Spółka komandytowa jest spółką osobową, przedmiotem praw i obowiązków zaciągniętych w jej imieniu. Nie ma ona osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną, w art.33 kc czytamy o niej, że jest tzw. „ułomną osobą prawną”. Spółka ta posiada zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, zdolność sądową. Może ona we własnym imieniu nabywać prawa oraz zaciągać zobowiązania. Spółka ta ma także zdolność procesową – może pozywać i być pozywana. Spółka komandytowa ma na celu prowadzenie działalności gospodarczej przez wspólników firmy. W spółce komandytowej występują dwa rodzaje wspólników: komandytariusz, który reprezentuje spółkę jako tylko pełnomocnik, odpowiada za zobowiązania do ustalonej w umowie kwoty i komplementariusz, który posiada odpowiedzialność spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem. Posiada on prawo do reprezentowania spółki, chyba, że na mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu zostanie pozbawiony. Komplementariuszem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych oraz osoba prawna, w tym także spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna. W celu zoptymalizowania bezpieczeństwa wspólników takiej spółki jako komplementariusza powołuje się najczęściej spółkę kapitałową – osobę prawną. Dlaczego? Komplementariusze odpowiadają wobec wierzycieli za zobowiązania spółki bez ograniczenia. Jeżeli zatem np. komplementariuszem jest spółka kapitałowa z kapitałem zakładowym 5 000 zł, to za zobowiązania spółki komandytowej odpowiada wyłącznie ta spółka kapitałowa do wysokości 5 000 zł (z wyłączeniem sytuacji, gdy zarząd tej spółki nie złoży wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim momencie, wówczas zarząd odpowiada również majątkiem osobistym). Do powstania spółki komandytowej wymagane jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego a także rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym. Minimum treści umowy spółki komandytowej powinno zawierać: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności, czas na jaki spółka została zawiązana (jeżeli jest określony), oznaczenie wkładów każdego wspólnika i ich wartość, zapisany kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową). Nie ma określonego minimum w zakresie wysokości kapitału spółki. Największą zaletą spółki komandytowej jest możliwość elastycznego kształtowania w niej relacji wewnętrznych. Dzieje się tak dzięki temu, że wiele przepisów kodeksu spółek handlowych regulujących ją ma charakter dyspozytywny – stosuje się je wtedy, kiedy umowa spółki nie stanowi inaczej. Dla kogo spółka komandytowa? Na pewno spółka ta ma bardzo duży zakres zastosowania w działalności gospodarczej a także pozwala na zastosowanie wielu interesujących rozwiązań. Pozwala prowadzić działalność w szerokim zakresie i dowolnym rozmiarze, dając jednocześnie wspólnikom bardzo dużą swobodę w kształtowaniu odpowiedzialności za sprawy spółki i jej zobowiązania. W prosty sposób umożliwia wyłączenie odpowiedzialności części wspólników (tzw. komandytariuszy) za zobowiązania spółki, stąd jest świetną formą pozyskiwania kapitału do różnych przedsięwzięć. Z braku osobowości prawnej poza zasięgiem tej spółki mogą być największe przedsięwzięcia. Struktura tego rodzaju działalności jest niezmienna i pozwala mieć pewność, że każdy ze wspólników posiada te same umiejętności, kwalifikacje co inni. Poprzez udział w spółce osobowej osoby fizyczne unikają podwójnego opodatkowaniu dochodu tak więc spółka komandytowa jest dobrym rozwiązaniem jeżeli zyski mają przypadać osobom fizycznym. Forma tej spółki jest przydatna w przypadku, gdy jeden ze wspólników posiada znaczne zasoby finansowe i chce założyć spółkę ze wspólnikiem mającym pomysł na biznes lub działające przedsiębiorstwo i nie posiadającym zbyt dużych zasobów finansowych. Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy, nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. Jeśli jednak nazwisko komandytariusza zostanie w firmie umieszczone, komandytariusz ten będzie odpowiadał za zobowiązania bez ograniczenia kwotą sumy komandytowej. Zasada ta obowiązuje także podmioty inne niż osoba fizyczna, która z założenia nazwisk własnych nie posiadają. Jeśli zdarzy się, że firma takiego podmiotu pojawi się w firmie spółki komandytowej, to będzie on odpowiadał za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.

Zalety spółki komandytowej: • Brak określonych wymagań dotyczących sumy komandytowej; • Ograniczenie odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki tylko do wysokości sumy komandytowej; • Kapitał początkowy ustalony przez wspólników może być pokryty w dowolnej formie przez gotówkę lub w postaci innego wkładu np. maszyn, nieruchomości; • Brak zależności pomiędzy wysokością wniesionego wkładu a wysokością udziału w zysku; • Niższe opodatkowanie (jednokrotne opodatkowanie); • Duża swoboda w działaniu; swobodne korzystanie z kapitału spółki; • Możliwość elastycznego kształtowania relacji wewnętrznych; • Komandytariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy;

Wady spółki komandytowej: • Nie ma osobowości prawnej; • Umowa spółki musi być sporządzona w formie aktu notarialnego a także wszystkie jej zmiany; • Wymóg prowadzenia pełnej księgowości (wysokie koszty); • Komplementariusze odpowiadają solidarnie i bez ograniczeń za zobowiązania spółki; • Wymagana jest zgoda wszystkich wspólników na przyjęcie nowego wspólnika; • Niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych; • Trudność prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw; • Inne prawa i obowiązki komplementariuszy i komandytariuszy i ich konsekwencje;

Udział w zyskach i stratach komplementariuszy jest uregulowany w ten sposób, że każdy z nich ma prawo do równego udziału w zysku i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Komplementariusz może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Określenie poziomu udziału w zyskach i stratach w przypadku komandytariuszy uzależnione zostało od ich wkładów wniesionych i wkładów umówionych. Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do wkładu, jaki rzeczywiście wniósł do spółki. W stracie komandytariusz uczestniczy jedynie do wysokości umówionego wkładu.
Na koszty założenia spółki komandytowej składają się: • Opłata z tytułu sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego • Podatek od czynności cywilno prawnych, którego płatnikiem jest notariusz • Opłata za wpis spółki do Krajowego Rejestru Sądowego Spółka komandytowa wydaje się być atrakcyjniejsza niż spółka z.o.o., ponieważ podatnikami podatku dochodowego (PIT) są w niej wspólnicy, a nie spółka, która nie ma osobowości prawnej, więc nie płaci CIT. Skoro przychody uzyskane z tytułu prowadzenia przedsiębiorstwa w tej formie są przychodami z działalności gospodarczej, to w razie spełnienia warunków zapisanych w ustawie o PIT wspólnicy mogą wybrać 19-procentową stawkę. Warto wybrać spółkę komandytową do prowadzenia działalności gospodarczej szczególnie, że można ograniczyć ryzyko w taki sposób by było porównywalne do odpowiedzialności w spółce z.o.o. przy zachowaniu korzystnych zasad rozliczania podatków. Wartość majątku jaki zaryzykujemy przy prowadzeniu działalności zależy od wspólników a majątek osobisty jest bezpieczny. Spółka może powstać jako całkiem nowy podmiot, w wyniku przekształcenia innych już działających podmiotów.