Administracja publiczna- termin „administracja” narodził się w starożytnym Rzymie, w krajach europejskich używany od średniowiecza. Łaciński czasownik ”ministrare”- służyć, „administrare”- obsługiwać, a łaciński przymiotnik „publicus” oznacza społeczny, zbiorowy. Jest sługą ustroju i aparatem wykonawczym władzy politycznej. Działalność jej polega na prawie i się na nim opiera. Administracja Publiczna ma różnorodne ujęcia swojej definicji. Nie ma ogólnej jednej definicji. • Ujęcie podmiotowe-zespół ludzi, organy powiązane w pewną całość z uwagi na wspólne cele, wyposażonych w zakres uprawnień władczych, dysponujących środkami rzeczowymi, zgrupowane w służbie pewnej misji publicznej. • Ujęcie przedmiotowe- forma realizacji funkcji państwa, która realizuje zadania oraz wykonuje kompetencje związane z realizacją władzy wykonawczej. • Ujęcie funkcjonalne- działalność wykonywana przez podmioty administracji. • Ujęcie przedmiotowo-podmiotowe- zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustaw i prawa.

Organizacja- grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą, aby osiągnąć cel. Muszą być minimum dwie osoby. Liczy się również wyposażenie, technika i struktura. Agencje- to jednostki organizacyjne działające na szczeblu centralnym. Agencja nie jest organem centralnej administracji rządowej. Organem Agencji jest Prezes lub Rada Nadzorcza. Inspekcje- obszar działania, kompetencje i organizacja. Organ centralnej administracji rządowej. Podlegają ministrom kierującym określonym działem na mocy ustawy.

Zagadnienie1: Pojęcie i istota organizacji i działania straży, służb i inspekcji w systemie administracji publicznej. Na każdym szczeblu administracji publicznej jest określony organ administracji ogólnej, który jest odpowiedzialny za rezultaty jego działań w sferze bezpieczeństwa i porządku publicznego. Władze administracji ogólnej mogą wykonywać organy samorządu terytorialnego jak i administracji rządowej. Organy te muszą brać pod uwagę działania zespolonej administracji w sytuacjach kryzysowych. Jednak w sferze ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego najważniejszą pozycją jest wojewoda, który jest odpowiedzialny za wszystkie działania podejmowane na obszarze województwa. Wojewoda stosuje narzędzia koordynacyjne i nadzorcze pozwalające na sprawne wykonywanie przez wojewodę zadań z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego. Kwestie współdziałania wszystkich jednostek administracji publicznej z obszaru województwa w sytuacjach nadzwyczajnych są regulowane przede wszystkim przez ustawę z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie , w szczególności przez art. 15 pkt. 4, zgodnie, z którą wojewoda zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej działających oczywiście na obszarze województwa i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożenia życia, ochrony praw obywatelskich , klęskom żywiołowym itd. Jak również zwalczaniu i ich usuwaniu. Większość podmiotów zespolonej administracji działa w postaci służb, inspekcji i straży. Realizują zadania z zakresu ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego jako formacje mundurowe ( tj. Policja, Państwowa Straż Pożarna) oraz podmioty wykonujące funkcje inspekcyjno- kontrolne ( tj. Inspekcja Handlowa, Inspekcja Sanitarna itd.) Zespolenie wyraża się w formie organizacyjnej, finansowej, osobowej i kompetencyjnej. Zespolenie organizacyjne aparatu służb, inspekcji i straży z urzędem wojewódzkim jest kształt statusu urzędu wojewódzkiego. Z organizacyjnym aspektem zespolenia łączy się zespolenie finansowe, polegające na włączeniu budżetu służb, inspekcji do budżetu wojewody. Natomiast zespolenie osobowe polega na powoływaniu kierowników zespolonych, wojewódzkich służb , inspekcji lub straży. Istotny charakter ma zespolenie kompetencyjne. Sedno tej konstrukcji polega na tym , że wojewoda jest organem zespolonej administracji rządowej , a w przypadkach określonych ustawach i indywidualnych aktach administracyjnych- kierownik zespolonej służby, inspekcji lub straży wojewódzkiej. Zgodnie z art. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie zadania wykonuje m.in. działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży. Dodatkowo art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, w którym struktury powiatowe wykonują określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym. Zwierzchnictwo nad powiatowymi służbami, inspekcjami i strażami nie ma charakteru służbowego, gdyż jest zawarty w ustawach ustrojowych oraz innych aktach normatywnych. Należy jednak pamiętać, że zakres zwierzchnictwa starosty oraz zespolenia wyznaczają również przepisy poszczególnych ustaw materii szczególnej. A są to: • Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji • Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej • Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane

Zagadnienie 2: Wykonywanie zadań i kompetencji administracji rządowej przez kierowników straży, służb i inspekcji. Starosta powiatowy stosownie do art. 35 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym, starosta sprawujący zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży, ma za zadanie: • powoływać i odwoływać kierowników tych jednostek w uzgodnieniu z wojewodą, wykonuje również czynności z zakresu prawa pracy o ile przepisy szczególne nie stanowią innej, • zatwierdza programy ich działania, • uzgadnia wspólne plany działania tych jednostek na obszarze powiatu, • w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych jednostek, • zleca przeprowadzenie kontroli w uzasadnionych przypadkach. Komendant wojewódzki Policji i Komendant powiatowy Policji mają za zadanie: • chronić bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego na własnym obszarze , określone w ustawach i przepisach wykonywanych na ich podstawie. Z kolei do zadań Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej należy: • kierowanie pracą Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, • kierowanie krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym, a w szczególności: -dysponowanie podmiotami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze kraju poprzez swoje stanowisko kierowania, -ustalanie zbiorczego planu sieci podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, -ustalenie planu rozmieszczenia sprzętu socjalistycznego na obszarze kraju, -dysponowanie odwodami operacyjnymi i kierowanie ich siłami, -dowodzenie działaniami ratowniczymi, których rozmiary i zasięg przekraczają możliwości sił ratowniczych województwa, -analizowanie działań ratowniczych, -ustalenie sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej. • analizowanie zagrożeń pożarowych, • inicjowanie przedsięwzięć oraz prac naukowo- badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa, • organizowanie szkolenia, kształcenia i doskonalenia zawodowego, • powoływanie i odwoływanie rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych i nadzór nad ich działalnością, • ustalanie programów i zasad szkolenia pożarowczego, • współdziałanie z Zarządem Głównym Związków Ochotniczych Straż Pożarnych RP, • organizowanie krajowych i międzynarodowych ćwiczeń ratowniczych, • wprowadzenie podwyższonej gotowości operacyjnej Państwowej Straży Pożarnej w sytuacjach zwiększonego prawdopodobieństwa katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, • organizowanie działalności sportowej i ustalenia regulaminów sportowych zawodów pożarniczych oraz innych zawodów dla strażaków. Zaś jeśli chodzi o inspekcje to Inspektorzy sanitarni są uprawnienie do: • wstępuje o każdej porze dnia i nocy, na terenie miast i wsi do: -zakładów pracy oraz wszystkich pomieszczeń i urządzeń wchodzących w ich skład , -obiektów użyteczności publicznej, obiektów handlowych, ogrodów działkowych i nieruchomości, -środków transportu i obiektów z mini związanych, w tym również na statki, żeglugi śródlądowe i powietrzne, -obiektów będących w trakcje budowy. • żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wyznania i przesłuchiwania osób, • żądania okazania dokumentów i udostępniania wszelkich danych, • pobieranie nieodpłatnie próbek do badań. Zagadnienie 3: Charakterystyka organizacji i zadania wybranych straży, służb i inspekcji. Policja to umundurowana i uzbrojona formacja, służąca społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Do podstawowych zadań Policji należy: • ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra, • ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego stosowania, • inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządami i organizacjami społecznymi, • wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców, • nadzór nad strażami gminnymi, tworzonymi na podstawie ustaw , • kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych, • współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i porozumień międzynarodowych oraz odrębnych przepisów.

Państwowa Straż Pożarna to zawodowa, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja, przeznaczona do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Do jej podstawowych zadań należy: • rozpoznawanie pożarowych i innych miejscowych zagrożeń, • organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń, • wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych podczas klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze, • kształcenie kadr na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności, • nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych, • prowadzenie prac naukowo badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony ludności.

Państwowa Inspekcja Sanitarna jest organem powołanym do nadzorowania warunków higieny środowiska, warunków pracy w zakładach, w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych i szkołach wyższych, a także w ośrodkach wypoczynku i warunków zdrowotnych żywności i żywienia. Dlatego większość zadań ma charakter kontrolny. Kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących: • higiena środowiska, a zwłaszcza czystości powietrza atmosferycznego, gleby, wody i innych elementów środowiska, • utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości, zakładów pracy, instytucji, urzędów, dróg, ulic itd., • warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunków zbiorowego żywienia, • warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi, • warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawania chorób zawodowych i innych związanych z wykonywaną praca, • higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, • higieny procesów nauczania.

Literatura: -Andrzej Misiuk „Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego-zagadnienie prawno-ustrojowe”. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Warszawa 2008 -notatki z wykładów