Utwór “Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego jest nawiązaniem do utworu “Boska komedia” Dantego, który ukazuje boski porządek świata. W “Nie-Boskiej komedii” została opisana destrukcja owego porządku. Dramat można podzielić na dwie części. Pierwsza część dotyczy dramatu poety i rodziny, zaś drugim tematem utworu jest rewolucja społeczna. “Nie-Boska komedia” to dramat filozoficzny, w którym Z.Krasiński zawarł swoje rozważania na temat sensu dziejów i przyszłości ludzkości.

W załączonym fragmencie odbywa się rozmowa pomiędzy przywódcą obozu rewolucjonistów - Pankracym, a jego sługą - Leonardem. Cel rewolucjonistów został osiągnięty, pokonali arystokratów. Pankracy to człowiek nieprzeciętny. Odczuwa wyższość nad ludnością, którą dowodzi, gardzi nimi. Leonard martwi się o swojego przywódcę. Zauważa jego zmęczenie, lecz Pankracy nie potrafi odpocząć po zwycięstwie, gdyż ma idealistyczną wizję nowego porządku. Ma plany ulepszenia świata i chce odkupić wyrządzone zło. Pankracy ma świadomość wyrządzonego zła. Wie,że jego działania to nie-boskie dzieło. Wyczuwa obecność osoby trzeciej i dostrzega na niebie znak. On jeden to widzi, Leonard niczego nie zauważa. Przywódca rewolucjonistów wspomina o plotkach krążących pomiędzy jego poddanymi o zapowiedzi nadejścia Chrystusa. To co zobaczył wzbudziło w nim przerażenie. Na niebie ujrzał Chrystusa Mściciela na krzyżu stojącego nad przepaściami. Wizja oślepia Pankracego, jego sługa zakrywa mu oczy, lecz to nie pomaga. Pankracy umiera w objęciach Leonarda wypowiadając słowa “Galilaee, vicisti!”. Słowa te oznaczają “Galilejczyku zwyciężyłeś!”.

Z analizy wynika,że końcowa scena “Nie-Boskiej komedii” jest konkluzją dyskusji toczonej w całym dramacie. Głównym bohaterem jest Hrabia Henryk. Jest arystokratą i poetą romantycznym, żyje fikcją poetycką, jest wyobcowany, pragnie sławy. Po swojej wewnętrznej przemianie Hrabia dowodzi obozem arystokratów. Potępia arystokratów za prześladowanie poddanych, brak patriotyzmu, pychę i prywatę. Mimo to staje na czele obozu, aby walczyć w obronie wartości wypracowanych i chronionych przez arystokrację, czyli: katolicka wiara i zasady życia polityczno-społecznego. Walczy do końca, zachowuje godność w obliczu klęski i popełnia Samobójstwo, przeklinając poezję, która pchnęła go do walki. Arystokracja broniła granic państwa, dbali o tradycję i kulturę, a co najważniejsze podtrzymywali wiarę chrześcijańską. Rewolucjoniści zarzucali arystokratom tchórzostwo, słabość, rozpustę, wyzysk. W skład rewolucjonistów wchodziły niższe warstwy społeczne robotnicy, rzemieślnicy, chłopi. Byli nieokrzesani, nie cenili wartości religijnych, uważali,że mogą bezkarnie zabijać. Pragnęli obalić arystokrację i stworzyć nowy porządek świata. Głównymi motywami ich działania była żądza krwi i zemsty, co doprowadziło do zniszczenia moralności i wiary chrześcijańskiej.

Zwyciężyli rewolucjoniści, lecz nie jest im dane stworzyć nowy lepszy świat. Poprzez pojawienie się wizji Chrystusa Mściciela Bóg chciał pokazać,że ingeruje w losy ludzkie. To Bóg zaplanował losy świata. Dopuścił do walki dobra ze złem, lecz nie pozwolił, aby zło zwyciężyło. Nie pozwolił,by ludzie stworzyli nowy świat bez Niego. Jest to prowidencjalizm, przeświadczenie,że losami świata kieruje Opatrzność. W celu przywrócenia chrześcijańskiego porządku nastąpiła interwencja sił nadprzyrodzonych.