Temat : Siły zbrojne jako narzędzie polityki: rola, funkcje, zadania sił zbrojnych, podstawowe typy i rodzaje sił zbrojnych. Czynniki kulturowe, historyczne, ustrojowe, geograficzne, demograficzne, ekonomiczne a charakter sił zbrojnych, cywilna kontrola nad armią, charakterystyka wybranych armii świata.

Siły zbrojne są to siły i środki, które są wydzielane przez państwa w przypadku zagrożenia militarnego, gwarantują stała gotowość do obrony państwa i oparcie ataku, dążą do utrzymania pokoju w stosunkach między narodowych, są również w pełnej gotowości na wypadek kryzysów i wspierają działania humanitarne. Dbają o porządek w państwie i o bezpieczeństwo i dobrobyt cywilów. SIŁY ZBROJNE - wyspecjalizowany organ państwa, przeznaczony do ochrony i obrony jego interesów przeż wykorzystanie go jako czynnika odstraszania przed agresją, lub w razie okoliczności prowadzenia walki zbrojnej aż do osiągnięcia założonego celu politycznego. Z punktu widzenia struktur organizacyjnych można je podzielić na regularne i nieregularne siły zbrojne, a z punktu widzenia charakteru prowadzonych działań na wojska operacyjne oraz siły i środki obrony terytorialnej, zaś ze względu na środowisko, w którym prowadzą działa na wojska lądowe, siły powietrzne i marynarkę Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, wyd. IV, AON, Warszawa 2004, s. 124

Od tysięcy siły zbrojne są fundamentem funkcjonowania i istnienia każdego państwa. Organizacje zbrojne, których siła i gotowość do działania decyduje o skuteczności obrony państwa, w budowaniu i utrzymywaniu bezpieczeństwa narodowego, jego przetrwaniu i stabilności.Organizacja wojskowa każdego narodu, system wojskowy, który posiada jest podobnie jak kultura i tradycja jednym z najbardziej autonomicznych atrybutów narodowych i państwowych, które są głównie powodowane różnicami w położeniu geopolitycznym, tradycjach, kulturze, w interesach i celach różnych państw. Siły zbrojne są również ciaglę zmieniane i modyfikowane, jest to spowodowane zmianami w polityce i postępem technologicznym. System wojskowy część systemu obrony, który obejmuje prawne, doktrynalne, materialnej, ludzkiej i terytorialnej elementy organizacji wojskowej państwa, pozwalającej budowanie i funkcjonowanie sił zbrojnych w ścisłym powiązaniu z władzą narodu, gospodarką i sojusznikami w obronie narodowej i wspólnej sojuszu. Do najważniejszych składników sił obronnych państwa zalicza się : ⦁ Ducha i wole obrony narodu oraz jego obronne przygotowanie ⦁ Wiarygodna strategie obronną ⦁ Siły zbrojne ⦁ Przygotowanie obronne terytorium ⦁ Gwarancje sojusznicze

Siły militarne traktuje się jako jednym z narzędzi politycznych, które można wykorzystać na różne sposoby (pośrednio lub bezpośrednio ) i w każdym stanie ( pokój, kryzys, wojna ). Odką przeszła rewolucja przemysłowa wzrasta liczba czynników gospodarczych decydujących o sile militarnej państwa, a możliwości ekonomiczne kształtują jej podstawę. Poniżej przedstawiony jest przykładowy potencjał militarny państwa, czyli cały zakres środków, które umożliwiają prowadzenie działań wojennych, czyli jakoś i ilość sił zbrojnych w stanie czynnym i w rezerwie, oraz zabudowań wojskowych takich jak porty, lotniska, bazy, magazyny itp. Oraz zapas materiałów bojowych. 1.Komplek militarno-przemysłowy: ⦁ Zbrojeniowe zakłady produkcyjne ⦁ Wojskowe ośrodki i centra naukowo-baawcze ⦁ Poligony doświadczalne ⦁ Surowce i materiały 2. Siły zbrojne : ⦁ Armia regularna ⦁ Formacje paramilitarne ⦁ Wywiad ⦁ Przeszkolone rezerwy osobowe ⦁ Infrastruktura militarna wykorzystywana przez siły zbrojne

Siła militarna daje poczucie bezpiecznej przyszłości państwa i środowiska międzynarodowego. Stąd też możę wynikać ponadczasowość haseł : “SI VIS PACEM, PARA BELLUM” (JEŚLI CHCESZ POKOJU, GOTUJ SIĘ DO WOJNY) “QUI DIVTIONA PACE VOLUNT FRUI, BELLO EXERCITATI ESSE DEBENT” (KTO CHCE KORZYSTAĆ Z TRWAŁEGO POKOJU, WINIEN BYĆ WYĆWICZONY W WOJNIE) Z doświadczenia, które znamy z historii świata, zwłaszcza takiego jak II Wojna Światowa, wojna w Jugosławii, czy chociażby aktualny konflikt w Syrii, nauczyły nas że mimo wielkich starań pokojowe środki rozwiązywania konfliktów i zapewnienia stabilizacji społecznej czy międzynarodowej, takie jak dyplomacja, negocjacje, układy, normy etyczne, próby wprowadzenia struktur bezpieczeństwa, są nieskuteczne, jeżeli nie mają poparcia w wojsku, które jest w stanie wymusić grożąc lub działając ich szanowanie. Tylko i wyłącznie, przez słabość państw, które nie posiadają odpowiedniej siły militarnej, bardzo trudno jest rozwiązać konflikty pokojowo i negocjacjami, ponieważ te kraje tak jakby same zapraszają swoich okupantów do zaatakowania, niezmilitaryzowanej przestrzeni łatwej do przejęcia, co historia ukazuje na przełomie 4 wieków. Najważniejsze przyczyny wojen w epoce przedindustrialnej: ⦁ Wojny dynastyczne ( spór o tron), związane były również z Wolka o honor i prestiż władcy oraz ze zdobyciem terytorium ⦁ Wojny religijne ( krucjaty, walki z poganami i heretykami) – zakazane wraz z Traktatem Westfalskim z 24 października 1648 r. ⦁ Konflikty narodowościowe – walka o utworzenie i zachowanie własnego państwa ⦁ Podboje terytorialne ⦁ Walka o kontrolę nad szlakami handlowymi i komunikacyjnymi ⦁ Wojny o hegemonię i utrzymanie równowagi sił ⦁ Pomoc sojusznicza ( przymierza) ⦁ Propagowanie, ochrona, obalanie pewnych praw i idei

