Analiza porównawcza wskazanych opracowań: SBN RP (2007)-Strategia Obronności RP (2009)

Poprzez lata Rzeczpospolita Polska kształtowała swoje bezpieczeństwo na arenie międzynarodowej, przystępując do wysapujących na niej organizacji międzynarodowych musiała dostosowywać się do wymagań danych struktur. Do najważniejszych dokumentów w dziedzinie bezpieczeństwa naszego państwa z całą pewnością należy zaliczyć Strategię Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2007 roku oraz Strategię Obronności Rzeczypospolitej Polskiej z 2007 roku. W swojej pracy chciałabym dokonać analizy porównawczej obydwu tych dokumentów aby wyraźnie przedstawić ich powiązania oraz różnice. Na wstępie należy również wspomnieć, że opracowania te muszą być zgodne z celami NATO oraz oczywiście Unii Europejskiej a także, co najważniejsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej . Na samym początku należy zacząć od genezy obydwu dokumentów. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego została zatwierdzona dnia 13 listopada 2007 roku w Warszawie przez panującego wtedy prezydenta Lecha Kaczyńskiego na wniosek Rady Ministrów. Została wydana w oparciu o art. 4a ust.1, pkt.1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej i zastąpił strategię przyjętą 8 września 2003 roku. Składa się ona ze wstępu oraz czterech rozdziałów podzielonych na tematyczne podrozdziały. Strategia Obronności z 2009 jest strategią sektorową do Strategii Bezpieczeństwa Narodowego, konkretyzuje zawarte w niej zapisy dotyczące obronności i jest ona przyjęta zgodnie z decyzją Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2009 r. w sprawie przyjęcia „Planu uporządkowania strategii rozwoju”. Składa się ona z sześciu rozdziałów oraz również podrozdziałów jednak bardziej rozbudowanych niż w Strategii Bezpieczeństwa Narodowego. Każdy z tych dokumentów rozpoczyna się od wstępu, Strategia Bezpieczeństwa skupia się w nim na przestawieniu zarysu historycznego, ruchach które kształtowały Polską politykę, przedstawia cele oraz interesy narodowe państwa, Strategia Obronności zaś skupia się bardziej na środowisku jakie otacza nasz kraj, naszej pozycji na arenie międzynarodowej, określa prawdopodobieństwo konfliktów zbrojnych, przedstawia nam zarys tego czemu należy przeciwdziałać. W obydwu dokumentach zawarta jest informacja o tym jak ważna jest współpraca z partnerami międzynarodowymi, którzy wspierają ją w wielu programach. Pierwszym elementem wspólnym omawianych Strategii jest przedstawienie celów strategicznych Polski, zaliczają one do nich zapewnienie niepodległości oraz nienaruszalności terytorialnej Polsce, ochronę obywateli na której głownie skupia się Strategia Bezpieczeństwa mówiąc o zapewnieniu obywatelom wykształcenia, ochrony zdrowia, wspieranie polskiej gospodarki, ochronę duchowego dziedzictwa narodowego. Strategia Obronności bardziej rozwija temat współpracy międzynarodowej, wojskowej, realizacji zobowiązań wynikających z sojuszy oraz zaangażowanie w różnego typu operacje. Obydwie mówią również o uwarunkowaniach bezpieczeństwa kraju, co oddziałuje na nie, jakie kraje mają kluczową rolę. Strategia obronności w pierwszym rozdziale omawia ogólnie owe uwarunkowania , nie precyzuje ich co jest zrobione w Strategii Bezpieczeństwa. Wymienia zagrożenia takie jak związane z przestępstwem gospodarczym, zagrożenia o charakterze asymetrycznym, konflikty lokalne o charakterze religijnym, etnicznym, lokalnym. Strategia Bezpieczeństwa precyzuje kraje jakie odgrywają dużą rolę w naszym bezpieczeństwie oraz regiony , wymienia Stany Zjednoczone jako międzynarodowy gwarant bezpieczeństwa oraz Rosję, która ma duży wpływ na