Malwersacje finansowe, handel narkotykami, wymuszenia i haracze, zabójstwa. Te przestępstwa nie są obce zorganizowanym grupom przestępczym. Co rusz usłyszeć można o rozbiciu kolejnego gangu czy międzynarodowych wpływach mafii na gospodarkę i politykę. Czym jednak jest sama przestępczość zorganizowana i jakie formy przyjmuje?

Sama definicja przestępczości zorganizowanej nie jest prosta i jednoznaczna. W zależności od źródła przyjmuje ona inny charakter. Biuro do Walki z Przestępczością Zorganizowaną powstałe w 1994r., którego kontynuacją jest obecnie Centralne Biuro Śledcze posługuje się trójczłonową definicją, która obejmuje zorganizowaną strukturę, działanie z chęci osiągnięcia zysku oraz bezprawnych charakter tych działań. Jest to jednak definicja niepełna i dość ograniczona. Nie obejmuje bowiem specyficznych obszarów działalności przestępczej jak chociażby handel narkotykami, bronią, ludźmi, zlecone zabójstwa, napady, wymuszenia, haracze, nielegalne operacje na rynku finansowym i oczywiście tzw. „pranie brudnych pieniędzy”. Jest to także definicja ogólna, stosowana przez służby, których celem jest wykrywanie i likwidowanie tych grup przestępczych. Zasady, na których opiera się Unia Europejska - otwartych granic, swobody przepływu osób, towarów i kapitału - sprawiły, że wspólna przestrzeń gospodarczo-społeczna stała się prawdziwym rajem dla przestępców. Z jednej strony - możliwość działania na tak ogromnym obszarze zwiększa operatywność grup przestępczych, z drugiej - utrzymanie jurysdykcji krajowej w poszczególnych państwach członkowskich utrudnia walkę z nimi. Przestępczość zorganizowana na Bałkanach Półwysep Bałkański, ze względu na wciąż niestabilną sytuację polityczną, od lat pozostaje najbardziej zagrożonym rozwojem przestępczości, w tym zwłaszcza przestępczości zorganizowanej i transgranicznej, regionem Europy. Aktualnie do głównych zagrożeń przestępczych notowanych na Bałkanach należą handel i przemyt narkotyków. Przez ten region przebiegają najważniejsze szlaki narkotykowe, którymi przerzucane są do Europy Zachodniej środki psychoaktywne. Z danych Europolu wynika, że większość heroiny dociera do Europy Zachodniej właśnie poprzez tzw. „szlak bałkański”. Poszczególne kraje na „szlaku bałkańskim” wykorzystywane są do magazynowania narkotyków, które potem transportowane są do zachodniej Europy. Grupy przestępcze zaangażowane w międzynarodowy handel narkotykami są często jednorodne, złożone z obywateli krajów pochodzenia lub tranzytu narkotyków, np. grupy tureckie, albańskie. WŁOCHY Przestępczość zorganizowana we Włoszech jest ogromnym i narastającym problemem. Przez wiele dziesięcioleci tego rodzaju przestępczość utożsamiana była w Italii z sycylijską mafią. Działalność włoskich organizacji mafijnych zagraża włoskiemu społeczeństwu od co najmniej kilkudziesięciu lat, zaś szczególny rozwój tych organizacji, godzący w fundamenty państwa, obserwowany był w latach sześćdziesiątych. W 1963 roku powołana została parlamentarna Komisja Antymafijna, której zadaniem było rozpoznanie zjawiska oraz przeciwstawienie się jemu. Wprawdzie nie osiągnięto w owym okresie znaczących sukcesów, jednakże raporty komisji, które ukazały się kolejno w 1971 i 1972 roku pozwoliły na wyciągnięcie odpowiednich wniosków oraz na zaktywizowanie organów ścigania Jedną z najważniejszych służb zaangażowanych w walkę z przestępczością zorganizowaną we Włoszech jest DIA - Direzione Investigativa Antimafia (Antymafijna Dyrekcja Śledcza) - specjalna agencja śledcza podporządkowana Departamentowi Bezpieczeństwa Publicznego. Jej zadaniem jest prowadzenie śledztw przeciwko zorganizowanej przestępczości, mafijnym stowarzyszeniom oraz w sprawach, w których występują przestępcze organizacje zbliżone do struktur mafijnych. Aktualnie w DIA służbę pełni ok. 1500 osób - oficerów śledczych w odpowiednich proporcjach z Policji, Karabinierów oraz Straży Finansowej. DIA jest główną służbą włoską odpowiedzialną za współpracę międzynarodową w dziedzinie zwalczania przestępczości zorganizowanej. W tym zakresie DIA współpracuje z wyspecjalizowanymi jednostkami z innych krajów. Szwajcaria Szwajcaria ze względu na stabilność ekonomiczną i polityczną oraz znany na całym świecie profesjonalizm sektora bankowego i innych usług finansowych od zawsze była krajem atrakcyjnym dla wielu klientów, w tym niestety także dla zorganizowanych grup przestępczych. W latach siedemdziesiątych XX w. wykryte zostały pierwsze przypadki wykorzystywania banków szwajcarskich do prania brudnych pieniędzy przez zagranicznych klientów. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia szwajcarskie prawo karne zostało przygotowane, w sposób będący przykładem w skali europejskiej, do walki z przestępczością zorganizowaną. Wprowadzone zmiany skierowane zostały właśnie przeciwko najpoważniejszemu zagrożeniu, a więc lokowaniu zysków z działalności przestępczej w instytucjach finansowych i legalnych przedsięwzięciach. ROSJA Przestępczość zorganizowana w Rosji nie jest zjawiskiem nowym. Przypuszczalnie pierwsze grupy kryminalne pojawiły się w Rosji już w XVI wieku. W początkach XX w. spory zaś udział mieli Rosjanie w zorganizowanej przestępczości w Europie i USA. Początki współczesnej przestępczości zorganizowanej w Rosji to lata 60-te XX. Wtedy to w ZSRR pojawiły się pierwsze zorganizowane grupy przestępcze. W kolejnych dziesięcioleciach następował wzrost liczby grup, jak również zwiększał się ich stopień zorganizowania. Mafia rosyjska jest silnie powiązana ze światem polityki, dzięki czemu wywiera istotny wpływ na decyzje podejmowane przez organy legalnej władzy. Dzieje się tak za sprawą korupcji, która w Rosji sięga najwyższych szczebli oraz niewydolności aparatu ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Rosyjska przestępczość zorganizowana ma często międzynarodowy charakter zaś oddziały rosyjskiej mafii są obecna praktycznie na całym świecie m. in. w krajach WNP, USA, Włoszech, Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Danii, Niemczech i Polsce. Obok milicji, zwalczaniem najgroźniejszej przestępczości zajmuje się także Federalna Służba Bezpieczeństwa. W ramach tej służby działają pododdziały operacyjno – dochodzeniowe i śledcze. Zgodnie zaś z dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej o zatwierdzeniu ustawy o Federalnej Służbie Bezpieczeństwa FR i jej struktury z dnia 6 lipca 1998 r. w Federalnej Służbie Bezpieczeństwa funkcjonuje specjalny wydział, którego zadaniem jest rozpracowywanie zorganizowanej przestępczości