Używano również sił zbrojnych jako bezpośredniego narzędzia polityki zagranicznej państwa: ⦁ główne narzędzie podboju nowych terytoriów ⦁ dokonywanie interwencji zbrojnych ⦁ pacyfikacje ⦁ udzielanie pomocy sojuszniczej ⦁ obrona własnej suwerenności i integralności terytorialnej

Do pośrednich metod należy zaliczyć: ⦁ rozbudowane fortyfikacje, które miały odstraszać potencjalnych agresorów; ⦁ wykorzystanie wywiadu; ⦁ przekazywanie uzbrojenia lub nowych technologii; ⦁ wpływ przez samo posiadanie potencjału militarnego, daniny, kontrybucje. przedindustrialna

Epoka industrialna przyniosła nowe formy interwencji przy użyciu sił militarnych takie jak : Formy bezpośrednie : ⦁ Wojna klasyczna ⦁ Interwencje zbrojne ⦁ Utrzymanie stref wpływów ⦁ Przemoc niejawna — dokonywanie zamachów ⦁ Przemoc rozproszona — działania grup partyzanckich i terrorystycznych. Formy pośrednie : ⦁ Wyścig zbrojeń ⦁ Dyplomacja kanonierek – pokaz siły ⦁ Groźba użycia siły

Epoka nuklearna: zdecydowanie przeważały pośrednie formy wykorzystania siły militarnej

⦁ ochrona terytorium i bezpieczeństwa narodowego ⦁ środek odstraszania oraz zmuszania przeciwnika poszukiwania pokojowych rozwiązań problemu ⦁ ważny element prestiżu państwa; ⦁ zorganizowana siła do prowadzenia działań wojennych ⦁ handel bronią ⦁ wyścig zbrojeń — produkcja uzbrojenia ⦁ demonstracja potęgi militarnej ⦁ grożenie rządom innych państw ⦁ zastraszanie ⦁ prowokowanie konfliktów; ⦁ środek nacisku w czasie rokowań — również w sprawie
⦁ ograniczenia konfliktów zbrojnych ⦁ manewry wojskowe jako forma demonstracji siły; ⦁ obecność wojskowa - bazy na terytorium innych państw lub dyslokacja wojsk w pobliżu innych państw, ćwiczenia ⦁ “ingerencja pośrednia" przez popieranie odpowiednich sił
w różnych formach — od dostaw broni do nacisku wojskowo-politycznego; ⦁ wykorzystanie czynnika geostrategicznego - zapewnienie dominującej pozycji strategicznej - np. lokowanie baz wojskowych, zablokowanie wyjść na ocean; ⦁ środek “umacniania jedności w łonie sojuszu"; ⦁ odstraszanie. W epoce informatycznej toczy walka o dostęp do utajnionej wiedzy i informacji, pojawia się w tym samym czasie również wiele innych problemów o różnorodnym podłożu np.: konflikty separatystyczne, etniczne, religijne, zamachy stanu, spory graniczne, bunty społeczne, terroryzm, migracje ludności, narkotyki, o lokalnym wymiarze. Wykorzystanie siły militarnej poprzez: a) bardzo częste użycie sił specjalnych; b) precyzyjne, “chirurgiczne" ataki rakietowo- lotnicze
na cele zagrażające pokojowi międzynarodowemu; c) interwencje w celu “utrzymania pokoju" d) budowa systemów obrony przeciwrakietowej; e) wywiad satelitarny (elektroniczny); f) atakowanie sieci komputerowych przez hakerów-żołnierzy

SIŁY ZBROJNE MAJĄ DO SPEŁNIENIA (REALIZACJI) SWOISTE DLA NICH: ⦁ MISJE ⦁ FUNKCJE ⦁ ZADANIA

FUNKCJE SIŁ ZBROJNYCH W PAŃSTWIE: ⦁ Siły zbrojne używa się w różnych formach : pośrednich lub bez pośrednich ( trudno jednak określić granice między tymi formami) ⦁ Tradycyjne użycie sił zbrojnych polegało na udzieleniu się w konflikcie zbrojnym ⦁ Współcześnie bezpośrednie interwencje zbrojne przybierają formy misji niewojennych. Misją sił zbrojnych jest współtworzenie i wsparcie wszystkimi środkami i zasobami we wszystkich dziedzinach w memencie gdy użycie innych narzędzi niż wojskowe jest niesztuczne lub nieuzasadnione. Na przykład w doktrynie niemieckich sił zbrojnych, spełniają one dwie misje :

• obronną - obronę państwa i obywateli, dążenie do stabilizacji militarnej i integracji w Europie, służbę sprawie światowego pokoju; ⦁ nieorężną, pozaobronną - udział w ochronie ludności, walkę z przestępczością, udział w zwalczaniu skutków katastrof i akcjach humanitarnych. Generalnie we współczesnych doktrynach wojskowy wyróżniane są trzy rodzaje misji : ⦁ orężne ⦁ nieorężne ⦁ koordynacyjne Najczęściej wymienane są trzy formy w jaki sposób realizowane są te trzy założenia doktryn : ⦁ Zbrojenia i wojna ⦁ Obecność wojskowa ⦁ Pomoc wojskowa

W państwie wymienia się równie takie formy funkcjo nawiania sił militarnych jako: - ZEWNĘTRZNA; - WEWNĘTRZNA. ⦁ Funcja zewnętrzna wyrażna jest przez działanie wojska jako narzędzia polityki zagranicznej i obrony . ⦁ Funckcja wewnętrzna dzieli się na trzy wymiary :

• Sił zbrojnych jako środka przemocy
• Sił zbrojnych jako środka pomocy
• Sił zbrojnych jako instytucji integracji społeczeństwa. Wojsko ma zadanie uczestniczyć w pomocy w ratowaniu życia, zdrowia i mienia ludności oraz czynnie uczestniczyć w akacjach i operacjach ratunkowych. Jego zasadniczą funkcją podczas stanu międzynarodowego pokoju jest stabilizacja tego środowiska przez zachowanie równowagi sił. Wczasach zimnej wojny stabilizacje zapewniała tzw. „ równowaga strachu” służyła temu strategia odstraszania, która była na pierwszym planie, przez którą uwiarygodniono przede wszystkim broń jąrdową. Funkcja wewnętrzna może być również czynnikiem państwowotwórczym. W Szwajcarii gdzie mężczyźni muszą odbywać obowiązkowa służbę wojskową, stopień wojskowy jest jednym z wyznaczników pozycji społecznej, a życie społeczności lokalnych wyznaczają w dużej mierze terminy ćwiczeń wojskowych i wojskowe struktury. Tak działo się w państwach nowo tworzonych, pokolonialnych. Wojsko jest symbolem wartości narodowych ( gdyż ono zapewne wyzwoliło naród ) i pełni funkcje nauczyciela i budowniczego narodu. Podstawowe struktury sił zbrojenych w Szwajcarii:

