Komunizm Ustrój społeczno-gospodarczy opierający się na radykalnej równości i wspólnocie własności, lewicowa Ideologia polityczna, będąca podstawą działania ruchów i organizacji komunistycznych; pot. system polityczny panujący w państwach tzw. bloku wschodniego. Komunizmem nazywa się taki ustrój w którego głównymi cechami jest równość między ludźmi i wspólnota własności. Ustrój taki istniał np. w niektórych wspólnotach religijnych (np. wśród szejkersów). W pismach Karola Marksa, Fryderyka Engelsa i innych teoretyków marksizmu, komunizm miał być przyszłym ustrojem rozwiniętych społeczeństw, w którym wspólność własności obejmowała przede wszystkim środki produkcji. Jako ideologia, komunizm ma charakter skrajnie lewicowy. Jako sposób stworzenia społeczeństwa komunistycznego marksistowski komunizm od początku wskazywał „obalenie przemocą całego dotychczasowego ustroju społecznego"Miało to się stać za sprawą rewolucji proletariatu. Ważnymi elementami ideologii komunizmu są internacjonalizm i ateizm, ponieważ komuniści uważają, że wszyscy ludzie są równi bez względu na narodowość, rasę czy religię, a podziały te są ich zdaniem szkodliwe i prowadzą do konfliktów. Komunizmem nazywa się też ustrój polityczny zaprowadzony w państwach, w których władzę zdobyły partie komunistyczne. W szczególności określa się tak kraje bloku wschodniego. One same (od lat 70. XX wieku) określały się jako państwa “realnego socjalizmu”. Komunizm w Polsce po raz pierwszy pojawił się pod koniec II wojny światowej, kiedy Armia Czerwona w 1944 r. wkroczyła do Polski. Na konferencjach w Jałcie i Poczdamie ustalono, że Polska pozostanie pod wpływami Związku Radzieckiego. Rozpoczęło się powolne i mozolne budowanie aparatu komunistycznego w Polsce. Powołano policję polityczną UB (SB – Służba Bezpieczeństwa) Urząd ten zajmował się tropieniem i aresztowaniem przeciwników politycznych w Polsce. Władza podporządkowała sobie administrację i wojewódzkie władze. Rozpoczęto wprowadzanie systemu propagandowego komunizmu do szkół, a niepokornych nauczycieli ostro karano. Władza podlegała ścisłym rozkazom z ZSRR. Rząd wprowadził monopolistyczną gospodarkę, upaństwowił ją i podporządkował partii. Budowa państwa polskiego na wzór Związku Radzieckiego była planem Stalina, który opracował go już na długo przed końcem wojny. Kraje zachodu, takie jak Francja czy Wielka Brytania, przeżywały niesamowity wzrost gospodarczy, podczas gdy Polska będąca w sidłach komunistycznych coraz bardziej pogrążała się w biedzie i kryzysie. 13 czerwca 1946 r. ustalono karę śmierci za działalność antykomunistyczną, rozpoczęła się nagonka na działaczy wolnościowych i niepodległościowych w Polsce. W schemacie materializmu historycznego, komunizm stanowi ideę społeczeństwa bez podziału lub wyobcowania, gdzie ludzkość jest wolna od ucisku i niedostatku. Społeczeństwa komunistyczne nie miałyby rządów, państw czy podziałów klasowych. Komunizm miał ucieleśniać zasadę sprawiedliwości społecznej: „od każdego według jego zdolności, każdemu według potrzeb”. Charakteryzować się miał brakiem własności prywatnej środków produkcji i gospodarki kapitalistycznej. Środki produkcji miały być uspołecznione, państwo i inne środki wyzysku zniesione, a samo społeczeństwo miało mieć charakter bezklasowy i egalitarny. W okresie przejściowym między kapitalizmem a komunizmem miałby istnieć ustrój socjalistyczny oparty na zasadzie „od każdego według jego zdolności, każdemu według jego pracy" Poglądy komunistyczne Sierp i młot – symbol międzynarodowego ruchu robotniczego, korzystającego z idei komunizmu Karol Marks wraz z Fryderykiem Engelsem jest uważany za ojca komunizmu, ich ideologię starał się wprowadzić w życie Włodzimierz Lenin Komunizm opiera się na systemie poglądów głoszących program całkowitego zniesienia ucisku i wyzysku społecznego, postulujący powszechność, równość i sprawiedliwość społeczną oraz zbudowanie społeczeństwa bezklasowego opartego na społecznej kontroli gospodarki, własności środków produkcji i sprawiedliwym podziale dóbr. Były to przesłanki realizacji zasad równości we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Według teorii komunistycznej, jedynym ze sposobów na zniesienie kapitalistycznej nierówności jest szeroko zakrojona rewolucja społeczna Rewolucja zazwyczaj kojarzona jest ze zbrojnym buntem społeczeństwa, a przede wszystkim proletariatu (klasy robotniczej) przeciw rządom burżuazji. Rewolucja jest wyjaśniana przez teoretyków na wiele różnych sposobów i zazwyczaj zależy od środowiska, z którego dana teoria komunizmu się wywodzi. Na przykład, rewolucja chińska została zaangażowana przez konflikt wojskowy między wojskami chińskich czerwonych a chińskimi