Geografia Gruzji

“Gruzja jest niewielkim państwem położonym w zachodniej części Zakaukazia nad Morzem Czarnym, między łańcuchami Małego i Wielkiego Kaukazu. W erze komunistycznych rządów Rosji, Gruzja znajdowała się pod wpływem Związku Radzieckiego tak jak np. Kazachstan czy Uzbekistan. Obecnie w wyniku następstw konfliktu gruzińsko-rosyjskiego, kraj te wystąpił ze Wspólnoty Niepodległych Państw. Powierzchnia i granice Powierzchnia - 69 700 km2 (całkowita wraz ze zbuntowanymi republikami Osetią i Abchazją) Skrajne punkty - północny 43°30’N, południowy 41°20’N, zachodni 40°00’E, wschodni 46°40’E.

“Gruzja jest niewielkim państwem położonym w zachodniej części Zakaukazia nad Morzem Czarnym, między łańcuchami Małego i Wielkiego Kaukazu. W erze komunistycznych rządów Rosji, Gruzja znajdowała się pod wpływem Związku Radzieckiego tak jak np. Kazachstan czy Uzbekistan. Obecnie w wyniku następstw konfliktu gruzińsko-rosyjskiego, kraj te wystąpił ze Wspólnoty Niepodległych Państw.

Powierzchnia i granice

Powierzchnia - 69 700 km2 (całkowita wraz ze zbuntowanymi republikami Osetią i Abchazją)

Skrajne punkty - północny 43°30’N, południowy 41°20’N, zachodni 40°00’E, wschodni 46°40’E. Gruzja jest długa na około 400 km i szeroka na około 170 km.

Gruzja graniczy z następującymi państwami -

Rosja - 723 km Azerbejdżan - 322 km Armenia - 164 km Turcja

Linia brzegowa- 310 km

Budowa geologiczna i rzeźba

Gruzja jest państwem górzystym, gdzie tereny górskie zajmują dwie trzecie powierzchni kraju. Całą północną część kraju zajmują góry Wielkiego Kaukazu, gdzie wznosi się najwyższy szczyt kraju - Szchara o wysokości 5 068 m n.p.m. Łańcuch tych gór został ostatecznie sfałdowany w epoce trzeciorzędu, w czasie fałdowań alpejskich. W czwartorzędzie w wyniku ruchów pionowych skorupy ziemskiej, utworzyły się uskoki i zręby. Góry zbudowane są ze skał krystalicznych, głównie osadowych. Wielki Kaukaz tworzą skały pochodzące z jury i kredy, głównie wapienie i dolomity, gdzie utworzyły się liczne jaskinie.

Mały Kaukaz na południu, to masyw znacznie niższy od tego na północy. Jego najwyższy szczyt - Mepisckaro wznosi się na 2 850 m n.p.m. Góry te zbudowane są wapieni kredowych, fliszu paleogeńskiego oraz ze starych skał wulkanicznych. Mały Kaukaz został wypiętrzony i sfałdowany w okresie środkowego trzeciorzędu. Góry uległy zrównaniu, a następnie ruchy pionowe pod koniec pliocenu i w plejstocenie ponownie wydźwignęły górotwór, przyczyniając się do utworzenia potężnych zrębów.

Góry Wielkiego i Małego Kaukazu oddziela ciągnący się równoleżnikowo pas tektonicznych obniżeń śródgórskich, który składa się z kilku części. Na zachodzie leży aluwialna Nizina Kolchidzka, dalej na wschód wznosi się Płaskowyż Imerecki, a na końcu wulkaniczny Płaskowyż Południowogruziński. W skład tego płaskowyżu wchodzą: Płaskowyż Jorski i Płaskowyż Dżawachecki. Tereny te położone są na wysokością od 2 500 do 3 000 m n.p.m. Gruzja jest krajem nawiedzanym przez trzęsienia ziemi.

Klimat

Gruzja leży w strefie klimatu podzwrotnikowego silnie zróżnicowanego z powodu urozmaiconej rzeźby terenu. Przez grzbiet Wielkiego Kaukazu przebiega granica dwóch stref klimatycznych: umiarkowanej ciepłej i podzwrotnikowej w której znajduje się właśnie Gruzja. Występuje piętrowość klimatyczna, co oznacza, że temperatury, a tym samym przebieg pór roku w górach jest inny niż w dolinach.