1. Zgodność form organizacyjnych z wymaganiami wojny (konfliktów) i sposobami działań bojowych
2. Optymalne zespolenie ludzi i sprzętu bojowego, zapewniające najbardziej skuteczne użycie uzbrojenia i sprzętu bojowego militarne, polityczne, ekonomiczne ● ustrój społeczny państwa ● możliwości ekonomiczne ● dostępne technologie produkcji ● polityka państwa ● położenie, rozmiar i charakter terytorium ● liczba ludności ● cechy narodowościowe i demograficzne ● możliwości bojowe antagonistów (przeciwnika) ● charakter współczesnych i przewidywanych konfliktów ● zobowiązania sojusznicze Typy i modele sił militarnych : w starożytnych wschodnich despotiach : ⦁ złożone z niewolników, poddanych lub kolonów, którym władca w zamian za wojenne (wojskowe) zasługi nadaje określone dobra, głównie ziemię; ⦁ niewolnicze, złożone z przeznaczonych wyłącznie do tego celu ludzi niewolnych; ⦁ najemne; ⦁ złożone z ludzi wolnych otrzymujących ziemię jedynie za służbę wojskową; ⦁ rekrutowane z poddanych, a dowodzone przez członków warstw uprzywilejowanych. struktura klasowa społeczeństwa : ⦁ armie złożone z ogółu poddanych lub obywateli - masowe armie narodowe;
3. armie rekrutowane spośród jednej klasy, zazwyczaj uprzywilejowanej, np. siły zbrojne starożytnej Grecji i Rzymu, armie feudalne;
4. armie najemne lub zawodowe. w Europie od XV wieku : ⦁ armie najemne - typowe dla państw feudalnych (XV-XVI w.);
5. armie stałe - charakterystyczne dla monarchii absolutnych (XVII-XVIII w.);
6. masowe armie narodowe (XIX-XX w.);
7. armie okresu przejściowego (współczesność) Współcześnie, w tzw. okresie przejściowym : ⦁ tradycyjne masowe armie regularne, oparte na powszechnym obowiązku służby wojskowej, na okresowej służbie z poboru;
8. armie zawodowe, złożone z ochotników;
9. armie typu milicyjnego oparte na powoływaniu pod broń obywateli na okres wojny lub zagrożenia państwa. Charakter sił zbrojnych odpowiadający interesom, celom i charakterowi polityki państwa :
10. siły o charakterze ofensywnym - przede wszystkim jednostki zdolne do przegrupowania bądź przerzutu na znaczne odległości, wykonania uderzeń lotniczo-rakietowych, inwazji na terytorium innego państwa, opanowania części lub całości jego terytorium.
11. siły obronne – do zapewnienia ich suwerenności i integralności terytorialnej. ⦁ podstawowe części składowe sił zbrojnych państwa, przeznaczone do prowadzenia działań w określonym środowisku
    (na lądzie, morzu i w przestrzeni powietrzno - kosmicznej). w Wojsku Polskim : ⦁ Wojska Lądowe, ⦁ Siły Powietrzne (d. Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej) ⦁ Marynarka Wojenna ⦁ Wojska Specjalne. Każdy rodzaj sił zbrojnych stanowi określoną całość organizacyjną, ma w swoim wyposażeniu odpowiedni sprzęt i uzbrojenie w zasadzie jednorodne, jednak odmienne pod względem właściwości i możliwości bojowych. Dla każdego rodzaju sił zbrojnych właściwe są odrębne zasady organizacji, uzupełniania, szkolenia i zaopatrywania oraz SPECYFICZNE sposoby wykorzystania bojowego. ⦁ WOJSKA LĄDOWE - rodzaj sił zbrojnych przeznaczony do prowadzenia działań na lądowych teatrach działań wojennych, zdolny do zajęcia i utrzymania terenu. ⦁ SIŁY POWIETRZNE - rodzaj sił zbrojnych przeznaczony do odparcia agresji przeciwnika powietrznego, a wspólnie z wojskami lądowymi i marynarką wojenną powstrzymania agresora przed aneksją kraju. W okresie pokoju nadzorują przestrzeń powietrzną RP i utrzymują gotowość do przeciwdziałania jej naruszeniom. ⦁ MARYNARKA WOJENNA - rodzaj sił zbrojnych przeznaczonych do prowadzenia działań na morzu i w strefie brzegowej. ⦁ WOJSKA SPECJALNE - samodzielne oddziały i pododdziały, złożone z wyselekcjonowanych, specjalnie wyszkolonych i wyposażonych żołnierzy, przygotowanych do działań w niewielkich grupach o różnym składzie, w środowisku podwyższonego ryzyka. ⦁ Wojska specjalne wykonują zadania o znaczeniu strategicznym lub operacyjnym w okresie pokoju, kryzysu i wojny ⦁ WOJSKA OPERACYJNE - zasadnicza część sił zbrojnych, przeznaczona do prowadzenia działań bojowych, niezależnie od istniejących podziałów terytorialnych.

⦁ WOJSKA OBRONY TERYTORIALNEJ - część sił zbrojnych przewidziana do realizacji zadań obrony określonych obszarów na terytorium kraju.

⦁ JEDNOSTKI OGÓLNOWOJSKOWE - formowane z miejscowych zasobów i rezerw osobowych, przeznaczone głównie do prowadzenia regularnych i nieregularnych działań bojowych w rejonach ich odpowiedzialności, do wsparcia wojsk operacyjnych oraz udzielania pomocy obronie cywilnej w akcjach ratunkowych.

Wojsko ma obowiązek uczestniczenia w działaniach sił zbrojnych swojego sojusznika, poza terytorium swojego kraju prowadzonych przez NATO lub ONZ.

