Spis treści

WSTĘP Zagadnienie 1. PRAWA CZŁOWIEKA- WIADOMOŚCI WSTĘPNE 1.1.Podstawowe pojęcia 1.2.Historia praw człowieka 1.3.Prawa człowieka w XXI wieku Zagadnienie 2. MIĘDZYNARODOWA OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA 2.1.Ochrona Praw Człowieka w systemie ONZ 2.2. Ochrona Praw Człowieka w systemie Rady Europy Zagadnienie 3. WYBRANE PRAWA CZŁOWIEKA OMÓWIENIE 3.1. Prawo do życia 3.2. Zakaz tortur 3.3. Prawo do prywatności 3.4. Prawo do wolności sumienia i wyznania WNIOSKI WSTĘP

Każdemu człowiekowi bez względu na kolor skóry, wyznanie czy miejsce zamieszkania przysługują prawa, których nie może się wyrzec. Są one nienaruszalne bez względu na władzę. Państwo ma za zadanie ochronę tych praw. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej jest uznawane za podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie, dlatego jest to tak ważny temat. Moja praca ma na celu ukazanie jak prawa człowieka zmieniały się przez lata, jakie akty prawne je regulują. Postaram się również przybliżyć kilku ważnych praw. Temat poszanowania ludzkiej godności jest na tyle poważny, iż nie we wszystkich krajach przestrzega się tych praw. Do tej pory mimo licznych instytucji oraz sankcji i kar ludzka godność nadal nie jest szanowana. Przedstawię również jak wyglądają Prawa człowieka i obywatela w XXI wieku, z jakimi problemami przyjdzie nam się zmierzyć oraz jak można nad nimi pracować aby je zminimalizować. 

Zagadnienie 1. PRAWA CZŁOWIEKA- WIADOMOŚCI WSTĘPNE

1.1. Podstawowe pojęcia

Pojęcie „praw człowieka” jest wieloznaczne, a wynika to przede wszystkim z dużej liczby koncepcji formułowanych w tej dziedzinie. Termin prawa człowieka oznacza doniosłe prawa, które służą jednostce według jakiejś koncepcji filozoficznej odnoszącej się do jej pozycji w państwie czy też służą jej w świetle norm prawa międzynarodowego, wewnątrzkrajowego lub ponad państwowego. Współczesne koncepcje praw człowieka dzielą się na trzy rodzaje takich praw:

• wolności i prawa osobiste
• wolności i prawa społeczne, ekonomiczne i kulturowe
• wolności i prawa polityczne Takie wyodrębnienie zaproponował Karel Vasak, francuski prawnik pod koniec lat siedemdziesiątych. Wolności i prawa osobiste są to Prawa I generacji, zalicza się do nich prawa związane z egzystencją ludzką, wolnością światopoglądu, egzystencją prawną człowieka, prawami politycznymi ( obywatelskimi). Prawa I generacji to podstawowe (fundamentalne), wynikające z natury ludzkiej, niezależne od stanu prawnego obowiązującego w państwie. Źródła tych praw można odnaleźć w filozofii oświecenia oraz ideologii liberalnej. Współcześnie zapisane są w każdej konstytucji państwa demokratycznego. Wolności i prawa społeczne, ekonomiczne i kulturowe są Prawami II generacji, należą do nich prawa ekonomiczne, socjalne, kulturalne. Prawa II generacji to prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne, zapewniają jednostce rozwój fizyczny i duchowy i bezpieczeństwo socjalne. Nakładają na państwo obowiązki ekonomiczne i socjalne wobec obywatela. Źródłem praw II generacji jest min. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych z 1966roku. Wolności i prawa polityczne są Prawami III generacji w ich skład wchodzą miedzy innymi: prawo do pokoju, zdrowego środowiska naturalnego, równości wszystkich ludów i narodów, rozwoju. Prawa III generacji to prawa kolektywne, solidarnościowe, czyli uprawnienia przysługujące grupom, zbiorowością, narodom, odnoszące się do jakości ich życia . Nie od początku funkcjonowania Wspólnot można było mówić o ochronie praw obywatelskich ponieważ nie było jeszcze pojęcia obywatelstwa. Regulowano jednak stopniowa prawa i wolności jednostek ludzkich, obywateli państw-członków Wspólnot, a następnie Wspólnoty Europejskiej. Regulacja ta dokonywała się zarówno w aktach o charakterze ogólnym, a wiec nie dotyczących jedynie praw i wolności, jak i w aktach w całości poświęconym tym zagadnieniom. Za akty o charakterze ogólnym uważać można te akty wspólnotowe, które nie są bezpośrednio poświecone prawo i wolnością, ale z których można wywieźć pewne prawa wolności i jednostki. Do takich aktów zaliczyć można miedzy innymi: -Traktat Paryski z 1951 r. O powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali -Traktat Rzymski z 1957 r. O powołaniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
• Jednolity Akt Europejski z 1986 r. -Traktat o Unii Europejskiej z 1992 r.
• Traktat Amsterdamski z 997 r. Akty te nie formułują katalogu praw jednostki regulują przede wszystkim zagadnienie gospodarcze, administracyjne i techniczne, ale z ich unormowań można wywieść pewne prawa jednostki np. zasadę równości jednostek wobec prawa wspólnoty, zakaz dyskryminacji, gwarancję własności swobodę ruchu osobowego, swobodę wyboru miejsca zamieszkania, prawo wyborcze do parlamentu europejskiego, prawo do korzystania z ochrony dyplomatycznej każdego państwa członkowskiego UE na terytorium państwa trzeciego, prawo składania petycji do Parlamentu Europejskiego lub OMBUDSMANA, wolność przedsiębiorczości czy wolności świadczenia usług. Najważniejszymi jednak dokumentami mówiącymi o prawach człowieka są Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, uchwalona 26 sierpnia 1789r. przez Konstytuanę. Przetłumaczona na większość języków świata Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zbiera oraz porządkuje osiągnięcia i postulaty człowieka, który od wielu setek lat toczy nie skończoną jeszcze walkę o swoją wolność i swoją godność.

Innym ważnym dokumentem jest Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Powstał w wyniku konferencji ONZ w Nowym Jorku w 1966 roku obok Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych. Zakładał podstawowe prawa i wolności człowieka oraz zobowiązania Państwa wobec obywateli. Posiadał wiążący charakter prawny w przeciwieństwie do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 1948 roku. Kolejnymi dokumentami odgrywającymi ważną rolę są między innymi:

• Karta Narodów Zjednoczonych -Konwencja o Prawach dziecka -Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
• Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania
• Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych

1.2. Historia praw człowieka

Podwaliny praw człowieka można odnaleźć w zasadzie większości religii na świecie oraz w większości systemów filozoficznych. Jako źródło praw człowieka wskazywana jest przede wszystkim godność osoby ludzkiej. Proces kształtowania się praw człowieka jest związany ściśle z wolą o wolność na świecie. Bez tych praw trudno by sobie byłoby dziś wyobrazić dziś życie polityczne i społeczne. Niektórzy twierdzą, że prawa człowieka mają uniwersalną historię inni zaś, iż miały one swój początek na Zachodzie i zostały zuniwersalizowane dopiero niedawno. Ostatnia z wersji jest najbardziej powszechnie przyjmowaną perspektywą. Wielu badaczy zgadza się z tym stwierdzeniem np. Tierney sugeruje, że już w przykazaniu „ nie kradnij” można dopatrzeć się prawa do wolności. Rozwój szkoły prawa natury przypada w XVII wieku. Jej przedstawiciele, Grocjusz, Locke, Hobbes sformułowali teorię praw naturalnych, przypominając, że ludzie żyjący w stanie natury, tzn. przed uformowaniem swoich zbiorowości w społeczeństwo, korzystali bez przeszkód z nieodłącznych ich człowieczeństwu praw: do życia, do wolności, własności i równości. Zgodnie z teorią umowy społecznej, społeczeństwo przekazało państwu uprawnienia władcze, ale w zamian uzyskało ochronę praw obywateli. Filozofowie przyznali również społeczeństwu prawo do oporu przeciwko władzy złej i tyrańskiej. Na to samo prawo wywodzące się jeszcze z myśli filozoficznej Sofoklesa, potwierdzone m.in. przez Tomasza z Akwinu, powoływali się w XX wieku Mahatma Gandhi oraz Martin Luter King, jedni z największych orędowników walki o prawa człowieka. Teoria przerodziła się w praktykę za sprawą wielkich rewolucji XVIII wieku: amerykańskiej oraz francuskiej. Podstawowe swobody znalazły się w Konstytucji Stanów Zjednoczonych, pierwszym tego typu akcie prawnym w dziejach świata, który obowiązuje do dzisiejszego dnia. Natomiast we francuskiej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku znalazł się katalog współczesnych podstawowych wolności: “Ludzie rodzą się wolni i równi wobec prawa; wolność, równość, bezpieczeństwo, prawo do oporu są prawami przyrodzonymi i niezbywalnymi; wolność jest możnością czynienia wszystkiego, co nie szkodzi innym; wolny przepływ myśli i poglądów jest najcenniejszym prawem człowieka”. Ogromny wpływ miały wydarzenie 1945 roku, a mianowicie II wojna światowa. Nastąpił powrót kwestii praw człowieka przez wzrost świadomości i wiedzy na temat okrucieństw i zbrodni jakie popełnili naziści. Po wojnie powstał Organizacja Narodów Zjednoczonych, której zadaniem było umacnianie nowego porządku światowego w oparciu o zasady, na których wojna została wygrana. Poparcie dla aktywnego zaangażowania w sprawę praw człowieka przybyło głównie od niewielkich krajów Ameryki Łacińskiej, z Zachodu oraz krajów Trzeciego Świata. Sprzeciwiały się głównie wielkie mocarstwa ZSRR i USA. W 1948r. Organizacja Narodów Zjednoczonych zaangażowała się w sprawy suwerenności państwowej i prawa człowieka. Nie mogła decydować co robić, jeśli suwerenne państwa łamią prawa człowieka. W tamtym okresie większość rządów stwierdziła, że deklaracja nie była prawnie wiążąca. Organizacja Narodów Zjednoczonych postanowiła utworzyć Komisję Praw człowieka, lecz większość jej przedstawicieli należała do rządu, a przedstawiciele organizacji pozarządowych mieli ograniczony dostęp. Zimna wojna wzmocniła po 1948 roku niechęć państw do poddawania się międzynarodowym regulacjom w zakresie praw człowieka. W skutek czego ochrona ludzkiej godności zeszła na margines. Pozycja Komisji Praw Człowieka zmieniła się po wprowadzeniu procedur 1235 oraz 1503. W 1976 roku utworzono Komitet Praw Człowieka, a w jego skład weszli niezależni eksperci, ich zadanie polega na monitorowaniu w jaki sposób wypełniane są postanowienia Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Są tu ukazane jedne z ważniejszych dat w historii Praw człowieka. W tych okresach, głównie do 1989 roku powstaje wiele konwencji, które mają na celu ochronę ludzkiej godności.

