Narkomania jest to przymuszone wewnętrznie, nałogowe zażywanie różnych środków chemicznych w celu wprowadzenia się w stan odurzenia przybierający różne formy. Odurzenia wywołują różne środki. Mogą to być zarówno narkotyki autentyczne jak i leki np. nasenne czy też uspakajające, pobudzające. Wszystkie te środki tzn. te prawdziwe narkotyki jak i preparaty farmakologiczne a także substancje chemiczne jak butapren, tri, omo, są silnymi truciznami czyli toksynami. Na uzależnienie składają się trzy powiązane ze sobą elementy: człowiek, środowisko i narkotyk. Najważniejsza rola przypada człowiekowi. Psychologiczne motywy uzależnienia wiążą zażywanie środka i przynależność do subkultury z zaspokajaniem podstawowych potrzeb psychicznych narkomana, takich jak potrzeby autonomii i tożsamości. „Ucieczka w narkotyk” jest sposobem zredukowania nieprzyjemnych emocji i dyskomfortu psychicznego, wynikających z negatywnej oceny siebie i świata oraz stworzenia nowego obrazu siebie i lepszej wizji rzeczywistości. Narkomania jest jednym z najdotkliwszych przejawów patologii społecznej, wzbudza zainteresowanie szerokich kręgów społeczeństwa i elit politycznych. Zjawisko to obrosło legendami i przesądami, wkomponowane w określoną strukturę, otoczone jest lękiem przed popadnięciem w nałóg. Nie ma państwa, które nie borykało się z tym problemem. Śmiało można powiedzieć, że dotychczas nie została sformułowana żadna definicja słowa narkomania, która by w sposób pełny i kompleksowy zawarła wszystkie aspekty tego zjawiska. Każda z dziedzin nauki czy też prawa konstruuje pojęcie narkomanii na swój własny użytek, a co się z tym wiąże, każda buduje pojęcie narkomanii skupiając się tylko na niektórych aspektach tego zjawiska. Katalog środków, których stosowanie może doprowadzić do uzależnienia zdaje się powiększać w nieubłaganym tempie. Wraz ze wzrastającą liczbą uzależnionych lub też bezpośrednio zagrożonych uzależnieniem, wzrasta liczba przestępstw związana z narkotykami. Działanie narkotyków można rozpatrywać w kategoriach następstw krótkoterminowych i długoterminowych oraz następstw fizycznych, psychicznych i społecznych. W odniesieniu do działań długoterminowych wyróżnia się trzy rodzaje uzależnień: fizycznie, psychiczne oraz społeczne. Uzależnienie fizyczne: potrzeba systematycznego zażywania środka psychoaktywnego, powodująca wytworzenie się sztucznej potrzeby biologicznej, która domaga się bezwzględnego zaspokojenia. Uzależnienie psychiczne: jeśli ktoś za pomocą narkotyku pozbył się towarzyszącego mu lęku, poczucia odrzucenia lub bezwartościowości, to będzie dążyć do powtarzania tego do świadczenia. Powtarza je ze względu na ”pozytywne” efekty psychiczne, nie zaś w celu uniknięcia negatywnych objawów głodu narkotycznego, których mógł jeszcze nie odczuć. Z reguły zależność psychiczna poprzedza zależność fizyczną. Uzależnienie społeczne: w znacznym odsetku przypadku jest to uzależnienie od grupy, wtórnie zaś od środka psychoaktywnego. Wytworzenie się zależności społecznej jest wiec następstwem specyficznych interakcji społecznych osób zażywających takie środki. W odczuciu społecznym zachowanie narkomana jest nieprzewidywalne i zagrażające społeczeństwu. Pociąga to za sobą nawoływanie do zwalczania tego zjawiska. Jednak narkoman spostrzegany jest jako osoba chora, wymagająca skutecznego leczenia. Z pozoru obydwa stanowiska pozostają