nacjonalistami. Rewolucja w Wietnamie charakteryzowała się wojną partyzancką między Wietkongiem wspieranym przez rządzoną przez komunistów północną część kraju a rządem południowego Wietnamu, popieranym z kolei przez różne państwa Zachodu. Rewolucja ta zakończyła się zwycięstwem komunistów w 1975 roku. W wyniku rewolucji kubańskiej, do władzy doszli przedstawiciele ruchu partyzanckiego skupieni wokół Fidela Castro i Che Guevary. Sam Fidel Castro nie wierzył, że w przypadku Kuby potrzebna jest partia awangardowa, co powodowane było wysoką niepopularnością Batisty. Niezależnie od specyficznej formy rewolucja komunistyczna dąży do zastąpienia „klasy wyzyskiwaczy” jako klasy rządzącej i utworzenia społeczeństwa bez podziałów klasowych, co w teorii miałoby być wstępem do końcowego etapu komunizm Polska i komunizm W Polsce w wyniku połączenia Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz Polskiej Partii Socjalistycznej - Lewica w 1918 roku powstała Komunistyczna Robotnicza Partia Polski. KPRP od samego początku była wrogo nastawiana wobec nowo powstałej II Rzeczpospolitej, uważając je za państwo autorytarne i burżuazyjne. Stąd też partia zbojkotowała wybory parlamentarne w styczniu 1919 roku, nie biorąc w nich udziału. W latach 1918-1919 roku na terenie Polski partie robotnicze tworzyły niezależne rady na wzór niemieckich Arbeiterrate i rosyjskich sowietów.. Co prawda KPRP miała w nich mniejsze wpływy niż socjalistyczne PPS i Bund a w niektórych miejscach nawet mniejszy wpływ od Narodowego Związku Robotniczego. W radach tych największe poparcie KPRP odnotowała w Warszawie, Zamościu oraz Dąbrowie. Na terenie Zamościa i Dąbrowy wojsko tłumiło zbrojne wystąpienia Gwardii Czerwonej. W 1919 roku podporządkowane KPRP związki zawodowe liczyły 77 000 osób a sama partia liczyła od 5 do 6 tysięcy członków. Polski ruch komunistyczny składał się z takich organizacji jak grupująca Ślązaków Komunistyczna Partia Górnego Śląska, Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy, Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusy oraz krótko istniejącej Komunistycznej Partii Galicji Wschodniej. Nie widząc szans na rewolucję “od wewnątrz”, KPRP przyjęła pozytywnie wieść o rewolucji z zewnątrz, która do historii przeszła jako wojna polsko-bolszewicka. Armii Czerwonej udało się uformować sześć pułków składających się z Polaków, jednak do spontanicznych zrywów proradzieckich nie dochodziło, w rezultacie kierownictwo przyszłej Polskiej Republiki Rad zmieniało swoje siedziby zgodnie z ruchem wojsk bolszewickich. W skład przyszłego rządu wchodziło niewielu działaczy KPRP, jednak sama partia akceptowała go. Akty przemocy dokonywane przez Czeka na czele której stał Polak Feliks Dzierżyński zraziły wielu polskich robotników przeciwko Rosji Radzieckiej. Ostatecznie RFSRR uznała II RP w traktacie ryskim. Uznanie II RP przez Rosję Radziecką, odbiło się na działaniach polskiego ruchu komunistycznego. W 1922 roku do sejmu wybranych zostało dwóch przedstawicieli partii komunistycznej. Byli nimi Stefan Królikowski i Stanisław Łańcucki. Na drugim kongresie (1923) zmieniono nazwę KPRP na Komunistyczną Partię Polski, oraz uznano dotychczasową linię polityczną za błędną. Legalnym komitetem wyborczym KPP był Związek Proletariatu Miast i Wsi który co jakiś czas wprowadzał swoich kandydatów do parlamentu. W 1926 roku komuniści poparli przewrót majowy przeprowadzony przez zwolenników Józefa Piłsudskiego. Poparcie to został następnie określone przez KPP jako błąd majowy. Decyzja o poparciu została potępiona przez część polskich komunistów i władze ZSRR. A wystąpienia komunistów przeciw dotychczasowej władzy zostały stłumione przez piłsudczyków. Na Poparciu KPP wobec Piłsudskiego, zaważył głównie negatywny stosunek partii wobec rządu “Chjeno-Piastu”. Na kongresie w 1932 roku, z partii wydalone został ortodoksyjnie marksistowskie skrzydło na czele z Izaakiem Deutscherem. Według wewnątrzpartyjnych i pozapartyjnych polskich trockistów i luksemburgistów należało dojść do porozumienia z PPS i organizacjami socjaldemokratycznymi, wspólnie działając przeciwko faszyzmowi. Cechy państwa komunistycznego: -centralnie planowana gospodarka -kolektywizacja oraz industrializacja -przemiany społeczne, które predestynowały na czoło grup społecznych robotników – dyktatura proletariatu -niszczenie społecznych norm, tradycji oraz religii -ateizm -teoria o wrogu systemu – w ZSRR funkcjonowała teoria w myśl, której w państwie działały grupy, przeciwne komunizmowi; wrogiem systemu był więc kułak, Żyd, intelektualista itd. -system monopartyjny -kult wodza i partii -cenzura, indoktrynacja obywateli, propaganda -zorganizowany aparat terroru (w ZSRR był nim NKWD)