecich terytorium wschodnich, zostaliśmy poddani zdecydowanej sowietyzacji przez niby sojusznika ZSRR. Odzyskaliśmy w prawdzie ziemie zachodnie i północne, ale Kraj był totalnie zniszczony. Cała Warszawa i inne miasta były w ruinie, niszczono inteligencję polską o niekomunistycznym rodowodzie, Straciliśmy ogółem 6 milionów obywateli naszego kraju.•Ogół życia, wojsko i wszelkie agendy rządowe były po kontrolą ZSRR i pod jej naciskiem Polska odrzuciła plan Marshalla, który oferował jej pomoc gospodarczą.Zabijano wyższych oficerów przedwojennych, Polski przed-wrześniowej. W kraju obowiązywała cezura na wydawnictwa naukowe i wszelką inna literaturę, która nie była zgodna z doktryną PZPR.•Szykanowano kościół katolicki i inne wyznania, posuwano się nawet do morderstw księży. Byliśmy członkiem paktu układu warszawskiego, w którym były członkami również inne państwa Europy środkowo-wschodniej będące pod wpływami sowieckimi. Kraj nasz był przez to zacofany i nie dorównywał światowym trendom gospodarczym. Podsumowując krótko powyższe wydarzenia można dojść tylko do jednej odpowiedzi na pytanie „ czy rok 1945 był wygraną czy klęską na ziemiach polskich” ,otóż była to klęska.