Warzywa w diecie człowieka

Warzywa czerwone Źródło cennego likopenu, jednego z przeciwutleniaczy, który chroni organizm przed licznymi chorobami, np. zawałem serca czy rakiem, i zapobiega tworzeniu się szkodliwego cholesterolu. Najbogatsze w ten cenny związek są pomidory, których częste spożywanie pomaga ponadto w gojeniu się ran. Pomidory zawierają także witaminę C, dzięki czemu wzmacniają odporność, a niewielka dzienna dawka soku tych przepysznych warzyw przeciwdziała tworzeniu się zakrzepów. Pomidory dostarczają obniżającego ciśnienie krwi potasu, jak też wapnia, magnezu, żelaza oraz rzadko spotykanych w produktach spożywczych mikroelementów, takich jak mangan, miedź czy kobalt.

  1. Warzywa czerwone

Źródło cennego likopenu, jednego z przeciwutleniaczy, który chroni organizm przed licznymi chorobami, np. zawałem serca czy rakiem, i zapobiega tworzeniu się szkodliwego cholesterolu. Najbogatsze w ten cenny związek są pomidory, których częste spożywanie pomaga ponadto w gojeniu się ran. Pomidory zawierają także witaminę C, dzięki czemu wzmacniają odporność, a niewielka dzienna dawka soku tych przepysznych warzyw przeciwdziała tworzeniu się zakrzepów. Pomidory dostarczają obniżającego ciśnienie krwi potasu, jak też wapnia, magnezu, żelaza oraz rzadko spotykanych w produktach spożywczych mikroelementów, takich jak mangan, miedź czy kobalt.

Z czerwonych warzyw wymienić również warto buraki, które działają przeciwzapalnie i antyutleniająco. Ich działanie jest szczególnie dobroczynne dla wątroby i systemu immunologicznego. Buraki mają silne działanie krwiotwórcze, dlatego zaleca się je anemikom i osobom osłabionym. Wykorzystywane są również do walki problemami skóry, chronicznymi infekcjami, chorobą wieńcową oraz reumatyczną. 2. Warzywa zielone

Są przebogatym źródłem witaminy C, a także A, E, K i mikroelementów. Zawierają kwas foliowy, który przeciwdziała anemii, a którego niedobór powoduje podatność na stres, depresję, zły nastrój, może prowadzić do zaburzeń umysłowych i zwiększenia podatności na infekcje. Warzywa z „zielonej grupy” doprowadzają ponadto do samounicestwiania komórek przednowotworowych, mają najmniej kalorii i szybko ulegają trawieniu. Zawierają także chlorofil, który m.in. unieszkodliwia toksyny, pomaga oczyścić wątrobę, leczy żylaki, reguluje pracę jelit, łagodzi objawy astmy czy przyspiesza gojenie się wrzodów. Jeśli więc nie ma przeciwwskazań zdrowotnych, warzywa zielone można jeść w niemal nieograniczonych ilościach.

W grupie tej znajdują się brokuły, szpinak, brukselka, sałaty, nać selera, pietruszki, jarmuż czy szparagi.

  1. Warzywa pomarańczowe i żółte

Zawierają najbardziej znany karetonoid, czyli beta-karoten. Karotenoidy jako przeciwutleniacze, chronią rośliny przed szkodliwym działaniem promieni UV i podobną funkcję pełnią w organizmie człowieka. Są źródłem witaminy A, której niedobór przejawia się w gorszym wyglądzie włosów, paznokci czy skóry, i która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wzroku. Karetonoid obniża także cholesterol. Pomarańczowe barwy chronią ponadto skórę przed działaniem wolnych rodników i naprawiają zniszczone struktury DNA, zapobiegając procesowi starzenia.

Karotenoidy mogą ochronić nas przed chorobami układu krążenia, nowotworami i chorobami związanymi z wiekiem (katarakty, otępienie). Ich najbogatszym źródłem jest marchew. Jej jedzenie zapobiega nowotworom, pomaga zmęczonemu i osłabionemu wzrokowi, poprawia stan skóry, wspomaga odporność i przyspiesza gojenie ran. Marchew jest także przydatna w leczeniu wielu przewlekłych infekcji wirusowych.

  1. Warzywa fioletowe lub niebieskie

Warzywa fioletowe zawdzięczają swoją barwę antocyjaninie, która ma wybitne właściwości antyutleniające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Pomaga zwalczać infekcje układu moczowego i pokarmowego.

Odcienie fioletu chronią nasz organizm przed guzami nowotworowymi oraz ułatwiają rozpuszczanie śluzu w układzie oddechowym, przynosząc ulgę prze schorzeniach tchawicy i oskrzeli. Przeciwdziałają ponadto starzeniu się komórek, zawierają dużo witaminy C i polifenoli.

Do grupy tej należą np. bakłażany zawierające sporo błonnika, wapnia, żelaza, potasu i fosforu, a także nieco witaminy A i B2. Warzywa te są jednak ciężkostrawne, dlatego powinny unikać ich osoby z chorobami przewodu pokarmowego. 5. Warzywa białe

Warzywa z tej grupy są cennym źródłem flawonoidów i aliciny. Te pierwsze pełnią funkcję przeciwutleniaczy, działają rozkurczowo, moczopędnie i przeciwzapalnie. Alicina hamuje zaś nadmierny wzrost komórek Kolor biały informuje nas także o zawartości w tych warzywach związków siarki przyczyniających się do podnoszenia poziomu dobrego cholesterolu i obniżania niebezpiecznych frakcji LDL. Warzywa z „białej grupy” są ponadto nieocenione w walce z przeziębieniem czy astmą. Do grupy tej należą czosnek, cebula, por czy cykoria.
Zanim trafią na stół. Cenne rady dla przyrządzających warzywa:

  • Warzywa łatwo mogą stracić cenne składniki odżywcze, dlatego należy zachowywać pewne zasady dotyczące ich przechowywania. Świeże warzywa najlepiej chronić przed słońcem, ponieważ ciepło i światło przyspieszają ich więdniecie oraz niszczą np. witaminę B, C i beta-karoten. Warzywa powinny więc być przechowywane w suchym i chłodnym miejscu, np. spiżarni, lub w szufladach, na dolnej półce w lodówce.
  • Warzywa powinny być czyszczone i myte tuż przed przyrządzeniem. Należy przy tym pamiętać, aby nie wyrzucać tych ich części, które są jadalne, np. liści kalarepy zawierających dużo prowitaminy A.
  • Nie należy obierać warzyw z jadalną skórką, pochodzących z upraw ekologicznych, ponieważ zarówno w skórce, jak i bezpośrednio pod nią, znajduje się wiele cennych składników.
  • Warzywa należy płukać pod bieżącą wodą, ponieważ podczas moczenia tracą one witaminy.
  • Co najmniej połowę dziennej porcji warzyw zjadajmy na surowo. Pamiętajmy przy tym, że surówki najlepiej przygotowywać od razu przed jedzeniem – rozdrobnione warzywa szybko tracą wartości odżywcze.