1. zaangażowanie w jednej operacji, zgodnej z postanowieniami art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego, siłami ekwiwalentnej dywizji wraz z odpowiednimi komponentami sił morskich i powietrznych, bez możliwości ich rotowania albo
2. uczestnictwo w dwóch operacjach reagowania kryzysowego, o wysokim poziomie intensywności, głównie na europejskim teatrze działań tub w jego pobliżu, siłami wzmocnionej brygady tworzącej do dwóch lądowych zgrupowań zadaniowych wraz z odpowiednimi komponentami sił morskich i powietrznych - z możliwością rotowania sił co pół roku w okresie do dwóch lat albo
3. partycypowanie w kilku operacjach reagowania kryzysowego niskiej intensywności prowadzonych jednocześnie siłami lądowymi, każda do batalionowej grupy zadaniowej wraz z odpowiednimi komponentami sił powietrznych i morskich- z możliwością rotowania Zdolność do udziału w akcjach sojuszniczych i koalicyjnych, które umożliwią wspólne działanie z siłami innych państw i osiągnięcie wspólnie założonych celów przez: ⦁ stosowanie wspólnych procedur dowodzenia; ⦁ jednolity system wzajemnej identyfikacji; ⦁ kompatybilność sił i środków; ⦁ możliwość wzajemnego wsparcia i zabezpieczenia działań; ⦁ wymianę zespołów łącznikowych. Głównym wskaźnikiem tej zdolności jest jest osiągnięty poziom interoprecayjności, czyli pełnej zgodności we współpracy z innymi państwami. Kontrola cywilna jest to jeden z najtrudniejszych aspektów do uzyskani poprawnego funkcjonowania państwa demokratycznego, zwłaszcza przez młode lub nieustabilizowanie politycznie demokracje np. : państwa Europy Wschodniej, Bliskiego Wschodu czy też Ameryki Łacińskiej, brak regulacji w tej kwestii jest przyczyną wielu kłopotów. Ponieważ wojsko jest siłą, która niekontrolowana, może zagrażać władzy politycznej i innym strukturom życia społecznego w państwie. Siły zbrojne mogą łatwo się wyalienować, gdyż posiadają charakter organizacji zbiurokratyzowanej, podlegającą ścisłej hierarchii, która opiera swoje działanie na ścisłych metodach i twardej dyscyplinie. Siły zbrojne nie mają również takiego finansowania jak inne organizacje działające na co dzień i muszą zabiegać o środki finansowe, co może być przyczyną nieporozumień z władzą polityczną. Doświadczenie historyczne, też jest powodem do obaw, gdyż możliwe jest wykorzystanie wojska do przejęcia utrzymywania władzy autorytarnej (ten ustrój oparty jest na sile wojska ). Wojsko nie raz przejawiało tendencje do przyjmowanie roli arbitra, a czasami nawet dyktatora podporządkowującego sobie naród, co jest całkowicie sprzeczne z wartościami państwa demokratycznego, ponieważ blokuje to powstawanie demokratycznych instytucji politycznych, lub mocno je destabilizuje. Istnieją dwa typy sprawowania kontroli nad wojskiem : ⦁ Całkowity rodział między społeczeństwem a profesjonalną armią. ⦁ Tworzenie wymiaru obywatelsko-militarnego poprzez militaryzacje społeczeństwa i ucywilnienie armii ( np.: wspomniana wcześniej Szwajcaria)

Neutralność - „bezstronną postawę wobec cudzych spraw, cudzych sporów” (według Słownika języka polskiego) Zasada neutralności armii ( politycznej, partyjnej ), jest to ograniczenie uczestnictwa przedstawicieli armii w życiu publicznym – możliwości sprawowania określonych funkcji, przynależności do organizacji i stowarzyszeń społecznych oraz możliwości tworzenia własnych organizacji, np.: związków zawodowych. Typowe modele stosowane w państwach demokratycznych:

1. armia, a w niej żołnierz - „wielki niemowa” (model francuski);
2. Żołnierz - „obywatel w mundurze” (model niemiecki). Model niemiecki jest łagodniejszy. Żołnierzom przysługuje prawo o przynależności do partii politycznych i możliwość tworzenia własnych związków zawodowych. Wariant francuski to daleko idące restrykcje dotyczą udziału w zgromadzeniach publicznych, wszelkich publicznych funkcji oraz możliwości publikacji. Oczywiście powstały również mechanizmy mające określić standardy zachowań społeczeństwa i wosjka : ⦁ istnienie jednoznacznych konstytucyjnych prawnych ram określających podstawowe relacje między państwem a siłami zbrojnymi, tj. istnienie jasnej linii dowodzenia; ⦁ hierarchiczna odpowiedzialność wojska przed prezydentem (najwyższym zwierzchnikiem, naczelnym dowódcą), premierem, ministrem obrony narodowej, którzy odpowiadają za kierowanie wojskiem i nadzorowanie jego działalności; ⦁ znacząca rola parlamentu polegająca na uchwalaniu aktów prawnych regulujących kwestie bezpieczeństwa i obronności państwa, wpływaniu na formułowanie strategii bezpieczeństwa oraz przejrzystość w zakresie polityki bezpieczeństwa i obrony, a także zatwierdzaniu budżetu wojskowego i kontroli wydatków; ⦁ dobrze wyszkolone wojsko, cieszące się szacunkiem oraz uznające zasady cywilnej kontroli nad armią, w tym zasadę neutralności politycznej; ⦁ - istnienie w społeczeństwie zrozumienia dla problematyki obronności państwa i konsensusu w sprawie roli i misji wojska; ⦁ - funkcjonowanie umiarkowanego komponentu pozarządowego w ramach tzw. strategicznych wspólnot uczestniczących w publicznej debacie na temat polityki bezpieczeństwa i obrony państwa

⦁ Działania zapobiegawcze przed politykami mającymi ambicje wojskowe i przed wojskowymi mającymi ambicje polityczne.

Władze cywilne rozstrzygają założenia polityki bezpieczeństwa i obronności państwa, określają doktrynę (bezpieczeństwa i obronności), mają za zadanie również ustalić wysokość wydatków obronnych ( w tym wojskowych ) i liczebność sił zbrojnych, ich generalny skład oraz podstawy ich organizacji i funkcjonowania. Obszarem działalności władzy cywilnej jest polityka wojskowa, posiada ona jednak pewne ograniczenia, takie jak : brak pełnej wiedzy profesjonalnej, co skutkuje zależnościami wojskowo-cywilnymi i koniecznością ścisłej współpracy. Do powinności władz cywilnych należy: ⦁ stawianie wojskowym jasnych celów, ⦁ określanie ram decyzyjnych wyznaczających pole swobodnych decyzji ⦁ zapewnienie nieodzownych warunków osiągania określonych celów (realizacji zadań).