surowce energetyczne, które odgrywają znaczącą rolę w dzisiejszych czasach. Wszystko to jest zawarte w obydwu Strategiach w rozdziałach o koncepcjach bezpieczeństwa narodowego, jednak są one inaczej ujęte. Podrozdziały bezpieczeństwo militarne oraz bezpieczeństwo wewnętrzne zawarte w rozdziale trzecim w Strategii Bezpieczeństwa można porównać z rozdziałem również trzecim Strategii Obronności o Systemie Obrony Państwa. Mówią one jak należy reagować w przypadka zagrożenia, jakie należy podejmować kroki, jaki organ jest za nie odpowiedzialny. Szczegółowo opisuje się cały system obronny państwa , zasady jakimi się kieruje. Mówi co tworzy nasz system militarny, że są to całe siły zbrojne, które wykonują zadania wynikające z Konstytucji i są one apolityczne i podlegają cywilnej oraz demokratycznej kontroli. Do tego wszystkiego można również dodać struktury pozamilitarne, które tworzą administracja rządowa, samorząd terytorialny oraz inne podmioty i instytucje państwowe, a także przedsiębiorcy. Cały ten podsystem kieruje działalnością państwa. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego dużo obszerniej określa system niemilitarny bezpieczeństwa, odnosi się do jego różnych aspektów, kolejno opisuje bezpieczeństwo ekologiczne, obywatelskie, społeczne, ekonomiczne, informacyjne i telekomunikacyjne. Za cele stawia zapewnienie wszystkim obywatelom bezpieczeństwa i sprawiedliwości, kładzenie nacisku na usprawnienie sądów i prokuratury. Chce zapewnić obywatelom godne życie, wymaga to dobrej polityki społecznej, należy podnieść bezpieczeństwo socjalne obywateli, rząd stara się również rozwijać społeczeństwo naukowo, chce stworzyć społeczeństwo oparte na wiedzy, takie, które w przyszłości będzie elitą naukową, tworzy także programy sportowe, aby ludzie w państwie byli aktywni i sprawni. W dziale energetyki najważniejsze jest zapewnienie jej stałych dostaw, Polska strategia zakłada współpracę z producentami gazu ziemnego i ropy naftowej, ważne jest przeprowadzenie konsolidacji całej energetyki na terenie kraju, należy dążyć do korzystania ze źródeł odnawialnych i alternatywnych, bardzo korzystne dla Polski wydają się elektrownie jądrowe, aby również zapotrzebowanie na energetykę było mniejsze można wprowadzać więcej technologii energooszczędnych. Kolejnym bardzo ważnym aspektem jest polityka budżetowa państwa, należy prowadzić ją bardzo uważnie, zachowywać zadłużenie państwa na odpowiednim, jak najniższym poziomie, państwo powinno gwarantować odpowiedni napływ środków zagranicznych. Polska musi rozwijać przemysł obronny, wprowadzać innowacyjne technologie. W dziale infrastruktury i transportu nasz kraj ma wyjątkowo dużo do zrobienia, należy budować autostrady, drogi ekspresowe, dostosować obecne drogi do wymogów UE, rozwijać koleje, budować lotniska oraz żeglugę gdyż są one kluczowe w wymianie towarów między państwami. Biorąc także pod uwagę rozwój przestępczości cybernetycznej trzeba udoskonalić obecne struktury łączności elektronicznej. Bezpieczeństwo ekologiczne ma na celu zapewnienie obywatelom RP życie w czystszej przestrzeni, Polska musi wypełniać standardy UE w tej dziedzinie, szczególnie ważna jest poprawa czystości wód, zapobieganie degradacji gleby, dbanie o mniejsza emisje spalin. W Strategii Obronności najwięcej miejsca w dziedzinie bezpieczeństwa niemilitarnego poświęca się ogólnym zadaniom obronnym związanym z instytucjami państwowymi, reagowaniu w czasie kryzysów, funkcjonowanie organizacji w poszczególnych stanach obronnych, zapewnianie materialnych podstaw zadań obronnych . Strategia Obronności ma cały rozdział poświęcony Siłom Zbrojnym czego nie ma w Strategii Bezpieczeństwa, informuje