Nad Niemnem to powieść realistyczna napisana w epoce pozytywizmu przez Elizę Orzeszkową. Jest to utwór uważny za najwybitniejsze dzieło pisarki w pełni oddające jej ideowe i artystyczne przesłanki. Porusza problematykę konfliktu między przedstawicielami rożnych pokoleń oraz relacji między ziemiaństwem a szlachtą zaściankową. Akcja rozgrywa się w latach 80 XIX wieku, po upadku powstania styczniowego. W podanym fragmencie przedstawiono pozytywistyczne wzorce i antywzorce, które można zauważyć w rozmowie, która odbywa się w dworku w Korczynie podczas uroczystości urodzin Pani Emilii między Zygmuntem Korczyńskim a Teofilem Różycem. Obaj wywodzą się z arystokracji, więc nie mają trudności w rozmowie i dobrze czują się w swoim towarzystwie. Rozprawiają o urokach krajobrazów zachodnioeuropejskich oraz nudnej, ale urokliwej okolicy dworku. Dołącza się do nich „młodziutki, dwudziestoletni chłopak, w którym na pierwszy rzut oka można było poznać studenta.”- syn gospodyni, Witold, który również jest reprezentantem szlachty.