1.3 Prawa człowieka w XXI wieku Prawa człowieka w XXI wieku nie zostały diametralnie zmienione lub zniszczone. Obejmują nas takie same zasady jak w latach poprzednich. Na przestrzeni lat utworzono wiele konwencji oraz aktów, które mają na celu regulować i mobilizować do przestrzegania praw człowieka. Jednak nie dla wszystkich jest to wystarczająca mobilizacja. Można by nawet posunąć się o stwierdzenie, że nie ma w tej chwili państwa, które w pełni realizowałoby prawa człowieka we wszystkich aspektach i dziedzinach. Prawa człowieka od zawsze budziły wśród ludzi pewne kontrowersje. W XXI wieku zapewne też nas to nie ominie. Problemy dotyczące ochrony ludzkiej godności będą przede wszystkim opierać się na:

• uniwersalnym charakterze praw człowieka
• szybkie znajdowanie i rozwiązywanie zagrożeń i naruszeń praw człowieka
• podniesienie i ulepszenie kar i sankcji za naruszenia praw człowieka Dopóki nie zostaną usunięte dysproporcję rozwojowe pomiędzy państwami np. Północ – Południe) problem łamania praw człowieka nie zniknie. Naruszanie tych praw jawi się na różnych obszarach życia gospodarczego, społecznego i politycznego, a jest to aspekt tylko wewnętrzny. Do tego należy też dodać aspekt międzynarodowy. Takie przyczyny zaliczamy do obiektywnych, są również przyczyny subiektywne wynikające głównie z przesłanek politycznych i społecznych, a związanych między innymi z utrzymaniem się tendencji nacjonalistycznych, szowinistycznych oraz populistycznych wśród elit i szerokich rzesz społeczeństwa. Prowadzi to przede wszystkim do konfliktów, napięć, ograniczenie praw mniejszości i całych grup społecznościowych Prawa człowieka w XXI wieku stoją przed wielkim wyzwaniem. Należy tez tutaj wspomnieć o nie podzielaniu wielu norm przez państwa, co nie zostaje w żaden sposób zanegowane. Przykładem są Chiny Ludowe, które dławią opozycję polityczną, na co inne kraje ONZ czy USA nie mają wpływu. Nasuwa się więc pytanie, jak długo można tolerować te odstępstwa? Poważnym problemem jest również system sankcji i kar ONZ dla ewidentnego łamania praw człowieka przez państwa oraz grupy osób. Możemy zobaczyć na przykładzie Kossowa (1998-1999) lub Ruandy (1994), iż rozwiązywanie konfliktów przez ONZ w tej kwestii jest nie wystarczające. Nie wystarczające są środki jakimi się posługują aby efektywnie przyczynić się do rozwiązania tych kwestii. Zasadnicze jest też doprowadzenie do odpowiedniego, skutecznego karania zbrodni wojennych, również ludności cywilnej. Miałoby to odstraszać wszystkich polityków i dyktatorów łamiących prawa człowieka. Bardzo dobrym posunięciem okazało się utworzenie stałego Międzynarodowego Trybunału Karnego w 1998 roku. Trybunał ma swoją siedzibę w Hadze i zajmuje się największymi zbrodniami np.: ludobójstwem, zbrodniami wojennymi, zbrodniami przeciwko ludzkości oraz agresją. Państwami odrzucającymi jego ratyfikację są miedzy innymi: USA, Chiny Ludowe, Rosja, Indie, Iran, Kuba, Pakistan, Turcja, Korea Północna oraz Syria. Nie możemy do końca poznać przyszłości praw człowieka. Należy przeciwdziałać konfliktom oraz odpowiednio ułożyć system kar i sankcji bo to są nasze główne problemy.

Zagadnienie 2.

