O co ta wojna? Czyli współczesne konflikty zbrojne na świecie. Pojęcie konfliktu zbrojnego jest szerzej rozumiane od pojęcia wojny. Konfliktem nazywamy wszelkie przejawy walki zbrojnej, także niewypowiedziane, której uczestnikami są strony, które nie są podmiotami prawa międzynarodowego. Konflikt wynika z narastającą sprzecznością interesów, jak również z antagonizmen stron. Konflikt, może wystąpić miedzy dwoma , lub wieloma stronami. Konflikt może być wewnątrzpaństwowy, wówczas konflikt dotyczy sprzeczności interesów w jednym państwie. Również wystąpić może konflikt międzynarodowy, poprzedzony sprzecznością między państwami. Do ogólnych przyczyn konfliktów zbrojnych możemy zaliczyć: -ekonomiczne, wynikające z chęci zdobycia wpływów gospodarczych za granicą, jak również z chęci kontrolowania bogactw poza własnym terytorium państwowym.. -polityczne i terytorialne, których celem jest zdobycie suwerenności, lub wpływu na określonym terenie -militarne, nastawione na wyścig zbrojeń -ekologiczne, do których prowadzi wzrost populacji oraz wyczerpywanie się zasobów naturalnych -ideologiczne, np. okres zimnej wojny, lub konflikty na tle cywilizacyjnym lub terytorialnym. W dalszej części pracy chciałbym pokrótce scharakteryzować wybrane konflikty zbrojne:

-Afryka, kontynent na którym toczą się liczne konflikty min. W Angoli, Czadzie , Etiopii, Demokratycznej Republice Konga, Liberia, Rwanda, Somalia, Sudan, Sierra Leone. Do głównych przyczyn w wyniku których wybuchają konflikty w Afryce należą: bieda oraz problem głodu, duże zróżnicowanie religijne i etniczne, despotyzm przywódców, niestabilność polityczna, jak i również niskie poczucie przynależności państwowej. I tak np. Somalia. Kraj w którym głównym powodem konfliktu są różnice polityczne. Jest to państwo, które całkowicie załamało się pod względem politycznym po upadku rządu Siada Barre w 1991 r. Somalia nie posiada żadnych instytucji administracyjnych ani państwowych. Sudan jest to kraj w którym wojna trwa już od 1995 r., a za jej przyczyną stoi reżim prowadzony przez Baszira, który na domiar złego wspiera terroryzm, ale konfliktowi towarzyszy także kontrola nad wydobyciem ropy naftowej. Przyczyną konfliktu jest także sytuacja w której strona rebeliancka stawia sobie za cel stworzenie własnego państwa z części terytorium państwa już istniejącego. Od rozpoczęcia wojny śmierć poniosło około 2 miliony ofiar. W konflikt ten poniekąd zamieszane są Etiopia i Erytea, gdyż są przeciwne rządom w Sudanie.

Czad: walki toczą się na tych terenach od lat 90-tych XIX w., a głównym czynnikiem są różnice w poglądach religijnych. Wojnę domową, która trwała 7 lat zapoczątkowała inwazja libijska w 1980 r. i wymagała ona interwencji francusko-amerykańskiej. Demokratyczna Republika Kongo: tutaj walki zbrojne toczą się głównie na tle politycznym Początek swój miały w 1993 r. Spór toczy się między 3 ugrupowaniami, z których każde utworzyło własną milicję. Do milicji rekrutowano ludność zwracając uwagę przede wszystkim na pochodzenie etniczne. Konflikt zakończył się rok później, lecz następny miał już miejsce w 1996 r. Gdy Sassou Nguesso w 1997 r. ogłosił swoja prezydenturę nie uniknionym było, że wybuchnie kolejna wojna domowa. Konflikt w tej części Afryki toczy się głównie o władzę , dlatego jedynym wyjściem z tej trudnej sytuacji, byłoby porozumienie się wewnętrznych frakcji politycznych. Rwanda: główną przyczyną wybuchu wojny domowej na tych terenach jest zróżnicowanie etniczne. Rok 1994 jest najlepszym przykładem, gdyż wtedy doszło do ludobójstwa. Spór toczył się między dwoma ugrupowaniami etnicznymi Tutsi i Hutu. Wymordowano wtedy od 800 000 tyś do miliona ludzi. Ofiarami byli głównie Tutsi mordowani przez Hutu. W kategoriach afrykańskiej społeczności nie mieściła się idea państwa ponad etnicznego. Liberia: powodem wybuchu tutejszego konfliktu jest zaciekła walka o władzę, która początek swój miała w 1989 r. Spory toczące się na tych terenach pochłonęły ok. 150 tyś istnień. Walki zelżały dopiero pod koniec 1997 r., ale nie można mówić jeszcze o kompromisie, ponieważ już w 199r. doszło do krwawych starć między Liberią a Gwineą. Etiopia i Erytrea: konflikt rozpoczął się w 1998 roku i dotyczył przebiegu granicy między tymi dwoma państwami. Liczba ofiar konfliktu (szacowana na 370 tys. Erytrejczyków i 350 tyś. Etiopczyków) wzrosła na skutek klęski suszy do 8 milionów.