Wyróżniamy różne sposoby kontrolowania : ⦁ kontrola obiektywna - jest to ścisły rozdział kompetencji władzy między instytucjami wojskowymi a cywilnymi. Przy całkowitym zwierzchnictwie cywilnych, wojskowi dysponują pełną autonomią przy wypełnianiu swoich obowiązków o charakterze ściśle profesjonalnym. Co ma tworzyć tzw. Jasną linie dowodzenia. Jednak tak naprawdę jest to wyidealizowany model, który nie znalazł jeszcze pełnego zastosowania w żadnym państwie z ugruntowaną demokracją. ⦁ Kontrola subiektywna – jest to większa ingerencja czynników cywilnych sfery wojskowe ale też i większy udział sił zbrojnych w formułowaniu polityki obronnej a nawet polityki bezpieczeństwa. Jednak w tym modelu kontroli, w sferach wojskowych lub przy strukturach widoczna jest bardziej obecność osób cywilnych. Oznacza to, że obok prawnie ustalonych mechanizmów, dużą wagę mają również indywidualne cechy osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie i w wojsku. ⦁ hierarchiczna odpowiedzialność wojska przed prezydentem (najwyższym zwierzchnikiem, naczelnym dowódcą), premierem, ministrem obrony narodowej, którzy odpowiadają za kierowanie wojskiem i nadzorowanie jego działalności

Najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych państwa zazwyczaj jest prezydent, jednak to wszystko zależy od panującego systemu politycznego. To czy kontrola cywilna działa w sposób prawidłowy jest przede wszystkim uzależnione od stanu i siły demokracji oraz wszystkich jej podmiotów. Uważa się, że najlepiej radzą sobie z tym kraje o dobrze rozwiniętej kulturze politycznej, w których role, instytucje i zachodzące procesy prawne na relacjach cywilno-wojskowych są dokładnie zdefiniowane, zrozumiałe i mają swoje oparcie w instytucjach. Kontrolę cywilna jaką sprawuję parlament to stanowienie prawa dotyczącego obronności i wojskowości. Posiada również prawo do zgody lub nie na politykę obronną, strategię, założeń doktryny, oraz składanie wniosków i postulatów. Parlament może również stanowić i ingerować w budżet obronny, co jest bardzo mocnym środkiem kontroli, ma prawo również o ustalania etatów wojskowych i ich liczebności. Czasami również prawo akceptacji bądź nie, nominacjo na kluczowe stanowiska w systemie obronnym, z wojskiem włącznie. Władza wykonawcza ma w siłach zbrojnych funkcje władcze, bezpośredni nadzór na siłami, oraz czynnie uprawia politykę obronną, kieruje (choć nie dowodzi ) armią. Wojskowe organa sprawiedliwości ( prokuratura i sąd ) zachowują w państwie demokratycznym ściśle limitowaną autonomię. Kontrola cywilna w NATO CIMIC (Civil-Military Cooperation) - jest to koordynacja i współpraca, która ma na celu wspierać misję prowadzoną między NATO, a ludnością z władzami krajowymi i lokalnymi oraz ze wszystkimi organizacjami i ośrodkami międzynarodowymi. Cel, który chce osiągnąc CIMIC jest stworzenie i długotrwałe utrzymanie korzystnych warunków działania wojsk i uniknięcie konfliktów z cywilami.
Funkcje CIMIC według doktryny NATO :

⦁ więzi cywilno-wojskowe, czyli ustanowienie na możliwie wczesnym etapie relacji z organizacjami i agencjami w rejonie działań; ⦁ wsparcie dla środowiska cywilnego, tj. wszelkich możliwych działań ze strony wojska na rzecz władz cywilnych, organizacji społecznych, ludności. Może to dotyczyć lokalnego obiegu informacji, naprawy i odbudowy infrastruktury, wsparcia służb publicznych, działalności gospodarczej i handlowej, aktywności organizacyjnej itp.; ⦁ wsparcie dla wojska, tj. pomoc cywilna polegająca na udostępnieniu infrastruktury, źródeł zaopatrzenia i usług, zapewnieniu dopływu określonych informacji oraz bezpieczeństwa i poparcia społecznego. Wsparcie państwa-gospodarza: HNS (Host Nation Support) - jest to regulacja kwestii cywilno – wojskowych państwa, na terenie którego odbywają się sojusznicze działania sił zbrojnych która włącza obowiązki państwa – gospodarza, jest to obok wsparcia operacyjnego i logistycznego wzmocnienie funkcji CIMIC. Obecnie w podjęciu decyzji i planowania operacji innych niż wojenne mieszane cywilno-wojskowe gremia na szczeblach operacyjnych, a nawet taktycznych.Regułą staje się tworzenie mieszanych sztabów.

Charakterystyka 3 współczesnych armii na świecie :

Koreańska Armia Ludowa kor. Chosŏn inmin’gun (조선인민군) – oficjalne oddziały sił zbrojnych Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej. Powołane zostały 9 lutego 1948 roku przez Kim Ir Sena. Armia ta dzieli się na :  ⦁ Wojska Lądowe Koreańskiej Armii Ludowej  ⦁ Marynarka Wojenna Koreańskiej Armii Ludowej  ⦁ Północnokoreańskie Siły Powietrzne Dowództwo Artylerii Koreańskiej Armii Ludowej Dowództwo Operacji Specjalnych Koreańskiej Armii Ludowej

Oprócz regularnej armii w Koreii Północnej działają również organizacje paramilitarne takie jak : ⦁ Czerwona Gwardia Robotniczo-Chłopska - największa cywilna organizacja obronna w Korei Północnej, liczy ok. 3,5 miliona członków⦁ [8]. Podstawowe jednostki organizacyjne formowane są na poziomie miasteczek, wsi lub prowincji i łączone są w brygady, bataliony, kompanie i dywizje. Wyposażona jest w ⦁ broń ręczną, ⦁ moździerze i broń przeciwlotniczą, jednak pewne jednostki pozostają nieuzbrojone⦁ [9]. Organizacja została założona w 1959 roku, jest pod zarządem ⦁ Koreańskiej Partii Pracy. ⦁ Młodzi Kadeci Czerwonej Gwardii KAL - są to korpusy KAL przeznaczone dla uczniów. W każdą sobotę przechodzą oni 4-godzinny trening przygotowujący ich do służby wojskowej.

