Miłość jest jednym z najpiękniejszych, ale równocześnie najtrudniejszych uczuć. Może być głęboka, piękna i nieść szczęście, ale może również przynieść śmierć. Mimo tego zagrożenia, każdy człowiek marzył kiedyś lub wciąż marzy o miłości. Uczucie to zresztą towarzyszy większości z nas przez całe życie, już od momentu narodzin. Uczucie to łączy ludzi i tworzy miedzy nimi niezwykłą więź, jeśli jest odwzajemnione. Gorzej, jeśli jest to miłość jednostronna - wtedy potrafi przynieść wielkie cierpienie. Jednak prawdziwa miłość może nadać sens życiu ludzkiemu i pozwala człowiekowi prawidłowo się rozwinąć. Ten, któremu brakuje miłości, jest samotny i cierpiący. Temat miłości pojawiał się w literaturze już od starożytności. Niemal każdy twórca poruszył kiedyś temat uczuć. Utwory o miłości różnią się jednak sposobem ujęcia tematu. Najczęściej autorzy prozaiczni opisują miłość niespełnioną, natomiast w poezji - szczęśliwą. Nie jest to jednak stała zasada. Miłość opisywana w literaturze to nie tylko miłość pomiędzy kobietą i mężczyzną. Pojawia się również miłość rodzicielska, miłość do Boga czy miłość do ojczyzny.Dla każdego człowieka miłość ma inne natężenie. Każdy twórca opisuje ją więc w sobie właściwy sposób. Dla jednych miłość warta opisu to miłość nieszczęśliwa, dla innych zmysłowa, dojrzała, szalona, szczęśliwa… Określenie można by mnożyć. Przejdę więc do opisu konkretnych utworów.

Miłość między kobietą i mężczyzną: Pieśń nad pieśniami (Biblia Stary Testament) Bohaterami biblijnej księgi, której autorstwo przypisuje się królowi Salomonowi, są Oblubieniec i Oblubienica. Nawzajem nazywają się oni Salomonem i Sulamitką. Księga ta, w zestawieniu z innym księgami Starego Testamentu ma niezwykłą wartość. Nie pojawia się w niej nawet wzmianka dotycząca Boga, brak również moralnych nauk. Żydzi jednak uznawali “Pieśń nad pieśniami” za jedną z najświętszych ksiąg Starego Testamentu i odczytywali ją podczas święta Paschy. W ujęciu dosłownym “Pieśń nad pieśniami” jest poematem miłosnym, którego bohaterami są młodzi, kochający się ludzie. Księga opowiada o ich miłości, tęsknotach, łączącej ich namiętności, spotkaniach i rozstaniach. Zakończenie przynosi im szczęście i spełnienie. Istnieje jednak alegoryczna interpretacja tej księgi, według której Oblubieńcem jest Bóg, a Oblubienicą - Kościół, czyli wyznawcy. Namiętność oznacza wówczas tęsknotę za Bogiem, jaką odczuwa człowiek. Parę tę można również interpretować jako Boga i Matkę Bożą, Zbawiciela i zbawianych ludzi.“Pieśń nad pieśniami” oddaje w metaforyczny sposób charakter męsko-damskich relacji. Celem autora jest zobrazowanie miłości w prosty sposób. Miłość jest więc jak upojenie winem, jak choroba, jak płomień, którego człowiek nie jest w stanie ugasić, wreszcie jak śmierć. Miłość ma wartość skarbu, którego nie można dostać za pieniądze. Ten, który próbuje miłość kupić, zasługuje jedynie na pogardę. Miłość jest jednym z żywiołów i wielką siłą. Miłości towarzyszy zazdrość, “nieprzejednana jak Szeol”.W wypowiedziach dwojga kochanków można odnaleźć pochwały urody i młodości, którymi nawzajem się darzą:“Jak lilie wargi jego kipiące mirrą najprzedniejszą. Ręce jego jak walce ze złota, wysadzane drogimi kamieniami. Postać jego jak Liban, wzniosła jak cedry”. “Jak wstążeczka purpury wargi twe i usta pełne wdzięku. Jak okrawek granatu skroń twoja za twoją zasłoną. Szyja twoja jak wieża Dawida, warownie zbudowana…” Opisy te uderzają niezwykłością, zmysłowością i intymnością. Zwracają również uwagę nietypowe porównania: szyja warownie zbudowana jak wieża, ręce jak walce itp.W najdoskonalszym związku łączącym mężczyznę i kobietę obok duchowego zrozumienia i upodobania pojawia się również fascynacja erotyczna. Kochankowie są partnerami, o czym świadczy wielokrotnie powtarzający się wers: “Mój miły jest mój, a ja jestem jego”. Cechuje ich wzajemna wierność - Oblubienica zostaje porównana do ogrodu, który jest zamknięty - a więc takiego, do którego prawo wstępu ma jedynie Oblubieniec. Dla niego również nie mają znaczenia pozostałe kobiety, nawet harem królewski. Każdemu z nich wystarczy ta druga osoba, by stać się w pełni szczęśliwym. Są bowiem dla siebie najwyższym dobrem, które czyni ich najbogatszymi na świecie ludźmi. Takie zwrócenie akcentu na wierność, partnerstwo i miłość to nietypowe zjawisko w kulturze miejsca i czasów, w których Pieśń nad pieśniami powstała. Można ją uznać za doskonałą poezję erotyczną i warto zwrócić uwagę na rewolucyjność poglądów w niej zawartych.

