W literaturze różnych epok często ukazywane są konflikty pokoleń. Wynika ona ze sprzeczności poglądów, postaw wobec świata “młodych” i “starych”. Problem ten występuje również w dwóch analizowanych wierszach.

Zarówno “Oda do młodości” Adama Mickiewicza, jak i utwór Kazimierza Przerwy - Tetmajera “Któż nam powróci” zostały napisane w XIX wieku. Oda została wydana w 1820 roku. Jest utworem przedstawiającym zapał młodego pokolenia do zmiany świata kierując się własną ideologią. Z kolei “Któż nam powróci” powstał pod koniec wieku, w 1894roku i jest wierszem modernistycznym w którym autor podsumowuje i rozlicza się ze spuścizną pozostawioną przez poprzednią epokę. Warto zauważyć, że obaj poeci wypowiadają się w imieniu swojego pokolenia, o czym świadczy zastosowanie formy liczby mnogiej w obu wierszach.

“Oda do młodości” jest manifestem młodego pokolenia romantyków wchodzących w dorosłe życie. Jest utworem o charakterze polemicznym. Oświeceniowemu racjonalizmowi, postawie zdroworozsądkowej Mickiewicz przeciwstawia romantyczną wiarę w możliwości poznania pozazmysłowego. Mickiewicz zdecydowanie odcina się od minionego świata. Krytykując starsze pokolenie, poeta zarzuca jego przedstawicielom zbytni konserwatyzm, brak wyniosłych ideałów i romantycznego natchnienia. Stara fizycznie i psychicznie generacja racjonalistów, ograniczona metodami rozumu, niezdolna jest poznać prawdziwej istoty świata. XVIII-wiecznemu ideałowi mędrca i uczonego Mickiewicz przeciwstawia romantycznego bohatera, pełnego energii, zapału i nadziei, zachęca do pokonywania własnych słabości, trudności. Podmiot liryczny zachęca do łamania wszelkich barier, do odkrywania i poznania nowych niepoznanych dotąd sfer i wartości. Poeta wzywa więc młodych do pracy nad sobą, by zmienić świat.

Takiej determinacji i wiary w skuteczność podejmowanych działań i możliwość zmiany świata brak młodym ze schyłku wieku, w których imieniu wypowiada się Tetmajer. Uosabiają oni postawę dekadencką. U Tetmajera dominują niedopowiedzenia, pytania retoryczne, wprowadzające atmosferę rezygnacji, rozczarowania i niemocy. W wierszu można doszukać się odczucia straconej młodości. Poczuciu straty towarzyszy żal kierowany do starszego pokolenia, które obarczyło młodych niechcianym dziedzictwem braku siły i odwagi. Młodzi w wierszu Tetmajera są osamotnieni, nieakceptowani, niezrozumiani. Poprzez światopogląd kształtowany przez obsesje katastroficzne i filozofię Schopenhauera, możemy stwierdzić, że młodzi nie wskazali kierunku swoich działań. Tetmajer wyjaśnia w wierszu przyczyny postawy zdominowanej przez rezygnację. Przedstawione przez niego pokolenie cechuje bierność, bezsilność oraz pesymizm. Z perspektywy młodych przyszłość jawi się jako katastrofa. Jednak młodzi dekadenci twierdzą że taki stan rzeczy ma miejsce z winy ich ojców. Odchodząca generacja oczekuje, że młodzi uczynią świat lepszym, rozwiążą jego problemy, dodadzą ojcom siły i otuchy. Te oczekiwania pozostaną niespełnione. Młodzi są bezsilni, zmarnowani, czują się jakby utracili swoją młodość.

Oba wiersze w różny sposób pokazują odwieczny konflikt pokoleń: Mickiewicz w swoich utworze przedstawia obraz świata, który może zostać ulepszony, naprawiony przed młode pokolenie. Autor jest pełen optymizmu dlatego, że świat może być lepszy. Młodzi w “Odzie do młodości” stawiają sobie cele w życiu, mają poczucie siły, wolności, jedności oraz nieograniczonych możliwości. Gardzą starszym pokoleniem. Natomiast Tetmajer ukazuje młodych jako słabych, osamotnionych ludzi, którymi nikt się nie interesuje. Młodzi obwiniają starszych o brak przygotowania do życia, niezrozumienie, obojętność wobec ich potrzeb. Boją się żyć, są smutni, zrozpaczeni, nastawieni pesymistycznie. Nie mają celu w życiu.

W obydwu utworach stosunek młodych wobec starszych jest negatywny. Mamy tu przedstawiony konflikt pokoleń. Młodzi nie szanują biernej postawy pokolenia ojców. jednak w utworze Mickiewicza młodzi maja chęć do działania, wiedzą, że razem mogą wiele zdziałać, nie upodobniają się do starszych, tak jak w wierszu Kazimierza Przerwy-Tetmajera.