-Azja, na tym kontynencie toczą się również liczne konflikty min. w Afganistanie, Iraku, Tadżykistanie, konflikt izraelsko-arabski. Afganistan: konflikt rozpoczęła interwencja radziecka, która przeobraziła się w długotrwały i krwawy konflikt z mudżahedinami islamskimi bojownikami. W tej wojnie żadna ze stron nie zdołała uzyskać decydującej przewagi nad wrogiem i w 1985 r. wybrany na sekretarza generalnego KPZR Gorbaczow decyduje o ograniczeniu zaangażowania militarnego, a po podpisaniu porozumienia w Genewie decyduje o całkowitym wycofaniu wojsk radzieckich z terenów Afganistanu. Wojna wyzwoleńcza kończy siew 1989 r. Był to wielki cios dla tego mocarstwa, ponieważ stracili oni wówczas ok. 20 tyś żołnierzy oraz ponieśli ogromne straty finansowe. W Afganistanie toczą się nadal liczne wojny domowe, głównie za sprawa Talibów w 1996 r. mieli pod swoja władzą około 95% państwa. Narzucali oni społeczeństwu zasady fundamentalizmu islamskiego. W 1998 r. doszło do krwawych zamachów bombowych na ambasady USA, co skutkowało interwencją wojsk amerykańskich w postaci ostrzelania rakietowego obozów treningowych Al.-Kaidy. Po zamachu z 11 września na WTC amerykanie znowu biorą odwet na talibach, dążą do zniesienia ich rządów, ale także zniszczenia Al-Kaidy. Starcia te trwają do dziś bez większych zwrotów. W wojnie zmieniają się tylko układy sił. Irak: jednym z powodów inwazji wojsk USA na Irak w 2003 r., było podejrzewanie, że państwo to posiada broń masowej zagłady(chemiczna, biologiczna, jądrowa). Jednak poszukiwania nie przyniosły rezultatu. Innym powodem było podejrzewanie Husseina o liczne zbrodnie dokonane na ludności cywilnej. Jego rząd został obalony. Jednak prawdopodobnie rzeczywistym powodem inwazji amerykańskiej na Irak, była przede wszystkim chęć uzyskania wpływów na terenach zasobnych w ropę naftową. Amerykanie 9 kwietnia zdobywają Bagdad i dzielą Irak na 4 strefy wpływów. Tadżykistan: krwawe walki w tej środkowej części Azji toczą się nie przerwanie od 1997 r. Główna przyczyną tej wojny domowej jest walka o władzę wielu grup zróżnicowanych etnicznie. Nadzieja na pokój jest znikoma , gdyż żadna z grup nie godzi się na wprowadzenie w życie postanowień pokojowych z 1997 r. Konflikt izraelsko-arabski: głównymi przyczynami tego konfliktu jest zróżnicowanie etniczne i religijne, spór toczy się także na tle terytorialnym. Pierwszy okres tego sporu obejmują czasu po II wojnie światowej oraz podział Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie. Do podziału przyczyniło się ONZ 29 listopada 1947 roku. Kolejne inwazje i podboje państwa izraelskiego oraz tzw. diaspora żydowską mają wpływ na toczącą się wojnę. Żydzi godzą się z decyzją ONZ, jednak arabowie są do niej negatywnie nastawieni i sieją oni przemoc, która doprowadza w bardzo krótkim czasie do wybuchu wojny domowej w Palestynie w 1947 r. Rok później powstaje niezależne państwo Izrael i wyniku tego konflikt żydowsko-arabski przekształca się w konflikt izraelsko-arabski, który zajmuje tereny całego Bliskiego Wschodu. W 1949 roku