Korea Północna to jeden z najbardziej zmilitaryzowanych krajów na świecie, posiada czwartą co do wielkości armię na świecie, która liczy 1 106 000 osób personelu, do 20 % mężczyzn w wieku pomięzy 17 a 54 rokiem życia, jest w regularnych siłach zbrojnych. Służba trwa od 6 do 10 lat, dla kobiet krócej. Siły KAL mają bardzo rozbudowaną liczbę instalacji wojskowych, które są rozsiane po całym kraju, wiele fabryk amunicji oraz zwarty system obrony przeciw lotniczej. Siły te posiadają trzeci co do wielkości arsenał broni biologicznej na świecie. Największą zaletą KAL są oddziały sił specjalnych w liczbie 180 tysięcy, w konsekwencji Korea jest na trzecim miejscu pod względem liczebności elitarnych oddziałów na całym świecie. Jednak Korea na bieżąco rozwija swoje gałęzie uzbrojenia. Postęp w rozwoju floty, lotnictwa, wojsk pancernych i radiotechnicznych jest mniej intensywny, niż w przypadku rozwoju broni masowego rażenia. Koreańczycy stale też udoskonalają swoją broń biologiczną, powodującą choroby takie jak : cholera, ospa, tyfus i wykorzystująca zarazki wąglika, oraz broń chemiczną : sarin ( silnie toksyczny związek chemiczny, stosowany jako bojowy środek trujący, zaliczany do grupy środków paralityczno-drgawkowych. ), gaz VX( rodzaj gazu bojowego, podrażniającego układ krwionośny i nerwowy. Należy do grupy tzw. V-gazów. uznawany jest za jeden z najniebezpieczniejszych gazów bojowych używanych w wojnie chemicznej.) Armia ta posiada w dodatku odpowiednią technologię do przenoszenia obydwu tych broni na pociski artyleryjskie oraz broń rakietową o zwiększonym zasięgu i sile rażenia typu Rodong o średnim zasięgu do 1,5 tys. Kilometrów, oraz typu Taepodong (Taepodong 1 i Taepodong 2 o dużym zasięgu 1 – 2500 km, 2 – ok. 6000 km. To obszar pola rażenia, w którym znajduje się Chińska Republika Ludowa ( Hongkong, Pekin, Szanghaj), Korea Południowa, Japonia, Filipiny, Tajwan, duża część Rosji z Władywostokiem, oraz amerykańska baza wojskowa na wyspie Guam. KAL jest wyposażoną również w od 6 do 8 ładunków jądrowych, które uzyskała ze zużytych prętów plutonowych z Ośrodka Badań Jądrowych w Jongbjon. Aktualnie północnokoreańskie bomby atomowe nie stanowią większego zagrożenia, ponieważ są zawodne. Armia Korei zagraża wielu krajom, jednak ze względu na połączenia sojusznicze i stan techniczny byłby to konflikt raczej lokalny, jednak bardzo stratny i obfity w ofiary.

United States Army (Armia Stanów Zjednoczonych) – wojska lądowe Stanów Zjednoczonych, jeden z rodzajów amerykańskich sił zbrojnych. Instytucjonalnie zarządza nimi Departament Armii Stanów Zjednoczonych (U.S. Department of the Army), kierowany przez cywilnego urzędnika w randze ministra – sekretarza armii (Secretary of the Army), choć od 1947 pozostającego poza ścisłym kierownictwem rządu Stanów Zjednoczonych, tzw. gabinetem (cabinet). Bezpośrednim przełożonym sekretarza armii jest sekretarz obrony (secretary of defence). Dowództwa : Dowództwo Sił Lądowych USA (US Army Forces Command – FORSCOM), Fort McPerson, GA ⦁ Dowództwo Wyszkolenia Sił Lądowych USA (US Army Training and Doctrine Command – TRADOC), Fort Monroe, VA ⦁ Dowództwo Logistyki Sił Lądowych USA (US Army Material Command – AMC), Alexandria, VA Dowództwa terytorialne i rodzajów wojskDowództwo Operacji Sił Lądowych USA Północ (US Army North – USARNORTH), Fort Sam Houston, TX (Ameryka Płn.) ⦁ Dowództwo Operacji Sił Lądowych USA Południe (US Army South – USARSO), Fort Sam Houston, TX (Ameryka Płd.) ⦁ Dowództwo Operacji Sił Lądowych USA Europa (US Army Europe – USAREUR), Heidelberg, Niemcy (operacje w Europie) ⦁ Dowództwo Operacji Sił Lądowych USA Obszaru Pacyfiku (US Army Pacific – USARPAC), Fort Shafter, HI ⦁ Dowództwo Operacji Sił Lądowych USA w Korei (US Army Korea – EUSA), Yong Son, Seul, Korea Płd. ⦁ Dowództwo Operacji Sił Lądowych USA Centrum (US Army Central – USARCENT), Fort McPherson, GA (m.in. Bliski Wschód) ⦁ Dowództwo Operacji Specjalnych Sił Lądowych USA (US Army Special Operations Command – USASOC), Fort Bragg, NC (m.in. z udziałem US Army Rangers) ⦁ Dowództwo Obrony Powietrznej i Antybalistycznej Sił Lądowych USA/Dowództwo Strategiczne Wojsk Lądowych (US Army Space & Missile Defense Command/Army Strategic Command – USASMDC/ARSTRAT), Arlington, VA ⦁ Dowództwo Mobilizacji i Rozmieszczeń (Military Surface Deployment and Distribution Command – SDDC), Alexandria, VA Dowództwa pozostałych służbDowództwo Łączności Sił Lądowych USA (U.S. Army Network Enterprise Technology Command/9th Signal Command (Army) – NETCOM/9thSC(A)), Fort Huachuca, AZ ⦁ Dowództwo Medyczne Sił Lądowych USA (U.S. Army Medical Command – MEDCOM), Fort Sam Houston, TX ⦁ Dowództwo Wywiadu i Bezpieczeństwa Sił Lądowych USA (U.S. Army Intelligence and Security Command – INSCOM), Fort Belvoir, VA ⦁ Dowództwo Dochodzeń Kryminalnych Sił Lądowych USA (U.S. Army Criminal Investigation Command – USACIDC), Fort Belvoir, VA ⦁ Korpus Inżynierów Sił Lądowych USA (U.S. Army Corps of Engineers – USACE), Waszyngton, D.C. ⦁ Okręg Wojskowy Waszyngtonu Sił Lądowych USA (U.S. Army Military District of Washington – MDW), Fort McNair, Waszyngton, D.C. ⦁ Dowództwo Testowania Sił Lądowych USA (U.S. Army Test and Evaluation Command – ATEC), Arlington, VA ⦁ Akademia Wojskowa USA (United States Military Academy – USMA), West Point, N.Y. ⦁ Dowództwo ds Rezerwy Sił Lądowych USA (U.S. Army Reserve Command – USARC), Fort McPherson, GA ⦁ Centrum Wspomagania Logistycznego Sił Lądowych USA (U.S. Army Acquisition Support Center – USAASC), Fort Belvoir, VA ⦁ Dowództwo Zarządzania Infrastrukturą Sił Lądowych USA (U.S. Army Installation Management Command – IMCOM), Arlington, VA Armie i KorpusyI Korpus (I Corps), Fort Lewis, WA ⦁ III Korpus (III Corps), Fort Hood, Killeen, TX ⦁ V Korpus (V Corps), Heidelberg, Niemcy (planowana likwidacja) ⦁ XVIII Korpus Powietrznodesantowy (XVIII Airborne Corps), Fort Bragg, NC ⦁ 1 Armia Wojsk Lądowych USA – Rezerwa (US Army Reserve), Waszyngton, DC ⦁ 3 Armia Wojsk Lądowych USA (US Army Central), Fort McPherson, East Point, Georgia ⦁ 5 Armia Wojsk Lądowych USA (US Army North), Fort Sam Houston, TX ⦁ 6 Armia Wojsk Lądowych USA (US Army South), Fort Sam Houston, TX ⦁ 7 Armia Wojsk Lądowych USA (US Army Europe), Heildelberg, Niemcy ⦁ 8 Armia Wojsk Lądowych USA (US Army Korea), Yong Son, Seul, Korea Płd.

