Powieść „Lalka” Bolesława Prusa została napisana w okresie pozytywizmu, kiedy odrzucano otwartą walkę z zaborcą. Utwór opowiada o historii życia Wokulskiego i panny Izabeli, gdy w Polsce arystokracja traci na znaczeniu na rzecz mieszczaństwa. Akcja fragmentu rozpoczyna się po powrocie Wokulskiego z wojny na bałkanach gdy rodzina łęckich popada w długi a Bohater zakochał się w izabeli, celowo przegrywa on z jej ojcem w karty, wykupuje weksle i sklep od Łęckich. Bohaterka która dotąd żyła w dostatku i będąc pochodzenia arystokratycznego nie zamierza się „sprzedać” oddając rękę Wokulskiemu, który był niższego pochodzenia. Bohaterka marząc wyobraża sobie siebie żyjącą na pierścieniu pełnego lasów i gór beztroskie widoki życia szlachty. Ona znajdowała się na krańcu gdzie było widać „ jezioro czarnych dymów i białych par” czyli ośrodki przemysłowe. Mówi że nie wie „czy my jedziemy, czy stoimy” co obrazuje ich chwiejność finansową żyjąc na granicy. Ojciec jej nie przejmuje się sytuacją, oglądając swoje paznokcie. Arystokraci w większości nie potrafili robić obrotu pieniędzmi skupiając się na wyglądzie i sposobach spędzania czasu. Z głębi jeziora czarnych dymów przychodzi Wokulski, reprezentując tym swoje pochodzenie. Trzyma on tajemniczo karty, wydając się Izabeli strasznym człowiekiem i ostrzega ojca który ją uspokaja lecz nie pomaga. Wymieniając wszystkie możliwości o co grają dochodzi prawdopodobnie do wniosku, że rozgrywka toczy się o nią, gdyż po tym wydarzeniu zrywa się niczym z koszmaru. Izabela obawia się możliwości życia w związku z Wokulskim, gdyż jest on w śnie tajemniczą osobą wywodzącą się z niższej warstwy, która pragnie ją kupić, a jej ojciec wygląda na bezradną osobę która przystaje na to w zapewnieniu że nic złego jej się nie stanie. Według mnie sen prezentuje zagubienie bohaterki, która czuła się jako rzecz materialna i prześladowana przez Wokulskiego, ojciec nie miał powodów do obaw gdyż oddawał córkę bogatemu kupcowi.