Johann Wolfgang Goethe “Cierpienia młodego Wertera” Utwór ten pochodzi z okresu preromantyzmu.Należy on do gatunku powieści epistolarne, tzn. pisanej w formie listów.Ich nadawcą jest główny bohater utworu, Werter a odbiorcą większości listów jest jego przyjaciel, Wilhelm.To jemu Werter - pierwszy bohater romantyczny zwierza się ze swych przeżyć i uczuć.Głównym tematem tego utworu jest nieszczęśliwa miłość, która doprowadza wrażliwą jednostkę do klęski. Negatywne odczucia przynosi również nieczuły świat. Akcja utworu jest następująca: Werter to młody człowiek, który pewnego dnia zjawia się na wsi. Tutaj poznaje piękną dziewczynę, Lottę, w której się zakochuje. Ona niestety jest już zaręczona. Werter nie umie sobie poradzić z zaistniałą sytuacją - miłość jest źródłem szczęścia, ale równocześnie ogromnych cierpień. Typowy dla bohatera jest “Weltschmerz”, czyli “ból świata”. Objawia się on świadomością niedoskonałości świata przy równoczesnej niemożności dokonywania jakichkolwiek zmian. Werter szuka więc ucieczki - najpierw w przyrodzie, później w literaturze. Nie dają mu one jednak ukojenia, więc w końcu ucieka się do samobójstwa, które jest dla niego wyzwoleniem. Lotta pozostaje ze swoim narzeczonym, Albertem, ponieważ łączy ją z nim przyjaźń i szacunek. Taki typ bohatera nosi nazwę werterowskiego i często pojawia się w utworach romantycznych. Taki bohater jest nieszczęśliwie zakochany i wręcz napawa się swoim uczuciem. Obiekt uczuć traktuje jak bóstwo, nie zauważając żadnych jego wad. Miłość dodaje mu skrzydeł, a jednocześnie unieszczęśliwia. Typowe dla werteryzmu cechy to: wewnętrzny bunt wobec otaczającego świata wrażliwa postawa “Weltschmerz” - ból istnienia poczucie odrzucenia marzycielstwo pożądanie jedynie wyniosłych skłonność uczuć emocjonalne pobudzenie

Stefan Żeromski “Ludzie bezdomni” “Ludzie bezdomni” to powieść Młodopolska, modernistyczna. Głównym jej bohaterem jest doktor Tomasz Judym, którego dzieje poznajemy. Jest to człowiek wrażliwy na biedę i szlachetny. Jako człowiek pochodzący z nizin wie, czym jest nędza i pragnie jej zapobiegać, lecząc najbiedniejszych. Idea staje się w jego życiu najważniejszą wartością i poświęca dla niej swoje życie prywatne. Mówi: “Muszę wyrzec się szczęścia” - i rezygnuje z małżeństwa z Joanną Podborską, którą kocha, i z założenia rodziny. Próbował przekonać Joasię, że rozstają się dla jej dobra, ale ona nie uwierzyła. Doktor Judym unieszczęśliwił ją, najpierw dając nadzieję na wspólne, szczęśliwe życie, a później tę nadzieję odbierając. Ten związek był dla niej możliwością posiadania własnego domu, czego nigdy nie miała. Niestety, nadzieja została jej odebrana. Joasia jednak nie przeciwstawia się Judymowi, akceptuje jego decyzję, choć przynosi jej to cierpienie. Nie walczy o swoje szczęście. Tomasz bez wątpienia bardzo skrzywdził ukochaną. Utwór opisuje więc dzieje miłości nieszczęśliwej. Dla Tomasza Judyma najważniejsza jest idea, za którą podąża i której podporządkuje całe swoje życie. Odniósł zwycięstwo moralne, ale otoczenie postrzega go jako człowieka przegranego, który zaprzepaścił okazję na szczęście. Jest idealistą, ale przybiera to wręcz niebezpieczną formę. Nie potrafi pogodzić ze sobą służby lekarskiej i życia rodzinnego, wybiera bycie lekarzem. Jest jednocześnie nonkonformista, nie potrafi zrozumieć, że może nie mieć racji. Najważniejsze jest służenie idei, mniej ważną sprawą są efekty tej służby. W utworze pokazana jest również miłość flirtująca, która służy jedynie zabawie. Taka miłość łączy Natalię Orszańską i Karbońskiego, którzy razem uciekają. Opiera się ona na erotycznej fascynacji partnerów, nie na silnym, trwałym uczuciu.

Miłość do ojczyzny. Polska jest krajem, w którym patriotyzm od wieków jest bardzo rozwinięty. Nic więc dziwnego, że motyw miłości do ojczyzny często znajduje odzwierciedlenie w literaturze. Najlepiej rozwinął się ten watek w czasie zaborów, kiedy Polska oficjalnie nie istniała. To wówczas patrioci dbali o to, by “Polska nie zginęła…”

Zakończenie. Jak już wspominałam we wstępie, miłość jest jednym z najpopularniejszych tematów literackich, ze wszystkimi jej odcieniami. Przykłady, które podałam, dowodzą tego. Temat miłości ma uniwelsalną wymowę, łączy więc epoki, kultury i grupy społeczne. Temat ten poruszany jest jednak nie tylko w literaturze, możemy o nim przeczytać w zwykłych gazetach. Chyba nietrudno zrozumieć, dlaczego temat ten jest darzony tak wielką sympatią. Według mnie dzieje się tak dlatego, że miłość jest wszędzie wokół. I nie waham się za Albertem Camus stwierdzić, że “Świat bez miłości jest martwym”.