MIĘDZYNARODOWA OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA

2.1 Ochrona Praw Człowieka w systemie ONZ

Organizacja Narodów Zjednoczonych ma spory udział w rozwijaniu praw człowieka. Oczywiście odnotowane są w tej kwestii pewne wzloty i upadki. Powołano różne organy i uchwalono liczne konwencje. Osiągnięciem ONZ jest Karta Narodów Zjednoczonych, która zachęca do poszanowania praw człowieka. Do ochrony ludzkiej godności odwołują przepisy normujące funkcje ONZ. Karta zawiera zapis mówiący że ONZ nie może ingerować w kompetencje wewnętrzne państwa, a nam automatycznie nasuwa się pytanie czy prawa człowieka zaliczają się właśnie do tych kompetencji. Karta nie zawiera jednak katalogu praw człowieka, mieszczą się one w innym ważnym dokumencie, mianowicie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Nie jest ona umową międzynarodową, deklaracja jest pozbawiona znaczeni prawnego ma jednak znaczenie moralne i polityczne. 16 grudnia 1966 roku uchwalono Pakty Praw Człowieka, zapisano tam, iż wszystkie prawa człowieka wynikają z przyrodzonej godności ludzkiej. Dość ważnym dokumentem jest też powstała Konwencja przeciwko Torturom, zawiera ona definicję tortur oraz wiele innych i ważnych przepisów. Prawa człowieka dotyczą wszystkich ludzi więc również i bezbronnych dzieci, z tego powodu powstała właśnie Konwencja o Prawach Dziecka. Ma ona na celu ochronę wszystkich dzieci do 18 roku życia. W ramach ONZ działa szereg organów zajmujących się problematyką praw dziecka. W tym miejscu warto wspomnieć o Wysokim Komisarzu do spraw Praw Człowieka. Do jego zadań należy ochrona i promocja wszystkich praw człowieka.

2.2 Ochrona praw człowieka w systemie Rady Europy

Rada Europy powstała w 1949 roku, należą do niej państwa demokratyczne i praworządne. W jej ramach podpisano około 200 konwencji oraz przyjęto wiele innych dokumentów. Fundamentalne znaczenie ma Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wartości zwana również Europejską Konwencją o Ochronie Praw Człowieka. Jest to najważniejsza z konwencji Rady Europy. Podpisano ją w Rzymie 4 listopada 1950 roku. Odwołuję się ona do Deklaracji Praw Człowieka i celów Rady Europy. Pierwotnie Konwencja tworzyła dwa organy do przestrzegania jej postanowień była to Europejska Komisja Praw Człowieka oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka. Jednak zostało to zmienione i obecnie działa tylko jeden z tych organów mianowicie Europejski Trybunał Praw Człowieka. Ważnym organem jest też Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) tworzona jest przez przedstawicieli krajów tworzących Radę Europy wraz z USA, Kanadą oraz niektórymi republikami azjatyckimi, które do niedawna wchodziły w skład byłego Związku Radzieckiego. Główną rolą OBWE jest zapewnienie bezpieczeństwa w Europie oraz czuwanie nad przestrzeganiem reguł demokracji. Jednym z podstawowych dokumentów Rady Europy jest Europejska Karta Społeczna, dotyczący praw społeczno-ekonomicznych obywateli otwarty do podpisu 18 października 1961 r. w Turynie. Obowiązuje od 1965 r. Zapewnia prawa oraz wolności obywatelskie i polityczne bez dyskryminacji ze względu na rasę, kolor i płeć, religię, poglądy polityczne, pochodzenie narodowe lub społeczne. Karta gwarantuje szereg praw i wolności dotyczących sfery społecznej.

Zagadnienie 3.

WYBRANE PRAWA CZŁOWIEKA- OMÓWIENIE

3.1 Prawo do życia Spośród wszystkich praw człowieka jednym z najważniejszych praw jest prawo do życia. Jest to fundamentalne prawo. Nie budzi wątpliwości, że niezależnie od regulacji prawa wewnętrznego i międzynarodowego prawo do życia jest kluczowym elementem poszanowania przyrodzonej godności i wolności człowieka. Prawo do życia znajduje się przede wszystkim w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, ale również w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Konstytucji RP. Przy prawie do życia należy wspomnieć o eutanazji. Problem ten budzi głębokie kontrowersje i prowokuje do szerokich dyskusji. Polska obecnie przeciwna jest eutanazji, jednak niektóre państwa dopuszczają taką możliwość. Jest nim na przykład Holandia. Ważnym problemem w tej kwestii jest aborcja czyli przerwanie ciąży. Trwają nad tym ciągłe dyskusje społeczeństwa. Aborcja jest dopuszczalna tylko w szczególnych warunkach np. jeżeli do ciąży doszło w wyniku przestępstwa, jeżeli lekarz dokonał takiego wskazania, a także oświadczenia kobiety o jej trudnych warunkach życiowych.