dochodzi do podpisania porozumień rozejmowych między walczącymi stronami. Wraz z rokiem 1967 Izrael zapoczątkowuje 1ojne sześciodniową dziki której zajmuje: Strefę Gazy, Półwysep Synaj, Judeę i Jerozolimę, Wzgórza Golan oraz Samarię. Państwa arabskie (Egipt i Syria) pragną odzyskania terenów utraconych w wojnie sześciodniowej, dlatego doprowadzają one do wybuchu wojny nazwanej Yom Kippur, która trwa od 6 do 22 października 1973 r. Izrael w 1980 roku zajmuje Jerozolimę po tym jak wzmocniły się układy egipsko-izraelskie. Rok później Izrael zaanektował wzgórza Golan, a w 1982 roku niszczy bazy palestyńskie po tym jak wkroczył do Libanu. W 1987 r. zostaje utworzona Autonomia Palestyńska do której należą : Zachodni Brzeg Jordanu oraz Strefa Gazy. Izraelskie wojska przyjęły autonomia i wycofały się z większości terenów, które były nią objęte. Palestyńczycy jednak pragną suwerenności nie obchodzi ich autonomia. Pomóc miał plan pokojowy o nazwie ,,mapa drogowa” opracowany przez państwa zewnętrzne, ale i on nie przyniósł żadnych korzyści. Zarówno jak i jedna tak i drugo strona stoją twardo przy swoich warunkach, dlatego konflikt zażegnać może wspólne porozumienie obydwu państw.

-Europa: jest to kontynent który w naszym mniemaniu jest najspokojniejszy, jednak od czasów II wojny światowej toczyły i toczą się na nim bardzo poważne starcia zbrojne min w : Czeczenii, Jugosławii, bądź konflikt Basków. Czeczenia: konflikt zapoczątkowany przez Rosję po tym jak zajęła ona stolicę Czeczenii- Grozny. Wojska Czeczeńskie wyniku tego podejmują walkę z rosyjskimi siłami. Konflikt zaostrza się po tym jak dochodzi do tragedii w Dubrowce w 2002 r. Jednak stwierdzić można , że kluczowym czynnikiem który wpływa na ten spór odgrywa interes ekonomiczny Rosji , gdyż przez Czeczeńskie tereny przechodzi jedna z głównych trakcji ropy naftowej. Ważną rolę odgrywa tutaj także honor Kremla jego ambicja i duma która nie dopuszcza myśli o ewentualnej niepodległości Czeczenii, ponieważ było by to oznaką słabości reżimu. Wojna ta jest bardzo tragiczna w skutkach, ponieważ głównymi ofiarami tego sporu jest ludności cywilna, a liczba 160 000 osób zamordowanych świadczy o tym, że jest to bardzo krwawy konflikt. Mimo, że wojska rosyjskie wycofały się z terenów czeczeńskich nadal nie ma tam spokoju. Spór toczy się dalej , gdyż Czeczeni pragną niepodległego państwa, a Rosja godzi się tylko na ich szeroką autonomię. Jugosławia: Kutkiem tej wojny było utworzenie się niepodległych państw takich jak: Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Macedonia. Wszelkie próby odzyskania wpływu przez Jugosławię doprowadziły do wojen domowych między nowoutworzonymi państwami takimi jak: Wojna Serbsko-Chorwacka: do wybuchu konfliktu między Chorwatami a miejscowymi Serbami doszło po tym jak Słowenia i Chorwacja ogłosiły jako pierwsze niepodległość. Przyczyną były też różnice religijne, Chorwaci wyznawali katolicyzm , natomiast Serbowie prawosławie. Starcia wybuchły na nowo w roku 1991 głownie na terenie Sławonii i Dalmacji. Chorwacja ponownie