Zagrożenia zdrowotne związane z nieprawidłowym odżywianiem
Prawidłowe odżywianie polega na dostarczeniu organizmowi niezbędnych składników odżywczych a tym samym energii i substancji potrzebnych do utrzymania zdrowia oraz wszystkich funkcji naszego organizmu. Prawidłowe odżywianie to także regularność posiłków - ich liczba i rozłożenie w ciągu dnia. Dzieci i młodzież powinny spożywać średnio 4-5 posiłków dziennie, najlepiej o stałych porach dnia. Rzadsze spożywanie posiłków niż 3 w ciągu dnia powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi (hipoglikemię), co powoduje uczucie głodu, zmęczenia, pogarsza koncentrację uwagi.
Prawidłowe odżywianie polega na dostarczeniu organizmowi niezbędnych składników odżywczych a tym samym energii i substancji potrzebnych do utrzymania zdrowia oraz wszystkich funkcji naszego organizmu. Prawidłowe odżywianie to także regularność posiłków - ich liczba i rozłożenie w ciągu dnia. Dzieci i młodzież powinny spożywać średnio 4-5 posiłków dziennie, najlepiej o stałych porach dnia. Rzadsze spożywanie posiłków niż 3 w ciągu dnia powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi (hipoglikemię), co powoduje uczucie głodu, zmęczenia, pogarsza koncentrację uwagi. Czasem mogą wystąpić bóle brzucha i inne dolegliwości. Przeprowadzone badania dotyczące odżywiania się społeczeństwa mówią, że w naszych dietach jest brak warzyw, owoców i nabiału, natomiast jemy zbyt dużo produktów zbożowych, ziemniaków, tłuszczu oraz cukru. Te błędy żywieniowe wpływają na nasz wzrost i rozwój niezwykle niekorzystnie. Szczególnie dotyczy to dzieci i młodzieży. Nie jest, więc bez znaczenia, to co i jak często jemy. Trzeba pamiętać, że nieprawidłowy tryb odżywiania może prowadzić do różnych chorób i schorzeń. 1)Przyczyny i skutki otyłości: Przyczyny:
- genetyka i predyspozycje genetyczne
- styl życia
- za niska aktywność fizyczna
- stosowana dieta
- ilość spożywanych kalorii do zapotrzebowania
- choroby i zaburzenia hormonalne
- stosowanie niektórych leków
- problemy psychiczne
- uzależnienie od jedzenia
- palenie tytoniu też wpływa, ale w małej mierze
Skutki:
- głównie choroby serca i układu krążenia
- problemy ze stawami
- złe samopoczucie
- niska samoocena,
- zła kondycja fizyczna 2)Skutki niedożywienia Niedobór odpowiednich składników pokarmowych, w tym mikroelementów może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia oraz poziomu życia ludzi. W zależności od tego, czy niedożywienie jest lekkie czy ciężkie, może w różnym stopniu wpływać na jakość życia nawet całych społeczeństw. Osłabiony stan organizmu, będący wynikiem niedożywienia, powoduje bowiem ograniczenie możliwości fizycznej pracy zarówno przy własnym gospodarstwie domowym, jak i w celach zarobkowych. Na tym tle mogą więc rozwijać się problemy społeczno-ekonomiczne. Niedożywienie wiąże się zwykle z ubóstwem, a przyczyny tego mogą być różne. Często zdesperowani gospodarze chwytają się niewłaściwych rozwiązań rolniczych, aby tylko uzyskać jakikolwiek plon, którym mógłby wyżywić rodzinę. Takie zabiegi powodują tylko degradację gospodarstwa i stopniowe pogłębianie się ubóstwa. Niedożywienie powoduje występowanie wielu chorób, co obciąża system opieki zdrowotnej. Przyczyną często bywa polityka, nie podejmująca odpowiednich wysiłków w celu poprawienia jakości życia. Skutki tego (a raczej brak skutków) powodują powstawanie nowych problemów i obciążeń gospodarczych. Ogólne niedożywienie oraz rozwijające się w jego wyniku choroby powodują upośledzenia w funkcjonowaniu społeczności. Zmniejsza bowiem odporność organizmu, w wyniku czego osoby źle odżywione często zapadają na ciężkie choroby zakaźne. Ponadto wykazano, że niedożywienie wpływa negatywnie na funkcjonowanie układu rozrodczego, rozwój fizyczny i psychiczny dzieci, ich aktywność i zdolności do nauki, wydajność pracy - wszystko to odbija się na ogólnej jakości życia. Wiadomo, że właściwe odżywianie się jest podstawą w przebiegu ciąży. Dzieci matek niedożywionych rodzą się z niską masą urodzeniową i również wykazują niedożywienie. Wśród takich noworodków występuje duża umieralność w ciągu pierwszych kilu miesięcy po urodzeniu. Wiąże się to także z zagrożeniami w ich dalszym rozwoju oraz obniżeniem ogólnej kondycji zdrowotnej. W dzieciństwie, okresie intensywnego rozwoju dostarczanie organizmowi odpowiednich składników odżywczych w odpowiednich ilościach jest niezwykle ważne. Ich brak może być przyczyną zaburzeń rozwojowych, a nawet przejściowego lub trwałego kalectwa. Niedobór żelaza powoduje anemię, czyli niedokrwistość - to wiąże się z ogólnym osłabieniem i niedotlenieniem