Zamach majowy ( przerót majowy, pucz majowy ) - zbrojny zamach stanu dokonany w Polsce przez marszałka Józefa Piłsudskiego w dniach 12-15 maja 1926. Powodami zamachu była pogarszająca się sytuacja polityczna i gospodarcza kraju, zaś bezpośrednią przyczyną seria kryzysów gabinetowych w latach 1925-1926.

PRZEBIEG ZAMACHU : 11. 05. - w Rembertowie gromadzą się wojska, które mają chronić Józefa Piłsudskiego przed aresztowaniem. Pojawia się wiadomość o ostrzelaniu willi Piłsudskiego w Sulejówku, wieczorem, w okolice Warszawy przybywają wojska popierające Józefa Piłsudskiego z Mińska Mazowieckiego. 12. 05. - Sukces Piłsudskiego, jego zwolennicy zdobywają Dworzec Wschodni i Gmach Ministerstwa Spraw Wojskowych. Po południu piłsudczycy ruszają na Warszawę, dochodzi do opanowania Pragi. Rząd reaguje wprowadzeniem stanu wyjątkowego w Warszawie, w woj. warszawskim i dwóch powiatach woj. lubelskiego. Około godz. 17:00 Prezydent Stanisław Wojciechowski spotyka się z Józefem Piłsudskim na Moście Poniatowskiego - rozmowa nie daje jednak żadnych rezultatów. Jeszcze tego samego dnia rozpoczynają się walki na Moście Kierbedzia. Wojska Józefa Piłsudskiego zajmują Plac Zamkowy i Krakowskie Przedmieście, opanowują siedzibę prezydium Rady ministrów oraz kompleks gmachów wojskowych na Placu Saskim, dzięki czemu wpadają w ich ręce ważne dokumenty i centrum łączności. Zajmują także dzielnice prawobrzeżne oraz całe centrum miasta, następnie Sztab Generalny, Komendę Miasta, centrale telefoniczną, dworce, Ministerstwo Komunikacji, Dyrekcję Okręgową Kolei. Na komisarza Przewrotu w stolicy wyznaczony zostaje płk January Grzędziński . 14.05. - dochodzi do rozstrzygającego boju. Z samego rana oddziały rządowe docierają do Sochaczewa i rozpoczynają marsz ku Warszawie. Mimo to w godzinach popołudniowych padło lotnisko - siły rządowe zostały zupełnie odcięte od odsieczy. W tej sytuacji około godziny 15:00 prezydent nakazał wycofanie się do Wilanowa. Tutaj zapadają pierwsze decyzje podjęte przez Rząd o zakończeniu walk z Piłsudskim. Dochodzi do dymisji Rady Ministrów. O godzinie 17:15 do Belwederu weszły pierwsze oddziały Józefa Piłsudskiego. Wieczorem do Marszałka Macieja Rataja udała się delegacja prosząca go o niezwłoczny przyjazd do Wilanowa. Marszałek po uzyskaniu zgody od Józefa Piłsudskiego na przerwanie walk udał się do Wilanowa. Tam prezydent przekazał mu pisma składając na jego ręce dymisję rządu oraz własną powierzając mu urząd Prezydenta. Przewrót majowy zakończony został zwycięstwem Józefa Piłsudskiego. 15 maja wybrany zostaje na premiera Kazimierz Bartel, zaufany człowiek Piłsudskiego. 16 maja Zgromadzenie Narodowe dokonuje wyboru na Prezydenta RP - głosami 292 posłów - Józefa Piłsudskiego, który jednak stanowiska nie przyjmuje. Natomiast 1 czerwca Zgromadzenie Narodowe wybiera na prezydenta Ignacego Mościckiego - otrzymał 281 głosów. Od tej pory możemy mówić o rządach sanacyjnych. SKUTKI ZAMACHU MAJOWEGO : PLUSY: -projekt zmiany konstytucji,

• zyskano przychylność Niemiec, które miały nadzieję, że Piłsudski będzie bardziej chętny do rewizji granic traktatu,
• Wielka Brytania uznała Polskę jako partnera do rozmów, w tym również jako ważnego gracza w Europie Środkowo-Wschodniej
• Stany Zjednoczone przyznały Polsce pożyczkę na rozwój kraju,

MINUSY : -zginęło 215 żołnierzy i 164 cywilów. Wśród ofiar znaleźli się także oficerowie, -wprowadzenie nielegalnych metod walki politycznej, -Piłsudski wraz ze swa ekipa posuną się nawet do aresztowań opozycyjnych posłów i osadzania ich w obozie pracy -oszustwa w toku wyborów np. poprzez korzystanie z funduszów państwowych w kampanii wyborczej. -umocnienie władzy ustawodawczej (Prezydent w porozumieniu z Radą Ministrów miał prawo do rozwiązywania parlamentu) -Zwyrodnienie demokracji (skutek przewrotu majowego pozwolił na tak zwane procesy brzeskie w 1932 r. Była to rozprawa z przywódcami opozycji o wyraźnym podłożu politycznym).

Jak widzimy przewrót majowy z 12 maja 1926 r. miał wiele negatywnych skutków. Także pobudki kierujące jego przywódcami były często wynikiem osobistych frustracji i żądzy władzy. Również skutki przewrotu, który był zamachem stanu, były negatywne z powodu zniszczenia dorobku młodej polskiej demokracji, jaka narodziła się po pierwszej wojnie światowej.