Piękna Madonna

Piękna Madonna – typ rzeźby, przedstawiającej stojącą Maryję z Dzieciątkiem na ręku, występujący w sztuce gotyckiej około roku 1400 w ramach tzw. stylu pięknego. Sam temat Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus był powszechnie przedstawiany w sztuce już znacznie wcześniej, jednak w ramach stylu pięknego, jak nazywa się gotyk międzynarodowy, zyskał on nowe, dotąd nieznane charakterystyczne cechy. Madonna jest młoda i piękna, często o wysmukłych proporcjach i niedużej głowie. Jej ciało wygięte jest esowato i okryte obficie drapowaną szatą często o delikatnie łamiących się fałdach, które mają w pełni dekoracyjny charakter.

Piękna Madonna – typ rzeźby, przedstawiającej stojącą Maryję z Dzieciątkiem na ręku, występujący w sztuce gotyckiej około roku 1400 w ramach tzw. stylu pięknego.

Sam temat Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus był powszechnie przedstawiany w sztuce już znacznie wcześniej, jednak w ramach stylu pięknego, jak nazywa się gotyk międzynarodowy, zyskał on nowe, dotąd nieznane charakterystyczne cechy. Madonna jest młoda i piękna, często o wysmukłych proporcjach i niedużej głowie. Jej ciało wygięte jest esowato i okryte obficie drapowaną szatą często o delikatnie łamiących się fałdach, które mają w pełni dekoracyjny charakter. Dzieciątko trzyma na jednym ręku, najczęściej po lewicy. Typ Pięknej Madonny charakteryzuje się daleko idącą sublimacją, idealizacją, liryzmem, często wyrafinowanym gestem.

Materiał jaki był preferowany to przede wszystkim kamień, jednakże znane są także figury drewniane. Najczęściej tego typu dzieła są wolno stojącymi rzeźbami, które pełniły rolę figury kultowej, umieszczanej w różnych miejscach kościoła (głównie w kaplicach, lub przy filarze). W przypadku figur drewnianych często stanowiły część dekoracji korpusu retabulum ołtarzowego. Za miejsce gdzie upowszechnił się typ Pięknej Madonny uważane są Czechy, skąd upowszechnił się głównie na terenie krajów Rzeszy w tym Śląska, państwa zakonu krzyżackiego, Austrii. Ponadto występują w krajach sąsiednich, we Francji i w Królestwie Polskim.

Przykładami Pięknych Madonn są rzeźby:

z Czeskiego Krumlowa (ok. 1400, obecnie w zbiorach Kunsthistorisches Museum w Wiedniu, ponadto zachowała się w zbiorach Galerii Narodowej w Pradze wierna replika dzieła z Krumlowa,
z Knurowa (ok. 1420 r.), obecnie znajduje się kopia w parafii pw. św. Antoniego i św. Barbary w Knurowie – Krywałdzie;
Piękna Madonna z Torunia z tamtejszej katedry Świętych Janów w (ok. 1390, po 1944 zaginiona),
Piękna Madonna z Wrocławia (ok. 1390, Muzeum Narodowe w Warszawie),
Piękna Madonna Gdańska (ok. 1430-35)
Madonna z Krużlowej (ok. 1410-30), obecnie w krakowskim Muzeum Narodowym.