Literatura grozy ma swoje korzenie w XVIII w. , kiedy jako osobny motyw funkcjonuje w wielu gatunkach literackich. Powieść grozy swoje bezpośrednie korzenie czerpie z powieści gotyckiej, gdzie elementy fantastyczne, czynniki irracjonalne i nadprzyrodzone stały się wyróżnikami tego właśnie gatunku. Obecnie nazywana jest po prostu horrorem. Elementy fantastyczne nie są jednak jedynym wyróżnikiem powieści gotyckiej. Aby mówić o tego rodzaju powieści muszą pojawić się jeszcze takie elementy jak:, jak opuszczone zamki, ruiny, mroczne zakamarki, tajemnicze przejścia i lochy. Motywy fantastyczne służą w powieści gotyckiej budowie nastroju tajemniczości. Kiedy dodamy jeszcze obecność widm, upiorów czy wampirów będziemy mieć już komplet cech powieści gotyckiej, czyli horror ghotic.

Narodziny powieści grozy:

• rok 1764 „Zamczysko w Otranto” Horacego Walpole’a (akcja toczy się głównie pod osłoną nocy, ciemności potęgują poczucie strachu, podnosi się poziom emocji)

• „Mnich” Mathew G. Lewis z 1795 – kwintesencja powieści grozy, autor na kartach swojej powieści zawarł wszystkie elementy składające się na romans typu horror ghothic: podstępyego złego ducha, czarną magię, przeraźliwego upiora, makabrę, obsesję śmierci i grobu, gotycką podziemną i nadziemną scenerię. Pojawia się fantastyka i irracjonalizm, interwencja szatana, erotyzm przeplata się z makabrą, makabra z groteską, patos z ironią.

• Edgar Allan Poe - najwybitniejszy twórca literatury grozy „Zwierciadłem duszy jest strach”, opowiadania (Upadek domu Usherów, Studnia i wahadło)

• w Polsce autorami powieści grozy byli Zygmunt Krasiński oraz Anna Mostowska Funkcje i cechy powieści grozy:

• podstawowa: straszyć czytelnika, dominują przymiotniki adjektywne takie jak: ciemnych" - ponury, mroczny, straszy, przerażający, posępny, złowieszczy, złowrogi -W horrorze odbijają się nasze podświadome lęki, a czasem również mroczne pragnienia (na przykład o antyspołecznych zachowaniach czy ogromnej władzy).

• hiperbolizacja w opisie stanów przerażenia, leksyka - nacechowana emocjonalnie (pojawiają się słowa takie jak męka, katusze, tortury, umęczenie, udręka)

• powszechne wyolbrzymienie i metafora, np. naszych codziennych lęków. Dzięki powieściom grozy możemy łatwiej pokonać własny strach i obawy. Tego rodzaju twórczość może stać się bronią w naszym własnym, realnym, rzeczywistym życiu

• motyw grozy to powtarzający się w kulturze topos polegający na celowym wprowadzaniu nastroju strachu, zagrożenia i niepewności. Groza może także oznaczać właściwość rzeczy albo zjawiska powodująca czyjeś przerażenie

• bohaterowie skonstruowani na zasadzie kontrastu, np. zły wampir Dracula i niewinna, młoda dziewczyna

Filmy:

• „Nosferatu” Murnaua, jeden z pierwszych filmów grozy, pokazywał, że filmy tego rodzaju mają nie tylko straszyć, lecz i uczyć, przekazywać konkretne morały i przestrogi. Zło pokazane w czystej postaci. Tak naprawdę film Murnaua jest ekranizacją „Draculi” Brama Stokera, i opowiada tą samą historię.
• „Lśnienie” Stanley Kubricka (na podstawie książki Kinga)
• „Krąg” Hideo Nakata (1990) Książki:
• „Frankenstein" Mary Shelley
• Matheson Richard, “Jestem legendą”
• Dr Jekyll i pan Hyde i inne opowiadania, R.L. Stevenson
• „Carrie” Stephen King – horror społeczny

W filmie nastrój horror budują: -

• zabiegi takie jak retardacja i suspens
• gra światłem i cieniem
• dziwne, nietypowe scenerie
• przemoc na ekranie -nastrojowa muzyka i dźwięki