Oświecenie w Polsce

Plan wydarzeń: 1wstep i ramy czasowe 2.Ważne daty 3. Stanisław August Poniatowski 4. Łazienki Królewskie w Warszawie 5. Obiady czwartkowe 6. Edukacja i nauka 7. Biblioteka Załuskich 8.Sztuka i architektura 9. Literatura Oświecenie jest pierwszą epoką w nowożytności, która jest w pełni świadomą swego istnienia. Określano ją jako: “wieku rozumu” (w Anglii), “wieku filozofów” (we Francji) lub wiek “oświecony”. Szczególną wagę przywiązywano do potęgi rozumu, które jest światłem rozjaśniającym drogę poznania prawdy.

Plan wydarzeń: 1wstep i ramy czasowe 2.Ważne daty 3. Stanisław August Poniatowski 4. Łazienki Królewskie w Warszawie 5. Obiady czwartkowe 6. Edukacja i nauka 7. Biblioteka Załuskich 8.Sztuka i architektura 9. Literatura

Oświecenie jest pierwszą epoką w nowożytności, która jest w pełni świadomą swego istnienia. Określano ją jako: “wieku rozumu” (w Anglii), “wieku filozofów” (we Francji) lub wiek “oświecony”. Szczególną wagę przywiązywano do potęgi rozumu, które jest światłem rozjaśniającym drogę poznania prawdy.

Oświecenie w Polsce dzieli się na trzy okresy: 17331764 faza wstępna 17641795 faza dojrzała inaczej “czasy stanisławowskie” 17951822 faza schyłkowa

Najważniejsze wydarzenia oświecenia w Polsce 1764 – koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego 17681772 – konfederacja barska i I rozbiór Polski (1772) Sejm Wielki, inaczej Sejm Czteroletni, na którym zawieszono zasadę liberum veto, a uchwalono Konstytucję 3 Maja (1791) Konfederacja targowicka (1792) – spisek magnacki zawiązany w celu obalenia reform Sejmu Czteroletniego i konstytucji 3 maja 1791 i II rozbiór Polski (1793) 1794 – powstanie kościuszkowskie i III rozbiór Polski (1795). Polska ostatecznie zniknęła z mapy Europy, Polacy nie przestali jednak walczyć o swoją wolność. Do Warszawy wkroczyły wojska napoleońskie (1806), a w roku 1807 utworzone zostało Księstwo Warszawskie (pozostające w sojuszu z Francją). 1815 – utworzenie Królestwa Polskiego, połączonego unią personalną z Rosją, z carem jako królem.

Stanisław August Poniatowski (17321798), ostatni król Polski 17641795, syn Stanisława Poniatowskiego. Starannie wykształcony, w młodości wiele podróżował po krajach Europy Zachodniej. Podczas pobytu w Anglii zapoznał się z systemem rządów parlamentarnych. 1764 jako kandydat Familii, przy zdecydowanym poparciu cesarzowej Katarzyny II, wybrany na króla Polski.

W pierwszych latach swego panowania przeprowadził reformę w armii, zastępując kawalerię piechotą i innymi rodzajami broni, założył odlewnię dział, utworzył komisję menniczą, która zajęła się uporządkowaniem spraw monetarnych, a komisje dobrego porządku dla miast miały się zająć skarbowością i gospodarką miejską. W 1765 z inicjatywy króla powołano Szkołę Rycerską.

Reformy zaniepokoiły Katarzynę II, która przy pomocy swego ambasadora w Polsce N.W. Repnina próbowała im przeciwdziałać. Repnin zainicjował m.in. zawiązanie (1767) przez szlachtę konfederacji przeciwko królowi i reformom Familii. Na sejmie 17671768 konfederacja uchwaliła tzw. prawa kardynalne, których gwarantem została Rosja. W imię obrony wolności szlacheckiej oraz wolności Polski, przeciwko Rosji i królowi zawiązała się w Barze konfederacja (17681772).

W 1772 nastąpił I rozbiór Polski, a król pod naciskiem Stackelberga 1773 powołał sejm (sejmy rozbiorowe), który zatwierdził traktaty rozbiorowe.