w sprzeczności. Od początku lat osiemdziesiątych XX wieku, gdy okazało się, że zjawisko narkomanii ma poważne rozmiary i dynamikę, uznane zostało za jeden z najpoważniejszych problemów społecznych. Przygotowano programy zapobiegania i zwalczania narkomanii, powstało także społeczne Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii. Narkomania to zagrożenie. Dla normalnego rozwoju, dla zdrowia, nierzadko dla życia. Biorący środki uzależniające niszczą siebie - swój organizm i psychikę, niszczą swych najbliższych - rodzinę, kolegów. Narkomania zawsze zaczyna się wyborami: “brać - nie brać”. Kolejnymi wyborami z coraz mniejszą, zanikającą wolnością wyboru, bo branie wciąga, szybko postępuje uzależnienie. Jedną z największych organizacji walczących z uzależnieniem jest “MONAR”, który został zarejestrowany jako stowarzyszenie już w grudniu 1981 roku. Do dzisiaj koncentruje się on na działaniach bezpośrednich w środowiskach zainteresowanych: młodzieży zagrożonej uzależnieniem i uzależnionej, nauczycieli, wychowawców, rodziców. Największą i najczęściej spotykaną przyczyną są jednak realia współczesnej rodziny (późne powroty rodziców z pracy, brak czasu na rozmowy z dzieckiem o jego radościach i kłopotach, a także niewystarczająca więź między dziećmi a rodzicami). Narkotyki są zawsze niebezpieczne bowiem prowadza do głębokiego uzależnienia psychicznego i fizycznego organizmu. Zachowanie narkomana nastawione jest na zdobycie narkotyku, bez względu na zasady moralne, poczucie wstydu, normy prawne. Przy uzależnieniu istnieje konieczność ciągłego brania po to by istnieć. Narkoman nie ma woli. Brak środka odurzającego wywołuje tzw. głód, wówczas osoba taka zrobi wszystko by mieć narkotyk. 1 marca 1985 roku weszła natomiast „Ustawa o zapobieganiu narkomanii”, która miała charakter profilaktyczno-leczniczy. Na jej mocy powstała Komisja ds. Zapobiegania Narkomanii. Ustalono wkrótce, że leczenie będzie dobrowolne i bezpłatne a nielegalne posiadanie narkotyków nie będzie karane. Ustalono również, że uprawa maku może być prowadzona wyłącznie na potrzeby przemysłu farmaceutycznego i do celów spożywczych. Przyczyny odurzania się młodzieży w Polsce są podobne jak w innych krajach. Wynikają z niedojrzałości emocjonalno-psychicznej oraz niedostosowania psychicznego młodego pokolenia – czego przyczyną jest często tzw. niewydolność wychowawcza rodziny i szkoły – co wydaje się niezależne od kraju. Polską przyczyną jest łatwy dostęp do maku oraz nieskomplikowana domowa technologia wytwarzania silnych środków uzależniających. Narkotyki dzielą się na: środki działające opóźniająco na centrum układu nerwowego, środki pobudzające centrum układu nerwowego, środki wywołujące zaburzenia w centrum układu nerwowego Środki działające opóźniająco na centrum układu nerwowego: opium i jego pochodne, morfina, heroina, kompot,leki uspokajające hipnotyczne, syntetyki z morfiny itp. Środki pobudzające centrum układu nerwowego:liście krzewu kokainowego, kokainę,amfetaminę,mefedron,crach, inne substancje pobudzające Środki wywołujące zaburzenia w centrum układu nerwowego: konopie indyjskie,Mesholina,LSD,środki wziewne i inne Konopie indyjskie są najbardziej na świecie rozpowszechnioną rośliną służącą do produkcji narkotyków. Z konopi otrzymuje się marihuanę, haszysz, olej haszyszowy. Najważniejszym składnikiem konopii indyjskich jest Delta