organizmu. Niedostateczna ilość jodu wpływa negatywnie na funkcjonowanie tarczycy, odpowiedzialnej za procesy metaboliczne. Zaburzenia w tym obszarze mogą powodować poważne opóźnienia w rozwoju umysłowym i ruchowym, zaburzenia wzrostu i ogólnej aktywności fizycznej, porażenia mięśni oraz upośledzenie słuchu i mowy. Oprócz mikroelementów szczególnie ważną rolę w organizmie odgrywają witaminy. Przykładowo podajmy tylko witaminę A. Jej niedobór jest najczęstszym na świecie powodem ślepoty u dzieci - można temu zapobiegać poprzez odpowiednie odżywianie! Witamina A bierze także udział w regulowaniu działania układu odpornościowego. Jej bark więc powoduje osłabienie odporności, a co za tym idzie - wzrost zachorowań na różnego rodzaju infekcje oraz choroby zakaźne, np. na odrę. Przeprowadzono wiele badań, wykazujących wpływ niewłaściwego stanu odżywienia na rozwój intelektualny. Do prawidłowego wykształcenia funkcji umysłowych konieczny jest właściwy rozwój fizyczny mózgu - do tego zaś potrzebne są składniki pokarmowe. Niedożywienie w znaczący sposób hamuje rozwój mózgu oraz zdolności intelektualnych. W latach 70. rozpoczęto badania na dzieciach niedożywionych, trwające przez 20 następnych lat. Rezultaty jednoznacznie wykazały, że niedożywienie we wczesnym wieku jest przyczyną nieodwracalnych zaburzeń umysłowych. Niewłaściwe odżywienie dzieci skutkuje także obniżeniem ich zdolności do nauki, ponieważ głód nie pozwala im na odpowiednie skupienie uwagi oraz przyswajanie informacji. Wczesne lata szkolne to okres decydujący o rozwoju dziecka. Występujące w tym czasie problemy zdrowotne i żywieniowe mogą spowodować trwałe osłabienie zdolności do nauki, czego nie da nadrobić się w latach późniejszych. W przypadku dorosłych wykazano wpływ stanu odżywienia organizmu na wydajność pracy. Niedobory żelaza i kwasu foliowego upośledzają odporność i obniżają aktywność fizyczną. Zły stan organizmu działa pośrednio na wydajność pracy poprzez obniżenie motywacji, chęci do pracy oraz częste nieobecności. W przypadku pracy fizycznej skutki są bezpośrednie - praca wykonywana jest wolniej, gorzej jakościowo. Wysiłek fizyczny w połączeniu z osłabieniem organizmu jeszcze bardziej to wszystko pogłębia, w wyniku czego człowiek wyniszcza się całkowicie. Wydajność pracy robotników w dużym stopniu zależy od ich stanu zdrowia w dzieciństwie. W krajach rozwijających się większość ludzi pracuje fizycznie, a głód i niedożywienie dzieci są na porządku dziennym. Taki tryb życia skutkuje przewlekłym, trwałym niedożywieniem organizmu, rzutującym na wykonywaną pracę, a co za tym idzie - na zarobki. Niskie zarobki nie pozwalają natomiast na podniesienie standardu życia i w ten sposób koło się zamyka. 3)Wady i zalety diety bezmięsnej Zalety:
- mała kalorycznośc spożywanych pokarmów - ograniczoną zawartość tłuszczu w pożywieniu - dieta bogata jest w wielonienasycone kwasy tłuszczowe - małą zawartość cholesterolu; - wysoką podaż błonnika pokarmowego - duża ilość węglowodanów złożonych - wysoką wartość odżywcza Wady:
- mogą wystąpić kłopoty z pokryciem zapotrzebowania na energie dla naszego organizmu - słabo przyswajające się mikroelementy stąd wzrasta ryzyko niedokrwistości oraz niedoboru żelaza, a także zwiększonym ryzykiem osteoporozy - kłopoty z zapotrzebowaniem na witaminy B12 i D – co może spowodować niedokrwistość oraz z krzywicę 4)Dieta zrównoważona
Zrównoważona dieta to taka, która jest złożona z białek, tłuszczów i węglowodanów. Dostarcza ona organizmowi niezbędnych substancji odżywczych, wykorzystywanych do wzrostu, produkcji energii oraz procesów naprawczych. Powinna ona zawierać niezbędne sole mineralne, witaminy, błonnik. W normalnej diecie składniki dostarczające energii powinny występować w następujących proporcjach: białka 12-14% do 15%; tłuszcze 30% ( w tym minimum 3% powinny stanowić niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe); węglowodany 50-60% w tym ok. 10% cukry proste ( nawet do 70% kosztem tłuszczów). Ilość energii, jaka może się wyzwolić w organizmie po spożyciu posiłku nazywamy jego kalorycznością lub wartością kaloryczną tego pożywienia. Współczynnik ( równoważnik) energetyczny - określa ilość kcal ( kilokaloria), jaka wyzwala się podczas spalania w organizmie lub poza nim 1 g danego składnika pokarmowego. W diecie zrównoważonej dostosowuje się ilość i rodzaj posiłków do wymagań i potrzeb danego organizmu. Je się praktycznie wszystko (co ma witaminy, sole mineralne, itp.) w odpowiednich ilościach. Dieta zrównoważona nie ma właściwie minusów. By ją stosować trzeba tylko znać podstawowe zasady racjonalnego żywienia.