W “Romantyczności” Mickiewicz jako poeta w sposób programowy przedstawił oświeceniowemu racjonalizmowi serce i czucie (romantyczność w tym wierszu to sposób widzenia świata poprzez serce), intuicję, poznawanie świata poprzez analizę stanów duszy człowieka. Wszystko co najważniejsze było według romantyków ukryte przed ludzkim wzrokiem, zmysłami. Mieściło się w najgłębiej położonych zakamarkach serca, duszy, a sferę ducha można poznać jedynie poprzez uczucia- to podstawa ludowości Ballad Mickiewicza, najistotniejszy jej element,konstrukcja teoriopoznawcza,ogólna podstawa światopoglądu zasadniczo odrzucającego racjonalizm. O romantycznym charakterze tej ballady, obok samego wyboru gatunku, decyduje kreacja bohaterów pochodzących z ludu. Ukazanych w sposób znacznie bardziej prawdziwy niż pasterze tworzący pary kochanków w sielankach. To nie jest prosta stylizacja lecz wyposażenie bohaterów w cały zespół cech, sposobów myślenia właściwych ich warstwie społecznej. Mickiewicz był twórcą ballad nowego typu- w pełni romantycznych. Dokonał swego rodzaju pomieszania gatunków co dla klasyków było czymś niedopuszczalnym. Dzięki zmodyfikowaniu gatunku, jego synkretyzmowi Mickiewicz uzyskał możliwość pełnego wykorzystania zarówno epickości (narracja, fabuła, przedstawienie rzeczywistości), jak i liryczności (nastrojowość, opisy) ballad. “Romantyczność” ma nieregularna budowę stroficzną, lekceważy rygory wersyfikacyjne, zasady rymowania.

Poezja Asnyka tylko pozornie jest prosta, takie wrażenie przy pobieżnym czytaniu sprawia też wiersz “Do młodych”,nie do końca słusznie uważany za pozytywistyczny odpowiednik “Ody do młodości” Mickiewicza. Z jednej strony to utwór zawierający klarowny wywód intelektualny, dający przestrogi, argumenty, z drugiej jednak strony przynosi on i duży ładunek emocjonalny,odwołuje się do uczuć niemających przecież racjonalnego charakteru. Toczy się w nim walka rozumu z sercem. Młode pokolenie, sugeruje podmiot liryczny, na pierwszym miejscu stawia wiedzę i prawdę. Asnyk jest sceptyczny wobec tego entuzjazmu młodych, daje im wyraźne przestrogi: wiedza to jeszcze nie jest mądrość. Poza tym to co dziś jest bezdyskusyjnym twierdzeniem naukowym,jutro w świetle nowych badań może okazać się tylko złudzeniem.

Przyszłość powinna być budowana na mocnym fundamencie przeszłości. Asnyk nie mówi wyłącznie o epoce romantycznej, ale sięga nawet do antyku, średniowiecza. Podmiot liryczny domaga się szacunku dla tych obszarów tradycji co przyniosły istotne, także z punktu widzenia współczesnego życia, wartości. W centrum rozważań poety pozostaje romantyzm. Romantyczna Polska z wiersza Asnyka jest kraina piękna, łagodności oraz szczęścia. Przeszłość to arkadyjska realność bez przemocy,konfliktów. Zupełnie inaczej wygląda w tym wierszu przyszłość: będzie ona szukaniem nowych dróg i walką z dawnym światem. Dla Asnyka znakiem minionego była wiara w harmonię między dobrem a prawda. Wiersz jest rodzajem wezwania od budowania porozumienia między pokoleniami, szukania tego co łączy. “Do młodych” to tekst ważny, odbijający ówczesne spory ideowe.