ogłasza swoja niepodległość. W wyniku konfliktu najbardziej cierpi ludność cywilna w wyniku przeprowadzanych czystek etnicznych. W walce o niepodległość Chorwacji, najcięższe bitwy odbyły się podczas oblężenia Vukovaru i Dubrownika. Wojna wymagała interwencji sił pokojowych ONZ, które wkroczyły w strefy walk w 1992 r. Skutkowało to zawieszeniem broni i wycofaniem wojsk federalnych z Chorwacji. Spokój nie trwał długo, już w 1995 r. odziały chorwackie przeprowadzają ,,Operację Błysk” i udaje im się zdobyć zachodnią część Sławonii. Do upadku Republiki Serbskiej Krajiny przyczynia się ,,operacja burza”, która miała miejsce w sierpniu, po tym Serbowie opuszczają Chorwację. Wojna w Kosowie: tereny te zamieszkiwane były w 90% przez Albańczyków, jednak gdy prezydent Serbii likwiduje autonomię Kosowa, rozpoczyna się konfiskacja ziem albańskim obywatelom na rzecz serbskich osadników. Bitwa rozpoczyna się w 1997 r. gdy wyzwoleńcza armia Kosowa rozpoczyna atak na siły serbskie. Belgradzkie władze rozpoczynają masowe wysiedlenia Albańczyków. Około 850 tyś uchodźców szuka schronienia w Albanii i Macedonii. Armia serbska przeprowadza czystki etniczne, stosuje represje wobec ludności, jednak w 1999 r. przeciwstawiają się temu siły pokojowe NATO, które zmuszają prezydenta Miloszewica do wycofania wszystkich wojsk serbskich z Kosowa. Sytuacja na tych terenach dalej jest niepokojąca. Dochodzi tam do częstych zamieszek, a poza tym panuje tam fatalna sytuacja ekonomiczna i bardzo wysokie bezrobocie. Niezadowolenie mieszkańców wzbudza ponadto brak określenia statusu prowincji. Wojna w Bośni i Hercegowinie: wojna zaczyna się od próby zdobycia przez Serbów stolicy Bośni Sarajewa. Akcja ta kończy się niepowodzenie, gdyż udaje się odeprzeć atak wroga. Oblężenie miasta trwa 3,5 roku i w tym czasie ginie około 11 tyś ludzi. Konflikt ma też podłoże etniczne i religijne ponieważ Bośniacy to muzułmanie i stanowią 43% populacji, Chorwaci to katolicy i stanowią 17% populacji, natomiast Serbowie wyznają prawosławie i stanowią 31% populacji. W wyniku działań serbskiej artylerii zniszczone zostaje miasto Mostar, a już pod koniec roku 92 pod kontrolą Serbów jest około 70 % terenów Bośni. Strefy bezpieczeństwa utworzone w 1993 r. w: Żepę, Sarajewie, Gorażde, Bijać oraz Srebrnicy miały ustabilizować sytuację. Wprowadzono tam siły pokojowe ONZ i zakazano użycia broni. Jednak w Srebrnicy brak zgody na użycie broni przyniósł poważne konsekwencje. Doszło tam do masowej egzekucji, gdzie w ciągu kilku dni zabito około 8000 tyś bośniackich muzułmanów. Samoloty NATO decydują się na atak w kierunku wojski serbskich w 1994 r. Po tym ataku zostaje wprowadzone porozumienie pokojowe w 1995 r. w Dayton. Od tej pory nad pokojem czuwają siły IFOT podlegające pod NATO, a Bośnia staje się konfederacją składającą się z Federacji Muzułmańskiej Chorwacji oraz Republiki Serbskiej w Bośni. Konsekwencją tej wojny była bardzo duża liczba uchodźców, jak i również zgonów. Szacuje się że w Bośni i Hercegowinie śmierć poniosło ponad 200 tyś osób.