Temat: „Romantyczność” A. Mickiewicza jako ballada programowa. Utwór Romantyczność ukazał sie w 1822 r w pierwszym tomie poezji Adama Mickiewicza pt”Ballady i romanse”. Tom ten był odpowiedzią poety na zarzuty wysunięte wobec romantyków przez Jana Sniadeckiego. Akcja ballady Romantyczność toczy się na rynku małego miasteczka. „Romantyczność” ma charakter manifestu programowego. Motto ballady „Zdaje mi sie,ze widze … gdzie? Przed oczyma duszy mojej.” Mickiewicz zaczerpnął z Hamleta Williama Szekspira, w słowach tego poety pojawia sie bliskie romantykom przeświadczenie o możliwościach pozazmysłowego poznawania świata. Poprzez motto Mickiewicz ukazuje irracjonalny stosunek do świata. Utwór „Romantyczność” wyraźnie dzieli sie na dwie części. Pierwsza część przedstawia historie prostej,robiącej wrażenie obłąkanej , dziewczyny – Karusi , która rozpacza po śmierci ukochanego Jaśka. Dziewczyna widzi swojego zmarłego ukochanego , chce z nim rozmawiać, chce go przytulać i całować . Karusia wykazuje jeszcze inną cechę bohatera romantycznego: odwrócenie się od świata i bunt przeciwko niemu: „Nie lubię świata, Źle mnie w złych ludzi tłumie”

targają nią sprzeczne uczucia: boi się ducha ukochanego (wygląd trupa), ale chce aby pozostał z nią, bo go kocha Narrator stara sie tłumaczyć dziewczynie co sie dzieje wokół niej,ale ona go nie słucha, ta sytuacja pozwala nam stwierdzic kim jest narrator. Jest on wędrowcem,w balladach często pojawia sie motyw podrózy/wędrówki. Bohater ukazany w utworze pokazuje jedną z podstawowych cech wszystkich poźniejszych postaci : nieszczęśliwą miłość, tu związaną z Karusią, która tak kochała swojego wybranka , że dwa lata po jego śmierci nadal zachowała głębokie uczucie i stara sie z nim skontaktować duchowo ( widzi go na jawie dlatego uznaje sie ją za obłąkaną). Druga część utworu przybiera polemikę między narratorem a Starcem.Scenie tej przyglądają sie dwie ważne postacie,starzec przedstawiciel oświecenia,który walczy z przesądami i zabobonami,(uznaje sie go za Jana Śniadeckiego),który opowieści Karusi uważa za bujdy i wierzy tylko w siłe swego „szkiełka i oka”co możemy wywnioskować po cytacia: „Ufajcie memu oku i szkiełku, Nic tu nie widze dokoła. Słowa starca to niemal dokładne przywołanie rozważań J.Śniadeckiego, w ten sposób Mickiewicz ukazał jego karykaturę. Drugą ważna postacią jest sam poeta-podmoit liryczny, który wyobrażenia Karusi uważa za coś normalnego i oczywistego,wspiera ją w jej cierpieniu ; uważa że uczucia są silniejsze od niego i maja na niego większy wpływ: Czucie i wiara silniej mówi do mnie Niż mędrca szkiełko i oko.” traktować można jako wyraz poglądów samego A. Mickiewicza. Poeta krytykuje racjonalistyczną teorię poznawczą, opartą na bezdusznych metodach naukowych: „Martwe znasz prawdy,nieznane dla ludu, opisującą świat w kategoriach mechanizmu, którego elementy nie są ze sobą połączone głębszą metafizyczną więzią: Widzisz świat w proszku,w każdej gwiazd iskierce, Nie znasz prawd żywych,nie obaczysz cudu.” W słowach narratora brzmi nawet jakby nutka ubolewania, oto bowiem Starzec jest pozbawiony czegoś bardzo cennego, jego obraz świata jest istotnie zubożony.Słowa te świadczą o tym, że„szkiełko i oko” nie może być ostateczną miarą poznawania świata. Narzędzia nauki służą do poznawania „prawd martwych”, natomiast „czucie i wiara” otwierają nowe perspektywy, poszerzają horyzont poznawczy człowieka. Końcowe słowa ballady: „Miej serce i patrzaj w serce”, to wyraz poglądów A. Mickiewicza, który odrzuca racjonalizm na rzecz uczucia, intuicji i wiary oraz wskazuje na nieograniczone możliwości pozazmysłowych metod poznania. „Romantyczność” to typowa ballada w której wykorzystano motyw ludowych opowiadań,poeta odwołuje sie do wierzeń,zakładając możliwość kontaktu świata żywych i umarłych,wprowadza również ludowych bohaterów(dziewczyne tłum prostych ludzi). Dialod i wyznania głównej bohaterki nasilaja dramatyzm utworu i umożliwiają ukazanie wewnętrznych przeżyć bohaterów. Narrator wprowadzony przez poete nie tylko relacjonuje wydarzenia ale także wyraża własne zdanie. Kształt artystyczny utworu wskazuje na charakterystyczny dla gatunku ballady rodzajowy synkretyzm (obecność epickiego narratora, dramatyczne dialogi, liryczne wyznania) oraz stanowi świadectwo romantycznego zafascynowania twórczością ludową. Programowość Romantyczności dodatkowo została podkreślona brakiem nastroju grozy, tajemniczości - tak typowego dla innych utworów zbioru. Przedstawiona scena fantastyczna stała się pretekstem do postawienia filozoficznego pytania: czy wiedzę o świecie można opierać tylko na tym, co postrzegalne? Utwór ten uznawany był przez romantyków (i jest nadal) za kwintesencję romantyzmu; zawiera on wiele elementów rozwijającej się literatury romantycznej.