nas w nim czym są Siły Zbrojne „Siły Zbrojne RP są podstawowym elementem systemu obronnego państwa, przeznaczonym do skutecznej realizacji polityki bezpieczeństwa i obronnej. Zwiększające się spektrum zadań sił zbrojnych wymusza zmiany w procesie planowania obronnego oraz okresową aktualizację podstawowych założeń planistycznych, w tym szczególnie misji i zadań sił zbrojnych.” wymienia również ich cele takie jak: zagwarantowanie obrony państwa i przeciwstawienie się agresji, udział w różnego rodzaju misjach, utrzymują zdolność do ochrony granic RP, utrzymują zdolność do realizacji zadań polegających na: monitorowaniu i ochronie przestrzeni powietrznej oraz wsparciu ochrony granicy lądowej i wód terytorialnych. Utrzymują one również odpowiedni poziom zdolności operacyjnych wykorzystywanych w czasie pokoju, konfliktu w małej lub dużej skali. W Strategii Obronności również znajduje się rozdział o przygotowaniu obronnym państwa, jest on stosunkowo obszerny i zawiera informacje dotyczące przygotowania podsystemów takich jak kierowania obronnością państwa, militarnego i niemilitarnego rozbudowanego na rezerwy państwoweBłąd! Nie zdefiniowano zakładki., mobilizację gospodarki, militaryzację , ochronę obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa, przygotowanie transportu i infrastruktury transportowej, przygotowania służby zdrowia, systemy łączności.szkolenia obronne i kontrole zadań obronnych, potencjał naukowy i przemysłowy. Ostatni rozdział obydwu strategii można do siebie porównać a są to w SBN „System Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej” oraz w SO „Kierunki Transformacji Systemu Obronnego Państwa”. W pierwszym za najważniejsze uważa się rozwój sprawnego , właściwie zorganizowanego systemu bezpieczeństwa, rozwój koordynacji pomiędzy poszczególnymi organami w państwie, zatrudnianie oraz kształcenie wysoko wykwalifikowanej kadry pracowniczej ważne w tym wszystkim jest unowocześnianie wszystkich systemów. Po raz kolejny omawiane są wszystkie aspekty takie jak nauka, zdrowie, rozwój regionalny, budownictwo itp. i strony w jakich powinny się one rozwijać. W Strategii Obronności skupiono się znów bardziej na aspekcie militarnym, ale uwzględniono również niemilitarne podsystemy wymagające ciągłej transformacji. W militariach należy wdrażać ciągle to nowe doktryny, udoskonalenia, wymaga to czasu, jest procesem długofalowym, należy opracowywać najnowsze koncepcje i je sprawdzać. Ważne jest również podniesienie jakości armii, jej profesjonalizacja. W podsystemie niemilitarnym przedstawione jest, że należy najbardziej skupić się na synchronizacji politycznych, ekonomicznych, społecznych i militarnych instrumentów oddziaływania. W zakończeniu obydwu dokumentów zawiera się ich ogólne podsumowanie, SBN przekazuje nam do kogo jest skierowana i kto jest odpowiedni do wdrażania jej ustaleń. To samo znajduje się w Strategii Obronności, za wdrażanie jej są wszystkie organy administracji rządowej oraz inne podmioty realizujące działania obronne a także dowództwa i sztaby wojskowe. Tak więc zarówno Strategia Bezpieczeństwa Narodowego jak i jej uzupełnienie Strategia Obronności poświęcone są w całości dobru Polski, jej dalszemu rozwojowi w jak najlepszym kierunku, stawiają naszemu państwu cele oraz pokazują w którą stronę należy dążyć w przyszłości. Strategia Obronności skupiona jest bardziej na aspektach militarnych a SBN przedstawia ogólny zarys kierunków, zarówno gospodarczy jak i militarny.

BIBLIOGRAFIA: • „Strategia Obronności Rzeczypospolitej Polskiej” ,Warszawa 2009 • „Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej”, Warszawa 2007 • http://www.mon.gov.pl/