USTALENIE POŁOŻENIA

Ustalenie położenia jest funkcją zarządzania o charakterze ciągłym polegająca na:

• pracy z ludźmi;
• pozyskiwaniu środków rzeczowych i dysponowanie nimi;
• pracy nad informacjami;
• decydowaniu;
• koordynowaniu. Przyjąć należy, że ustalenie położenia jako funkcja ciągła jest realizowana na każdym z etapów funkcji cyklicznych:
• planowanie;
• stawianie zadań;
• kontrola. Należy również przyjąć, że ustalenie położenia jest to proces, dzięki któremu min. wójt, starosta oraz wojewoda narzuca swoją wolę i zamiar podległym pracownikom oraz w ramach tego procesu wspomagany przez jego zespół kryzysowy planuje, organizuje, koordynuje i podejmuje decyzje co do działania podległych mu służb i jednostek po przez zastosowanie standardowych procedur działania i wykorzystanie wszelkich dostępnych sił i środków. Specyfika pracy co do ustalenia położenia zależy od wielu czynników. Dlatego należy przyjąć, że czynności, które zmierzają do nieustannego pozyskiwania, przetwarzania całej gamy informacji dotyczących wszelkich sytuacji mających znamiona kryzysu są niezwykle istotne. Jako podstawowe elementy można wymienić:
• jaki będzie charakter wykonywanego zadania;
• jaki będzie szczebel dowodzenia (wójt, starosta, wojewoda);
• jaki jest stopień wyszkolenia podległych pracowników i służb;
• jaki jest stopień zgrania osób (zespołów) funkcyjnych;
• jaką mamy ilość czasu potrzebnego na podjęcie działań;
• uwzględnienie czynnika ludzkiego. Po udzieleniu odpowiedzi na powyższe pytania należy przystąpić do przedstawienia zakresu wykonywanych czynności przez osoby funkcyjne podczas ustalania położenia. Należy zatem: -ustalić miejsce położenia w procesie decyzyjnym;
• przedstawić sytuację na mapach sytuacyjnych;
• opracować wzory meldunku o sytuacji;
• prowadzić dziennik działań;
• warianty ustalania położenia w poszczególnych działaniach (gmina, powiat, województwo);
• przykładowe meldunki o sytuacji w poszczególnych fazach działania. Według Eugeniusza Nowaka „Cykl decyzyjny zespołu zarządzania kryzysowego przebiega w czterech podstawowych, łączących się i przenikających wzajemnie fazach, decyzyjnych: ustalenia położenia, planowania, stawiania zadań oraz kontroli. Faza decyzyjna „ustalenie położenia” jest procesem ciągłego pozyskiwania, gromadzenia, porządkowania i przetwarzania wszelkiego rodzaju informacji dotyczących stanu posiadanych sił i środków, źródła i rodzaju zagrożenia oraz warunków prowadzenia działań zapobiegawczych, ratowniczych oraz odbudowy. Faza ta ma na celu przygotowanie wojewodzie (staroście, wójtowi) jasnego i przejrzystego obrazu sytuacji, na podstawie którego można ocenić sytuację, dokonać analizy zadania, wypracować warianty działania, podjąć decyzję, sprecyzować zamiar, skorygować plan reagowania kryzysowego, postawić zadania wykonawcom i kontrolować ich wykonanie.” Warunków w jakich prowadzone będą działania zapobiegawcze, ratownicze oraz odbudowa. Przeznaczeniem fazy „ustalenia położenia” jest przygotowanie poszczególnym zespołom zarządzania kryzysowego rzeczywistej, dokładnej, a także rzetelnej informacji. Od tego jaka będzie jakość tej informacji, zależeć będzie skuteczność działania terytorialnych struktur administracyjnych w zakresie przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych i ekologicznych. Do tego celu potrzebny jest jednolity system zbioru, analizy i dystrybucji informacji, które powinny być przekazywane w sposób ciągły, a także umożliwiać przeprowadzenie prognozy rozwoju niebezpiecznych sytuacji. Na wszystkich szczeblach administracyjnych jedynie Grupa Planowania Cywilnego i Grupa Monitorowania, Prognoz i Analiz są komórkami o charakterze stałym i mają precyzyjnie określone zakresy działania. Grupy te opierają się na etatowych pracownikach urzędu gminy, starostwa powiatowego i urzędu wojewódzkiego. W rozpatrywanej przez nas fazie ustalania położenia największe znaczenie ma Grupa Monitorowania, Prognoz i Analiz do której podstawowych zadań będzie należeć:

1. Monitorowanie sytuacji, prognozowanie jej rozwoju i negatywnych skutków we współpracy ze wszystkimi służbami dyżurnymi.
2. Opracowanie i aktualizowanie bieżących procedur działania, stosownie do rozwoju aktualnej sytuacji.
3. Uruchamianie procedur i programów reagowania kryzysowego.
4. Zabezpieczenie stałej wymiany informacji z jednostkami administracji sąsiedniej oraz instytucjami szczebla nadrzędnego.
5. Utrzymanie w stałej gotowości operacyjnej terenowego systemu ostrzegania i alarmowania ludności. Podsumowując możemy powiedzieć, że ustalenie położenia ma na celu głównie ustalenie co sprzyja, a co przeszkadza w realizacji założonych celów, obejmuje analizę czynników zewnętrznych i wewnętrznych pod tym względem. Na podstawie teraźniejszości przewidywać przyszłe sytuacje, trudności, szanse, zagrożenia.