Różne wizje zaświatów

Motyw różnych wizji zaświatów pojawia się w wielu utworach. Jednym z przykładów tego tematu jest „Tren X” Jana Kochanowskiego. Śmierć ukochanej córeczki Urszulki stałą się przyczyną do napisania 19stu „Trenów”. Pisarz epoki Renesansu w swoich utworach opisywał osobiste przeżycia i emocje. Bolesław Leśmian inspirowany biografią Jana Kochanowskiego napisał wiersz pt. ”Urszula Kochanowska”. Twórca epoki XX-lecia międzywojennego również podejmował motyw wizji zaświatów. Cierpiący ojciec opisuje swoje uczucia związane z utratą maleńkiej córeczki Urszulki w „Trenie X”.

Motyw różnych wizji zaświatów pojawia się w wielu utworach. Jednym z przykładów tego tematu jest „Tren X” Jana Kochanowskiego. Śmierć ukochanej córeczki Urszulki stałą się przyczyną do napisania 19stu „Trenów”. Pisarz epoki Renesansu w swoich utworach opisywał osobiste przeżycia i emocje. Bolesław Leśmian inspirowany biografią Jana Kochanowskiego napisał wiersz pt. ”Urszula Kochanowska”. Twórca epoki XX-lecia międzywojennego również podejmował motyw wizji zaświatów. Cierpiący ojciec opisuje swoje uczucia związane z utratą maleńkiej córeczki Urszulki w „Trenie X”. Osoba mówiąca w dziele wypowiada się w 1osobie liczby pojedyncze ”moja”, „mi”. Utwór to wiersz stychiczny, ponieważ nie posiada podziału na strofy, jest pisany ciągiem. W „Trenie X” znajduje się wiele pytań retorycznych, które zadaje podmiot liryczny- troskliwy ojciec poszukujący swego dziecka. Utwór zawiera funkcję ekspresywną, ponieważ znajduje się tutaj rozbudowany opis emocji i, uczuć bohatera. W pierwszym wersie ojciec, zadaje pytanie, w którym adresatem jest Urszulka. Zrozpaczony mężczyzna zastanawia się nad tym, gdzie znajduje się jego córka. Na początku myśli, że dziewczynka trafiła do nieba, ponieważ nazywa ją aniołkiem. Następnie rozważa również jej obecność w mitologicznym świecie zmarłych, o czym świadczy zdanie „ czy cię przez tęskliwe Charon jeziora wiezie i napawa zdrojem”. Udręczony filozof opowiada o swoim żalu i ogromnym bólu z powodu rozłąki z dzieckiem. Zastanawia się nad jej losem, czy Urszulka bezpośrednio trafiła do raju, czy jest jeszcze w czyśćcu. Pyta się jej czy wróciła tam, gdzie była zanim się urodziła. Słowami „Gdziekolwiek jest, jeśliś jest”- Kochanowski zwątpią w istnienie Boga. Rozpacz przeszkadza, a wręcz uniemożliwia mu logiczne, świadome myślenie. Staje się nieobliczalny i popada w obłęd. Pragnie by jego córeczka stawiła się przed nim chodź na chwilę podczas snu, cienia lub jako „ mara nikczemną”. Urszulka w „Trenie X” jest mała dziewczynką. Podmiot liryczny nazywa ją aniołkiem, co świadczy o jej niewinności i dobroci. Prosi ją o pocieszenie, o to, aby jeszcze raz mogła do niego przyjść. Ojciec wierzy, że „tam” gdzie się znajduje, jest jej dobrze, że nie cierpi tak jak on na ziemi. Urszulka byłą grzecznym dzieckiem, oczkiem w głowie Jana Kochanowskiego. Kochane dziecko sprawiło, że domownicy byli radośni i szczęśliwi. Po jej odejściu dom stał się cichy, smutny i pogrążony w rozpaczy. Jan Kochanowski to postać stereotypowego „dobrego ojca”. Nad życie kochał swoją córeczką. Lamentujący mężczyzna nie potrafi pogodzić się z losem. Utrata Urszulki to jak utrata sensu życia, nie ma on motywacji do dalszej egzystencji, przeżywa „ból serca”. Bolesław Leśmian zainspirowany historią tragedii Jana Kochanowskiego napisał utwór pt. ”Urszula Kochanowska”. Wiersz należy do stroficznych, ponieważ posiada podział na strofy( 2 wersy-dystychy). Podmiotem lirycznym jest Urszula, natomiast adresatem-Bóg. Dziewczynka trafiło do nieba. Dziecko jest smutne z powodu rozłąki z rodziną, za która bardzo tęskni. Dzieło ukazuje dokładny opis relacji dziecka z Bogiem. Pan spogląda na nią i łaskawie głaszcze po głowie, pragnie ją pocieszyć, sprawić by znów była szczęśliwa Dziewczyna prosi Go o to, żeby stworzył dla niej dom wiersza „Urszula Kochanowska” staje się towarzyszem, który jest bardzo dobry i litościwy. Bóg, jako „dobry ojciec” stara się pomóc dziewczynie, lecz nie potrafi. W wierszu nastąpiło zjawisko personifikacji, ponieważ rozmowa z panem jest niemożliwa, nierealna. Stwórca przypomina zwykłego człowieka, gdyż ma On wady, jest niedoskonały. Bóg wie, że Urszulka odzyska szczęście w momencie spotkania z rodzicami. Utwory „Tren X” i „Urszula Kochanowska” posiadają cechy wspólne jak i kontrasty. Łączy je: portret dziecka- zmarłej Urszulki; motyw „dobrego ojca”-Kochanowskiego oraz Boga. Jan to idealny ojciec, który tęskni i cierpi za dzieckiem, natomiast Pan stara się pomóc człowiekowi w potrzebie. Wiersz posiada również różnice. „Tren X” został napisany w epoce Renesansu, a „Urszula Kochanowska”, w epoce XX-lecia międzywojennego. Utwory podejmują dwie różne wizje zaświatów. W dziele Leśmiana występuje konkretyzacja- jest to niebo, natomiast Kochanowski szuka swojego dziecka – w raju, lecz również w mitologicznym świecie.