Trzonem armii czynnej jest 10 dywizji, każda podzielona na kilka brygad, które są zdolne do samodzielnego działania. Dywizja składa się z 3-4 brygad bojowych, “brygady” artylerii, brygady śmigłowców (w 101 DPD są 2 brygady) oraz mniejszych oddziałów tyłowych i wsparcia. Obecnie brygady US Army i Army National Guard są przekształcane w Brygadowe Zespoły Bojowe (Brigade Combat Team, BCT). W US Army było ich w 2004 łącznie 33 (po transformacji będą 43 brygady, do końca 2010), a w Army National Guard 15 (ma być 28 do końca 2008). Istnieją 3 typy BCT: ⦁ brygada ciężka – liczy 3700 żołnierzy i zawiera czołgi M1 (58 sztuk) i transportery opancerzone M2 (90) i M3 (29) ⦁ brygada piechoty – liczy 3300 żołnierzy i samochody HMMWV (istnieją 3 jej odmiany: zwykła, spadochronowa i desantu powietrznego); ⦁ brygada Stryker – liczy 3900 żołnierzy i oparta jest na kołowych transporterach opancerzonych Stryker (307 sztuk). Dywizja będzie składać się po transformacji z jednostki dowodzenia szczebla dywizji, 4 brygad bojowych i brygady śmigłowców (dwóch w przypadku 101 DPD), czasem dodatkowych brygad wsparcia lub artylerii. Docelowo US Army ma liczyć 512 400 żołnierzy. US Army ma największy budżet w amerykańskich siłach zbrojnych. Wyniósł on w roku 2005 152,1 mld $, a w 2012 144,9 mld, plus dodatkowo 71,1 mld na prowadzenie operacji zamorskich[6]: ⦁ Personel wojskowy – 54,9 mld $ (w tym 3,7 mld $ na USAR i 6,4 mld $ na ARNG) ⦁ Utrzymanie i obsługa sprzętu – 66,3 mld $ (w tym 2,1 mld $ na USAR i 4,8 mld $ na ARNG) ⦁ Zakup i modernizacja sprzętu – 16,5 mld $ (w tym 2,5 mld $ na sprzęt lotniczy, 2,3 mld $ na pojazdy i 1,4 mld $ na rakiety) ⦁ Badania i rozwój – 9,7 mld $ ⦁ Budownictwo wojskowe – 2,0 mld $ (w tym 0,1 mld $ na USAR i 0,4 mld $ na ARNG) ⦁ Zakwaterowanie rodzin żołnierzy – 1,2 mld $

W historii USA można zauważyć kilka okresów, które charakteryzowały się polityką izolacji, np. : przed I i II wojną światową. Współcześnie Ameryka prowadzi politykę globalna, w której duże znaczenie w realizacji celów strategicznych polityki zagranicznej. Wojsko USA dzieli się na Siły Lądowe (US Army), Marynarkę Wojenną (US Navy, w tym Korpus Piechoty Morskiej – Marine Corps), Siły Powietrzne (US Air Force) i Straż Wybrzeża (US Coast Guard). Są to w całości wojska zawodowe. Wspierają je dodatkowo, jako formacje ochotnicze, Gwardia Narodowa (National Guard) oraz Rezerwa (Reserve). Najliczniejszą formacją są wojska lądowe (ok. 560 tys.), następnie siły powietrzne (ok. 336 tys.), marynarka wojenna (ok. 330 tys.), Korpus Piechoty Morskiej (ok. 200 tys.) oraz Straż Wybrzeża (ok. 43 tys.).  Całkowita liczba rezerwistów (wszystkich rodzajów sił zbrojnych) wynosi ok. 850 tys. Raczej wszystkie rodzaje zbrojeń w Ameryce są rozwijane na równym poziomie. Służba wojskowa w USA obecnie jest nieobowiązkowa. O miejsce w armii starać się mogą mężczyźni i kobiety od 18 roku życia. Najważniejszym zwierzchnikiem amerykańskich sił zbrojnych jest Prezydent Stanów Zjednoczonych, kontrole cywilną sprawuje Departament Obrony, którym przewodzi Sekretarz Obrony. Doradcy zasiadają w Kolegium Połączonych Szefów Sztabów. Główne dowództwo znajduje się w budynku Pentagonu w Waszyngtonie. Ponadto armia USA to jedna z najliczniejszych armii na świecie, w jej siłach zbrojnych służy ponad 1.472 mln żołnierzy. Tylko Chińska Armia Ludowa posiada więcej żołnierzy ( 2,3 mln). Rosja posiada równie liczną armię, jednak to USA ma większe nakłady finansowe, co daje dużą przewagę. Stany Zjednoczone są w posiadaniu drugiego co do wielkości na świecie arsenału nuklearnego ( po Rosji ). Obecnie mają do dyspozycji około 9,6 tys. Głowic ( Rosja 12 tys.). Około 2 tys. Tych głowic to głowice strategiczne, ponad 2,4 tys. To głowice operacyjne. Trzeba tu zaznaczyć, że nie liczy się ilość tych głowic, lecz możliwość ich zastosowania. USA posiada poważna przewagę technologiczną nad pozostałymi państwami i poczucie, że bezpieczeństwo swojego kraju, jest uzależnione od sytuacji panującej za granicą, więc często i chętnie korzystają ze swoich oddziałów wojskowych, aktualnie wojsko jest wykorzystywanie najczęściej w celach ekonomicznych. Rzadko kiedy popełnia błędy, i jest to najlepsza armia na świecie.

