PRZYCZYNY WYBUCHU WILEKIEJ REWOLUCJI FRANCUSKIEJ:

SPOŁECZNE: podział społeczeństwa na trzy stany (1.duchowieństwo; 2. szlachta; 3. mieszczanie) wewnętrzne zróżnicowanie ekonomiczne i prawne co prowadziło do ANTAGONIZMÓW burżuazja chciała uzyskać takie same prawa, jakie miała szlachta i uzyskania wpływu na władzę

				GOSPODARCZE:

silna pozycja szlachty, która miała wyłączne prawo do posiadania ziemi kryzys gospodarczy lat 80 XVIII wieku (susza, nieurodzaj, pomór bydła, ostra zima, drożyzna) rolnictwo nie było w stanie dotrzymać kroku gwałtownemu przyrostowi ludności zawarcie niekorzystnego traktatu handlowego z Anglią udział Francji w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, spowodował wielkie koszta, które próbowano przerzucić na lud przez podwyższenie podatków

				POLITYCZNE:

rządy polityczne nieudolnego władcy, jakim był Ludwik XVI- deficyt budżetowy, rozrzutność dworu królewskiego, głównie Marii Antoniny, skandale, które wybuchały na dworze, prowadziły do niezadowolenia ludności próba przerzucenia na lud deficytu budżetowego kryzys gospodarczy pociągał za sobą kryzys polityczny

				PRZEBIEG REWOLUCJI:

Wykorzystując trudną sytuację finansową państwa stan trzeci zaczął domagać się zwołania Stanów Generalnych. Ludwik XVI zgodził się na te żądania i w maju 1789r zwołał do Wersalu parlament. Już od początku obrad zaczęły się spory dotyczące tego, jaka liczba deputowanych ma reprezentować każdy ze stanów i czy obrady mają się odbywać wspólnie czy osobno, dla wszystkich stanów. Ostatecznie zdecydowano, że taka sama liczba przedstawicieli ma reprezentować każdy ze stanów, ale obrady będą się odbywać osobno. Stan trzeci nie zgodził się z tym i nawoływał do wspólnych obrad, jednak z tej możliwości skorzystała tylko część niższego kleru. W związku z tym w czerwcu 1789r stan trzeci przyjął nazwę Zgromadzeni Narodowe, uznając się za reprezentantów większości społeczeństwa francuskiego. Król jednak nie zaakceptował tego kroku i pod pretekstem remontu sali zamknął salę obrad stanu trzeciego, w związku z tym za miejsce obrad stan trzeci wybrał sobie salę do gry w piłkę nożną i podjął decyzję o kontynuowaniu obrad do uchwalenia konstytucji. W lipcu 1789r stan trzeci przyjął nazwę Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne / Konstytuantę/. Król zgodził się na wspólne obrady. Podczas trwania obrad wśród Paryżan rozeszły się pogłoski o tym, że wojska królewskie zebrały się w Wersalu i planują atak na Paryż oraz o tym, że ma zostać zwolniony minister skarbu – Jakub Necker. 14.lipca 1789r wzburzeni Paryżanie ruszyli na ulice stolicy, ich celem była Bastylia, symbol starego porządku. Po krótkim starciu z oddziałami królewskimi Bastylia została zdobyta. W Paryżu z inicjatywy Józefa La Fayetta powstała Gwardia Narodowa, mająca strzec porządku w stolicy. Król nie widząc innej możliwości wycofał wojska i na znak jedności z narodem przypiął sobie do kapelusza trójkolorową kokardę. Po tych wydarzeniach Konstytuanta przystąpiła do uchwalenia reform, mających na celu zmianę porządku społeczno– politycznego w Francji. Jedną z pierwszych decyzji było zniesienie przywilejów stanowych, powinności feudalnych i dziesięciny. Wprowadzono równość wszystkich obywateli wobec prawa. Najważniejsza reformą było uchwalenie 16 sierpnia 1789r Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, która skupiała hasła oświeceniowe. Uznawała ona swobodę religijną, wolność myśli, słowa i druku. Naród został uznany za zwierzchnią władzę w państwie. Wprowadzono trójpodział władzy. Deklaracja zapewniła nietykalność osobistą. Ludwik XVI zwlekał z zatwierdzeniem Deklaracji. Lud paryski zmusił go jednak do przeprowadzenia się z Wersalu do Paryża, a razem z królem przeniosła się Konstytuanta. Kolejne reformy miały zminimalizować skutki kryzysu gospodarczego. Zniesiono cła i ograniczenia cechowe, które hamowały rozwój handlu i przemysłu. Wprowadzono jednolity dziesięciny system miar i wag. Przeprowadzono sekularyzację majątków kościelnych i opodatkowano duchowieństwo i szlachtę. Zniesiono zakony. Zakończeniem pracy Konstytuanty było uchwalenie 3 września 1791r konstytucji. Była to ustawa zasadnicza, ograniczająca władzę królewską, wprowadzała monarchię konstytucyjną i trójpodział władzy. Władza ustawodawcza należała do Zgromadzenia Prawodawczego /Legislatywy/, wykonawcza do króla i ministrów , król miał prawo veta wobec ustaw Legislatywy. Konstytucja ta utrzymała podział społeczeństwa na grupy majątkowe i cenzus przyznający prawa wyborcze tylko najbogatszym obywatelom. Wkrótce wybrano też nową Legislatywę. W październiku 1791r odbyło się pierwsze posiedzenie Legislatywy. Większość deputowanych stanowiła burżuazja, jednak występowały wyraźne różnice polityczne między jej przedstawicielami. Po prawej stronie zasiedli zwolennicy monarchii, lewa należała do republikanów a w centrum znajdowało się tzw „bagno”, czyli deputowani nie mający określonych poglądów politycznych. Najbardziej zróżnicowana była lewa strona. Dzieliła się ona na odłam umiarkowany, reprezentowany przez żyrondystów, rewolucyjny, z których najsilniejszą grupę stanowili jakobini. (kordelierzy, sankiuloci, wściekli, hebertyści). Król tylko pozornie akceptował zmiany w państwie. Potajemnie szukał sprzymierzeńców, którzy pomogą mu odzyskać pełnię władzy. W kwietniu 1792r Legislatywa wypowiedziała wojnę Austrii, a w lipcu przeciw Francji wystąpiły Prusy. Króla zaczęto podejrzewać o zdradę, a jakobini domagali się obalenia króla. Legislatywa zdecydowała o aresztowaniu rodziny królewskiej. Mimo to jakobini rozpoczęli terror, oskarżając arystokrację o zdradę. We wrześniu 1792r władzę przejął Konwent Narodowy, w którym zdecydowaną przewagę mieli jakobini. 22 października zniesiono monarchię i uchwalono republikę. W listopadzie powstała komisja prawna, której zadaniem było prowadzenie śledztwa przeciw królowi. Komisja udowodniła mu zdradę, po krótkim czasie skazano Ludwika XVI na śmierć 21 stycznia 1793r został ścięty na gilotynie. Kilka miesięcy później została ścięta również królowa. 24 czerwca 1793r Konwent uchwalił nową konstytucję. Wprowadziła ona powszechne i bezpośrednie prawo wyborcze, wszystkim obywatelom zapewniła dostęp do oświaty. Państwo miło zapewnić pracę bezrobotnym i pomóc biednym, nie mogącym podjąć pracy. Władzę ustawodawczą powierzono Ciału Prawodawczemu,a wykonawczą miała sprawować Rada Wykonawcza podporządkowana parlamentowi. W rzeczywistości faktyczną władzę sprawowały: Komitet Ocalenia Narodowego (kierował polityką zagraniczną Francji) i Komitet Bezpieczeństwa Publicznego (został utworzony w celu walki z kontrrewolucją). Władza sądownicza należała do Trybunału Rewolucyjnego. Konstytucja ta nie została wcielona w życie. By uratować zdobycze rewolucji, a przede wszystkim wzmocnić swoją pozycję jakobini mordowali swoich przeciwników politycznych, jak również przystąpili do tworzenia nowej ideologii. Wprowadzono nowy kalendarz, w którym tygodnie zastąpiono dekadami, zniesiono niedziele, ustanowiono nowe święta, upamiętniające wydarzenia związane z rewolucją. Zaczęto liczyć czas od 22 września 1792r. Ustanowiono śluby cywilne i pogrzeby, wprowadzono nowe kulty (Najwyższej Istoty, Rozumu, drzew wolności). Fatalna polityka jakobinów i rosnące niezadowalanie z ich rządów sprawiły, że część członków Konwentu odważyło się zawiązać spisek i 27 lipca 1794r cała trójkę przywódców Komitetu Ocalenia Publicznego aresztowano (ROBESPIERRE, SANIT-JUST, CUTHON) aresztowano, osądzono i następnego dnia ścięto. Rozpoczęły się rządy Dyrektoriatu. Charakteryzowały się one grabieżą majątku publicznego, drożyzną, a nawet głodem. W 1795r burżuazja uchwaliła nową konstytucję. Zachowano w niej trójpodział władzy. Władza ustawodawcza należała do Rady Pięciuset i Rady Starszych. Władza wykonawcza do Dyrektoriatu.