3.2 Zakaz tortur Tortury towarzyszą ludzkości od tysiącleci. Jednak dopiero II wojna światowa uświadomiła, iż potrzebę stworzenia gwarancji ochrony przed torturami i nieludzkim lub poniżającym traktowaniem. Wyartykułowany w sposób negatywny, jako zakaz absolutny. Zakaz tortur obejmuje także zakaz okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania. Te zakaz w takiej formie po raz pierwszy pojawił się w art.5 PDPC. Zakaz ten jest całkowicie niederogowany i nie dopuszcza możliwości jakichkolwiek ograniczeń Art.3 EKPC jest odosobniony, gdyż nie zawiera w sobie „okrutnego traktowania lub karania”, poprzestaje tylko na „nieludzkim lub poniżającym traktowaniu”. Z kolei art.7 MPPOiP dodatkowo obejmuje zakaz poddawania człowieka, bez swobodnie wyrażonej zgody, doświadczeniom lekarskim lub naukowym. Arabska Karta Praw Człowieka z 1994r. pomija w ogóle nieludzkie bądź poniżające traktowanie. Konwencja przeciwko torturom oraz innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu (18.12.1984) Europejska konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu (26.11.1987).Między-amerykańska konwencja o karaniu i zapobieganiu tortur. Zakaz tortur jest elementem prawa humanitarnego, złamania tego zakazu jest zbrodnią międzynarodową Tortura to:

• umyślne, nieludzkie traktowanie, powodujące bardzo poważne i okrutne cierpienia człowieka
• nieludzkie traktowanie lub karanie to powodowanie intensywnego cierpienia fizycznego lub psychicznego
• poniżające traktowanie to złe traktowanie, które ma wzbudzić u ofiar uczucie strachu., niepokoju, poczucie niższości. (wystarczy, że osoba upokorzona czuje się upokorzona we własnych uczuciach). Zakaz także obejmuje poniżające traktowanie jednostki, np. przez urzędników, czy personel wychowawczy w szkołach. Zakaz wydalenia cudzoziemca z terytorium państwa do kraju, w którym istnieje realne ryzyko, iż poddany on tam następnie zostanie torturom, nieludzkiemu, bądź poniżającemu traktowaniu lub karaniu.

3.3. Prawo do prywatności

Prawo do prywatności zaliczane jest do podstawowych praw i wolności obywatela. Za definicję tego prawa można uznać stwierdzenie, że jest to prawo do bycia i pozostawania w spokoju. Jako uprawnienie do wyłączności, odrębności, tajemnicy i samotności. w wyniku rozwoju środków masowego przekazu prawo zaistniało po raz pierwszy. Nie sposób podać wyczerpującej listy działań, które mogą być uznane za naruszenie prawa do prywatności, trudno też o takie wyliczenie w zakresie dóbr, które są w ten sposób chronione. Do najczęściej wymienianych można zaliczyć: prawo do poszanowania życia rodzinnego, wolność seksualną (homoseksualizm, transseksualizm),nienaruszalność mieszkania oraz tajemnicę korespondencji (i innych form przekazywania informacji), z prawem do prywatności związana jest także kwestia ochrony danych osobowych. Prawo do prywatności oznacza także obowiązek państwa, do zapewnienia nam naszej prywatności. Państwo jest jednak obciążone wieloma innymi obowiązkami. Musi chronić wszystkie nasze prawa, zapewnić nam możność korzystania z wolności, a ponadto zagwarantować nam bezpieczeństwo, porządek i dobrobyt (zapewnienie ostatniego z dóbr jest, jak widać, największym problemem ). Sprawą oczywistą jest to, że te wolności i prawa bardzo często znajdują się w kolizji ze sobą. Prawo do prywatności znajduje się np. w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Konstytucji RP.