W zachodniej część Gruzji średnie wartości termiczne w styczniu wynoszą około 4 °C, w lipcu zaś około 26 °C. Wraz ze wzrostem wysokości temperatury spadają. Na terenach górzystych na wysokości 2 000 m n.p.m. w styczniu jest mroźno, średnio -8 °C. Okres letni w górach jest chłodny, a średnia temperatura lipca oscyluje w granicach 13-15 °C. Wschodnia Gruzja reprezentuje bardziej kontynentalny rozkład temperatur. Zimy we wschodniej Gruzji są dość surowe, zwłaszcza w górach, latem jest gorąco. W dolinach średnie wartości dochodzą do 30 °C. W górach jest oczywiście chłodno, podobnie jak w zachodniej części kraju.

Ilość opadów maleje w kierunku wschodnim, co wiąże się z kontynentalizmem. Na wybrzeżu w wyniku działania oceanicznych mas powietrza liczba dni deszczowych jest duża, a średnia wartość opadowa wynosi 2 000 mm a miejscami (nadmorskie stoki Gór Mescheckich) nawet do 3 000 mm Całkiem inaczej jest na wschodzie kraju, gdzie opady wahają się od 400 do 700 mm rocznie.

Wody

Sieć rzeczna jest gęsta co wiąże się nie tylko z opadami, ale i ukształtowaniem terenu. Gruzja leży na obszarze dwóch zlewisk: Morza Czarnego na zachodzie i Kaspijskiego na wschodzie. Na zachodzie największe rzeki to Rioni, Inguri i Kodori. Na wschodzie główną rzeką kraju jest Kura, która wraz z Alazani i innymi dopływami uchodzi do Morza Kaspijskiego. Rzeka ta wyznacza ponadto geograficzną granicą Azji i Europy, Kura wypływa z Wyżyny Armeńskiej w północno-wschodnie Turcji.

W Gruzji znajduje się niewiele jezior, są one głównie pochodzenia polodowcowego i krasowego. Większość jezior znajduje się w Wielkim Kaukazie, a największym jeziorem Gruzji jest Parawani o powierzchni 37 km2. Najwyższe części Wielkiego Kaukazu są pokryte wiecznym śniegiem i lodem. Najdłuższym lodowcem w kraju jest Lekziri, mający długość 13,5 km, pod względem powierzchni, największy lodowiec to - Twiberi o powierzchni 43,1 km2.

Gleby

Na Nizinie Kolchidzkiej dominują żółtoziemy i czerwonoziemy (ferrasole). W górach występują brunatne gleby kambisole i gleby litogeniczne. W wyższych partiach gór gleby są ubogie, słabo wykształcone - rankery. We wschodniej część kraju, gdzie powszechne są skały wapienne, najczęściej występującymi odmianami gleb są rędziny.

Flora

Nizinę Kolchidzką i obszary najniżej położone porastają wielogatunkowe lasy liściaste z wiecznie zielonym podszyciem. W lesie tym można spotkać relikty z okresu trzeciorzędowego do których należą podzwrotnikowe drzewa i krzewy. Większość dzisiejszych lasów Gruzji jest mocno zdegradowanych. W górach rosną lasy bukowe, a wyżej nad nimi lasy jodłowo-świerkowe, gdzie rośnie min. jodła kaukaska i świerk kaukaski. Lasy w Gruzji zajmują około jednej trzeciej powierzchni kraju. Niektóre tereny Niziny Kolchidzkiej są zabagnione. Obszary wysokogórskie porastają zarośla różaneczników Rhododendron caucasicum, roślinność subalpejska i alpejska. do tej roślinności należą m.in łąki i skały porośnięte mchem i porostami. We wschodniej części kraju występuje roślinność kserofityczna – półpustynne obszary piołunowe, stepy ostnicowe. W górach na wschodzie rosną suche lasy dębowo-grabowe, którym towarzyszą wtórne zarośla szyblaku.

Fauna

Fauna górskich obszarów Gruzji reprezentowana jest przed gatunki zwierząt Regionu Europejskiego, spotykane są jednak też zwierzęta charakterystyczne dla obszarów śródziemnomorskich. Na terenach nisko położonych występuje niedźwiedź brunatny, ryś, jeleń i dzik. na obszarach wysoko położonych żyją kozice, koziorożce kaukaskie i ptaki drapieżne do których należą sępy i orły. Gady, a zwłaszcza płazy są w Gruzji nieliczne.

W Gruzji istnieje 17 rezerwatów przyrody (głównie leśnych), m.in.: Bordżomski (18 tys. ha, utworzony 1935 roku), Kolchidzki (w pobliżu miasta Poti z reliktowym jeziorem Paliastomi), Sataplia (jaskinie krasowe), Rica, Bordżomsko-Charagaulski Park Narodowy o powierzchni 760 tys. ha, Tbiliski Park Narodowy o powierzchni 19,4 tys. ha. Ochronie podlega 2,7% powierzchni kraju.”

www.wikipedia.pl