Temat: Nieuczciwa konkurencja

Cel ustawy: ustawa ta reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach, w interesie publicznym przedsiębiorców oraz klientów. Ustawa odnosi się wyłącznie do konkurencji w działalności gospodarczej, jej celem jest nie tylko zwalczanie ale i zapobieganie nieuczciwej konkurencji i dlatego samo zagrożenie naruszenia interesu przedsiębiorcy uzasadnia roszczenie o zaniechanie niedozwolonych działań. Podstawowym aktem prawnym, regulującym zagadnienia z zakresu nieuczciwej konkurencji, jest Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Konkurencja jest to dążenie wielu niezależnych przedsiębiorców (podmiotów gospodarczych), na wspólnym im rynku, do osiągnięcia takiego samego celu gospodarczego, w szczególności prowadzenia interesów z dostawcami i odbiorcami. W gospodarce wielorynkowej konkurencja spełnia szereg funkcji np.:

1. sterowanie produkcją i przepływem towarów.
2. rozdzielanie środków pomiędzy przedsiębiorstwa i gałęzie przemysłu.
3. pobudzanie-polepszanie, jest to podnoszenie jakości.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Przedsiębiorcą, w rozumieniu Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jest każda osoba (fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna, nieposiadająca osobowości prawnej), która prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową, uczestniczy w działalności gospodarczej.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymienia przykłady działań, które stanowią czyny nieuczciwej konkurencji. I tak, za czyny nieuczciwej konkurencji uważa się w szczególności:

• Oznaczenie przedsiębiorstwa wprowadzające w błąd, • Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, • Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, • Nakłanianie do niewykonania umowy lub obowiązków pracowniczych, • Naśladownictwo produktów, • Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, • Utrudnianie dostępu do rynku, • Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, • Kradzież sygnału telewizyjnego, • Promocja, • Systemy sprzedaży lawinowej, • Sprzedaż w sklepach dyskontowych pod własną marką. 

1. Oznaczenie przedsiębiorstwa wprowadzające w błąd:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić w błąd klientów co do jego tożsamości, na przykład używanie firmy lub skrótu firmy innego przedsiębiorstwa.

2. Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług:

Za czyn nieuczciwej konkurencji w każdym przypadku uznane będzie takie oznaczenie towarów lub usług, które może wprowadzić w błąd klientów co do istotnych cech tych towarów lub usług, takich jak ich pochodzenie, ilość, jakość, składniki, sposób zastosowania, a także ryzyko, związane z korzystaniem z nich. Ponadto czynem nieuczciwej konkurencji jest oznaczanie towaru lub usługi fałszywym lub wprowadzającym w błąd oznaczeniem geograficznym. Ponadto czynem nieuczciwej konkurencji jest fałszywe lub oszukańcze używanie chronionych oznaczeń geograficznych i chronionych nazw pochodzenia.

3. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa:

Tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią nieujawnione do wiadomości publicznej informacje przedsiębiorstwa (techniczne, technologiczne, organizacyjne lub inne wchodzące w zakres tzw. know-how) posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. W każdym przypadku za czyn nieuczciwej konkurencji będzie uznane:

• przekazanie, • ujawnienie, • wykorzystanie, • nabycie od nieuprawnionego

cudzych informacji, stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.

4. Nakłanianie do niewykonania umowy lub obowiązków pracowniczych:

Za czyn nieuczciwej konkurencji uznaje się także nakłanianie:

• pracownika przedsiębiorcy do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, lub też • klienta przedsiębiorcy do rozwiązania lub niewykonania umowy z tym przedsiębiorcą, • w celu osiągnięcia korzyści lub zaszkodzenia przedsiębiorcy.

5. Naśladownictwo produktów:

Naśladowanie gotowego produktu poprzez kopiowanie zewnętrznej postaci tego produktu stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli może wprowadzić klienta w błąd co do tożsamości produktu lub producenta. Dozwolone jest naśladowanie cech funkcjonalnych produktu, chyba że wiąże się z naśladowaniem charakterystycznej formy produktu i przez to mogłoby wprowadzić klienta w błąd co do tożsamości tego produktu lub producenta. Przyjmuje się, że prawo naśladowania cech funkcjonalnych produktu może wchodzić w rachubę wyłącznie wówczas, gdy jest niezbędne dla zapewnienia produktowi funkcjonalności lub użyteczności (np. skopiowanie kształtu tubki, w którym sprzedawany jest krem do rąk, ale już nie jej kolorystki).

6. Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji o swoim lub innym przedsiębiorstwie lub przedsiębiorcy, jeżeli ma na celu przysporzenie korzyści lub wyrządzenie szkody.

7. Utrudnianie dostępu do rynku:

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji szczegółowo opisuje działania, uznawane za utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, a przez to stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji. Wśród tych działań ustawa wymienia m.in. sprzedaż towarów/usług poniżej kosztów wytworzenia lub kosztów zakupu (dumping), bezzasadnie zróżnicowane traktowanie klientów, czy pobieranie opłat za przyjęcie towaru innych niż marża handlowa.