3.4. Prawo do wolności sumienia i wyznania

Dla współczesnego człowieka słowo „wolność” jest bardzo atrakcyjne i ma znaczenie niemal magiczne. Wolność utożsamiana jest bowiem z postępem i samorealizacją człowieka. Większość programów społecznych i politycznych odwołuje się właśnie do obietnicy wolności: wolność dla narodu, dla wszystkich grup społecznych, dla kobiet, wolność słowa, przekonań, sumienia, religii. Podmiotem wolności wyznania jest nie tylko jednostka ludzka, ale także zbiorowość jako kościół. Wolność sumienia i wyznania jest uznawana za prawo podmiotowe o charakterze fundamentalnym. Nie jest wyłącznie normą moralną, lecz jest specyficznym prawem człowieka, ponieważ dotyczy aktywności religijno-światopoglądowej i różni się w istotny sposób od innych przejawów działalności ludzkiej. Wolność sumienia i wyznania przysługuje każdemu człowiekowi bez względu na narodowość, obywatelstwo, rasę, status społeczny, światopogląd, płeć, wiek itp. Wyróżnia się dwa rodzaje gwarancji wolności sumienia i wyznania: bezpośrednie i pośrednie. Gwarancje bezpośrednie polegają na tym, że nadaje się uprawnieniom wynikającym z wolności sumienia i wyznania charakter norm prawnych. Gwarancje pośrednie polegają natomiast na przyjęciu zasad i rozwiązań instytucjonalno prawnych, które mają ułatwić korzystanie z tych uprawnień przez jednostki i zbiorowości religijne oraz zapobiegać ich naruszaniu. Równouprawnienie obywateli bez względu na wyznanie religijne czy światopogląd jest powszechnie traktowane jako zasada konstytucyjna. Nakłada ona na organy państwowe obowiązek jednakowego traktowania wszystkich obywateli. Zabrania różnicowania praw politycznych czy cywilnych obywateli ze względu na ich wyznawaną religię czy światopogląd. Ślubowanie składane przy obejmowaniu stanowisk publicznych powinno mieć charakter świecki, a jego formy powinny być tak zróżnicowane, aby każdy mógł je złożyć zgodnie z posiadanym światopoglądem.

WNIOSKI

Prawa człowieka znamy już od lat. Gwarantują one wiele ważnych dla każdego człowieka praw. Rozwój jaki osiągnęły przez te wszystkie lata jest naprawdę duży, mimo tego iż są państwa, które nadal nie uznają ludzkiej godności. Ale jest to według mnie problem dla XXI wieku. Oczywiście wiemy, że jest on bardzo trudny lecz przy wielu staraniach uda nam się osiągnąć upragniony stan. Stan gdzie ludzie nie będą obawiali się o swoje życie przez to że są innego wyznania, mają inny kolor skóry czy są kobietami. Należy pamiętać, iż bez względu na to kim jesteśmy, w co wierzymy, jak żyjemy przysługują nam nienaruszalne i niezbywalne prawa, które gwarantuje nam wiele deklaracji, konwencji i innych dokumentów. Musimy zawsze pamiętać o swojej godności i honorze. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jest według mnie jednym z ważniejszych dokumentów dla człowieka. To ona pozwala nam czuć się bezpiecznie, to dzięki niej ludzie mają prawa niepodważalne i ważne bez względu na to kto jest obecnym prezydentem, premierem czy ministrem. Na nasze prawa nie ma też wpływu żaden rząd. Pocieszające jest też jak wiele organizacji międzynarodowych zajmuję się prawami człowieka. Zdecydowanie najwięcej jest ich w Europie, ale to nie znaczy że na pomoc mogą liczyć tylko europejczycy. Moja praca ukazała jak kształtował się cały system praw człowieka, jakie znamy instytucje zajmujące się tym problemem oraz co same prawa człowieka nam zapewniają. Bo każdy z nas powinien wiedzieć jakie ma prawa.