tetrahydrocarnnabind (THC), który ma działanie psychotropowe. Marihuana zazwyczaj jest palona w formie skrętów, zmieszana z tytoniem. Odczucia po zażyciu tego narkotyku podobne są do odczuć przy upojeniu alkoholowym. Zjawiskom tym towarzyszą utrata koordynacji ruchów, wzmożona wesołość. Systematyczne zażywanie marihuany czy haszyszu może powodować halucynacje, stany lękowe, zaburzenia pamięci, zaburzenia pracy serca, zanik systemu obrony immunologicznej organizmu. Przyjmowanie narkotyków sporadycznie, okresowo lub przez dłuższy okres czasu jednoznacznie prowadzi do uzależnienia. Czas po jakim organizm uzależni się od narkotyków zależny jest od psychiki oraz cech własnych organizmu „biorącego”. W zależności od tego wyróżnia się terminologię: ostre zatrucie, przyzwyczajenie, nadużywanie, lekomania, toksykomania i narkomania W narkomanii wyróżnić można dwie ogólne przyczyny uzależniania się: początkowe, w których dominuje ciekawość, moda, namowa, naśladownictwo oraz motywy późniejsze, gdzie podstawowe znaczenie jest nadane przymusowi, uzależnieniu i głodowi narkotycznemu następująco ujmuje przyczyny narkotyzowania się: kłopoty związane ze szkołą,niepowodzenia w nauce ,metody wychowawcze szkoły, trudna sytuacja rodzinna,konflikty i nieporozumienia,błędy wychowawcze rodziców, chęć zaimponowania namawianie przez osoby odurzające się, brak możliwości atrakcyjnego spędzenia czasu wolnego,niedojrzałość,poczucie odrzucenia,skutek porażek życiowych Nałogowe przyjmowanie środków odurzających powoduje nieodwracalne zmiany w organizmie człowieka. Nadużywanie środków odurzających prowadzi do uzależnienia uniemożliwiającego bytowania bez stałego ich zażywania i zwiększania dawek. Większość środków prowadzi do zaburzeń w sferze charakteru i psychiki, powoduje osłabienie woli, zanik odpowiedzialności, osłabienie krytycyzmu, zmienność nastroju, objawy otępienia, spadek sprawności umysłowej, nadmierne stany pobudzenia, ogólne rozdrażnienie i chwiejność emocjonalną, a także tendencje samobójcze. Narkomania oprócz szkodliwego działania na organizm człowieka jest także chorobą społeczną. Powoduje zanikanie poczucia wartości społecznych. Obniża morale jednostki, czyniąc ją nieprzystosowaną społecznie. Niesie to niebezpieczeństwo dla rodzin i przyszłego pokolenia. Fakt założenia rodziny przez osoby uzależnione nie powoduje powstrzymania się nich od brania narkotyków. Jest to szczególnie szkodliwe dla dziecka wychowującego się w takiej rodzinie. Narkomania powoduje też wiele problemów w sferze ekonomiczno – społecznej. Szkodzi zarówno organizmowi, psychice człowieka jak i społeczeństwu gdyż jest formą patologii której należy przeciwdziałać. By rozpocząć leczenie, uzależniony powinien zgłosić się do jednego z państwowych punktów ambulatoryjnych oferujących pomoc w wyjściu z narkomanii. Leczenie uzależnionych od narkotyków można podzielić na trzy zasadnicze etapy. Są to: detoksykacja, rehabilitacja i leczenie postrehabilitacyjne. Jeśli chodzi o rodzaje terapii, można wyróżnić terapię substytucyjną, ukierunkowaną na abstynencję oraz poznawczo-behawioralną. Pierwsza polega na podawaniu choremu substancji zastępczych, które nie usuwają uzależnienia od narkotyków, ale osłabiają objawy abstynencyjne, jak „głód”, dzięki czemu u leczonego słabnie motywacja do zażywania narkotyków. Jedną z takich substancji jest metadon, substytut heroiny