Ustawa także stwierdza, że czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie dostępu do rynku małym przedsiębiorcom poprzez sprzedaż towarów lub usług w sklepach o powierzchni powyżej 400 m2, po cenie nieuwzględniającej marży handlowej. Wyjątkiem od zakazu takiej sprzedaży jest możliwość prowadzenia sprzedaży w ramach:

• wyprzedaży posezonowej, prowadzonej dwa razy w roku, na koniec sezonu letniego i zimowego, trwającej każdorazowo nie dłużej, niż miesiąc; • wyprzedaży ze względu na upływający termin przydatności do spożycia lub minimalnej trwałości towaru; • likwidacji placówki handlowej.

8. Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, stanowiące jednocześnie przestępstwo, zgodnie z przepisami Kodeksu karnego.

9. Kradzież sygnału telewizyjnego:

Zgodnie z przepisami polskiego prawa, niektóre usługi, świadczone drogą elektroniczną, a oparte na dostępie warunkowym, podlegają ochronie. Do usług takich należy przede wszystkim rozpowszechnianie i rozprowadzanie programów telewizyjnych i radiowych. W związku z tym wytwarzanie, import, dystrybucja, sprzedaż lub inne korzystanie z urządzeń niedozwolonych, tj. służących do bezprawnego uzyskiwania dostępu do chronionych usług, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.

  10) Promocja:

Zasadą jest, że za czyn nieuczciwej konkurencji uważa się sprzedaż konsumentom towarów lub usług połączoną z przyznaniem wszystkim lub niektórym nabywcom nieodpłatnej premii, którą stanowią towary lub usługi odmienne od stanowiących przedmiot sprzedaży. Czynu nieuczciwej konkurencji nie stanowi jednak sprzedaż promocyjna, jeżeli premią jest towar lub usługa:

• niewielkiej wartości (lub próbka towaru); lub • wygrana w loterii promocyjnej, organizowanej na podstawie przepisów Ustawy o grach hazardowych, lub ewentualnie w konkursie, którego wynik nie zależy od przypadku.

Ustawodawca odszedł od definiowania pewnych praktyk w zakresie loterii promocyjnych jako czynu nieuczciwej konkurencji. Formułowanie ofert loterii promocyjnej w sposób stwarzający konsumentowi pewność wygranej, pod warunkiem złożenia zamówienia lub zapłaty z góry określonej kwoty, nie jest już wyraźnie zakazane przez ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Może jednak stanowić nieuczciwą praktykę rynkową wprowadzającą w błąd, w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

11. Systemy sprzedaży lawinowej:

Do czynów nieuczciwej konkurencji zaliczane jest organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, tj. systemu, w którym proponuje się nabywanie towarów lub usług poprzez składanie nabywcom obietnicy uzyskania korzyści materialnych w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji. Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej nie będzie jednak uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli:

• obiecane korzyści materialne pochodzą ze środków uzyskiwanych z zakupu lub ze sprzedaży dóbr i usług po cenie, której wartość nie może rażąco przekraczać rzeczywistej wartości rynkowej tych dóbr i usług; oraz • osoba rezygnująca z udziału w systemie ma prawo do odsprzedaży organizatorowi systemu za co najmniej 90% ceny zakupu wszystkich towarów, zakupionych od organizatora w ciągu ostatnich 6 miesięcy.

12. Sprzedaż w sklepach dyskontowych pod własną marką:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest wprowadzanie do obrotu przez sieci sklepów dyskontowych towarów pod własną marką, tj. oznaczonych marką stanowiącą własność właściciela sieci lub podmiotów zależnych, jeżeli towary te stanowią ponad 20% wartości obrotów.

  Odpowiedzialność z tytułu czynu nieuczciwej konkurencji

Popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji może rodzić odpowiedzialność cywilnoprawną, a także odpowiedzialność karnoprawną.

1. Odpowiedzialność cywilna

Przedsiębiorca, którego interes został naruszony, lub chociażby tylko zagrożony, w związku z dokonanym czynem nieuczciwej konkurencji, może żądać od przedsiębiorcy dokonującego czynu nieuczciwej konkurencji:

• zaniechania niedozwolonych działań, • usunięcia skutków tych działań, • złożenia określonego oświadczenia, • naprawienia wyrządzonej szkody, • wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, • zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Z wymienionymi wyżej roszczeniami (z pewnymi wyjątkami) może także wystąpić organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców.

2. Odpowiedzialność karna

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wprowadza odpowiedzialność karną z tytułu popełnienia niektórych z przewidzianych w tej ustawie czynów nieuczciwej konkurencji. Popełnienie jednego z opisanych w ustawie przestępstw (lub wykroczeń) zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności a nawet pozbawienia wolności (maksymalnie do 8 lat). Ściganie przestępstw (lub wykroczeń) z Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji następuje na wniosek (żądanie) pokrzywdzonego.