Siły zbrojne Zjednoczonego Królestwa, popularnie zwane Brytyjskimi Siłami Zbrojnymi (British Armed Forces) lub Siłami Zbrojnymi Jej Królewskiej Mości (Her Majesty’s Armed Forces), a czasami Siłami Zbrojnymi Korony (Armed Forces of the Crown) , składają się z marynarki wojennej, wojsk lądowych i sił powietrznych. W 2006 r. liczyły 429 500 żołnierzy (195 900 w służbie czynnej, 191 300 w rezerwie i 42 300 w rezerwie ochotniczej), co czyniło brytyjskie siły zbrojne jednymi z najliczniejszych w Europie, aczkolwiek dopiero 28 na świecie pod względem liczebności. Nominalnym naczelnym wodzem Brytyjskich Sił Zbrojnych jest monarcha, który realizuje swoje kompetencje poprzez Radę Obrony (Defence Council) z ministrem obrony na czele. De facto zwierzchnikiem sił zbrojnych jest premier. Brytyjskie Siły Zbrojne stacjonują na obszarze Zjednoczonego Królestwa i w terytoriach zamorskich. Mają za zadanie ochronę interesów Wielkiej Brytanii oraz wspieranie procesów pokojowych na świecie. Biorą aktywny udział w działaniach NATO. Aktulane Siły Zjednoczone Królestwo posiada jedną z największych i najlepiej wyposażonych armii na świecie. Pod względem wydatków na armię Wielka Brytania zajmuje drugie miejsce na świecie po Stanach Zjednoczonych, aczkolwiek pod względem liczebności zajmuje dopiero 28 miejsce na świecie. Obecna brytyjska doktryna obronna zakłada, że Brytyjskie Siły Zbrojne będą podejmować większe operacje militarne tylko jako część większej koalicji. Ostatnią samodzielną brytyjską operacją wojskową była wojna o Falklandy-Malwiny w 1982 r. Królewska Marynarka Wojenna jest drugą na świecie pod względem tonażu floty. Obecnie w jej skład wchodzi 91 okrętów. W lipcu 2006 r. służyło w niej 35 470 ludzi Siły lądowe liczą 100 010 ludzi, a lotnictwo 45 210. 9% żołnierzy Brytyjskich Sił Zbrojnych to kobiety. Do tych liczb należy dołączyć 35 000 żołnierzy Armii Terytorialnej. Organizacja dowodzenia Jako głowa państwa królowa Elżbieta II jest nominalnym zwierzchnikiem sił zbrojnych. Faktyczną kontrolę nad siłami zbrojnymi sprawuje jednak premier Wielkiej Brytanii. Na najwyższym szczeblu w hierarchii dowodzenia stoi ministerstwo obrony, które realizuje politykę państwa w odniesieniu do sił zbrojnych. W 2006 r. zatrudniało 103 930 pracowników. Na jego czele stoi minister obrony, któremu podlegają ministrowie stanu ds. sił zbrojnych, zabezpieczenia obrony i spraw weteranów. Odpowiedzialność za zarządzanie siłami zbrojnymi ponoszą odpowiednie komitety: Rada Obrony (Defence Council), Komitet Szefów Sztabów (Chiefs of Staff Committee), Rada Zarządu Obrony (Defence Management Board) oraz trzy niezależne rady. Rada Obrony składa się z najstarszych rangą reprezentantów rodzajów broni oraz ministerstwa. Minister obrony przewodniczy trzem komisjom – Radzie Admiralicji, Radzie Armii i Radzie Lotnictwa. Profesjonalnym dowódcą armii jest szef Sztabu Obrony (Chief of the Defence Staff). Może nim być osoba w stopniu admirała, generała lub marszałka lotnictwa. Szef Sztabu Obrony oraz stały podsekretarz stanu w MoD są głównymi doradcami ministra. Każdy rodzaj sił zbrojnych ma swoich własnych profesjonalnych dowódców (pierwszy lord morski, szef Sztabu Generalnego, szef Sztabu Lotnictwa). Służba morska Służba morska (Naval Service) obejmuje marynarkę wojenną (Royal Navy) oraz Royal Marines Royal Navy Marynarka wojenna jest najstarszym rodzajem broni w Brytyjskich Siłach Zbrojnych. W kwietniu 2007 r. służyło w niej 39 440 ludzi Dowództwo nad Royal Navy sprawuje naczelny dowódca Floty, który jest jednocześnie zwierzchnikiem Royal Marines, oraz cywilna Royal Fleet Auxiliary. Sprawy personelu leżą w kompetencji drugiego lorda morskiego. W skład floty wchodzą okręty podwodne, lotniskowce, niszczyciele, fregaty, okręty desantowe, okręty patrolowe, trałowce oraz pomniejsze jednostki. Większość floty stanowią obecnie okręty o napędzie atomowym. Royal Marines Piechota morska zgrupowana jest w Korpusie Royal Marines, który w 2006 r. liczył 7 400 żołnierzy. Korpus składa się jednej samodzielnej brygady oraz kilku mniejszych niezależnych oddziałów. British Army Regularne brytyjskie siły lądowe liczyły w kwietniu 2007 r. 106 200 ludzi oraz 38 500 członków Armii Terytorialnej. W jej skład wchodzą dwie dywizje (1 Pancerna i 3 Zmechanizowana) oraz osiem brygad. Wojska lądowe składają się z 50 batalionów piechoty zorganizowanych w 17 pułków. Bataliony spełniają różną rolę. Mogą występować jako desant powietrzny, piechota zmechanizowana lub lekka piechota. W wojskach pancernych batalionowi piechoty odpowiada pułk pancerny. W British Army znajduje się 11 takich pułków. Wszystkie one wchodzą w skład Królewskiego Korpusu Pancernego. Pozostałymi jednostkami wojsk lądowych są: Królewski Korpus Inżynieryjny, Korpus Powietrzny oraz Korpus Medyczny Armii Królewskiej. W skład Królewskich Sił Powietrznych wchodziło w marcu 2006 r. 1 046 samolotów różnych typów. W kwietniu 2007 r. służyło w nich 45 360 ludzi United Kingdom Special Forces W skład brytyjskich sił specjalnych wchodzą : Special Boat Service, Special Reconanaissance Regiment i Special Air Service (22 pułk SAS to zawodowe siły, natomiast 21 i 23 to rezerwa sił specjalnych).

.