Stowarzyszenia działające na rzecz mniejszości narodowych

Mniejszość narodowa-grupa ludzi, zamieszkująca obszar danego państwa, odróżniająca się od większości społeczeństwa językiem, kulturą, pochodzeniem etnicznym bądź religią. Mniejszość narodowa w odróżnieniu od mniejszości etnicznej posiada lub posiadała własne państwo, które zgodnie z funkcjonalną teorią powstania państwa jest najwyższą formą rozwoju grupy społecznej. Podział mniejszości narodowych w Polsce wg. dr Małgorzaty Budyty-Budzyńskiej (socjolog i politolog, prorektor ds. studenckich w Collegium Civitas, ekspert w dziedzinie polityki narodowościowej w Europie Środkowej i Wschodniej)  wielkość grupy:  małe (stanowiące niewielki odsetek obywateli w kraju zamieszkania, np.

Mniejszość narodowa-grupa ludzi, zamieszkująca obszar danego państwa, odróżniająca się od większości społeczeństwa językiem, kulturą, pochodzeniem etnicznym bądź religią. Mniejszość narodowa w odróżnieniu od mniejszości etnicznej posiada lub posiadała własne państwo, które zgodnie z funkcjonalną teorią powstania państwa jest najwyższą formą rozwoju grupy społecznej.

Podział mniejszości narodowych w Polsce wg. dr Małgorzaty Budyty-Budzyńskiej (socjolog i politolog, prorektor ds. studenckich w Collegium Civitas, ekspert w dziedzinie polityki narodowościowej w Europie Środkowej i Wschodniej)  wielkość grupy:  małe (stanowiące niewielki odsetek obywateli w kraju zamieszkania, np. mniejszość litewska w Polsce)  średnie (np. mniejszość niemiecka w Polsce)  duże (stanowiące sporą część mieszkańców państwa, np. mniejszość węgierska na Słowacji lub mniejszość rosyjska na Łotwie i w Estonii)  ojczyzna zewnętrzna:  posiadanie jej (np. mniejszość węgierska w Rumunii, mniejszość ukraińska w Polsce)  nieposiadanie jej (mniejszości bezpaństwowe, np. Kurdowie w Niemczech i Turcji, mniejszość serbołużycka w Niemczech)  związek mniejszości z krajem zamieszkania:  autochtoniczne (inne określenia: historyczne, osiadłe, tradycyjne, stare; np. mniejszość białoruska w Polsce, mniejszość duńska w Niemczech)  allochtoniczne (inne określenia: niehistoryczne, napływowe, imigranckie, nowe, młode; np. mniejszość chorwacka w Niemczech, mniejszość wietnamska w Polsce)  pochodzenie:  zmiana granic (aneksja pewnego terytorium z jego ludnością przez nowe państwo w wyniku wojny lub porozumień międzypaństwowych, np. mniejszość niemiecka w Polsce, mniejszość węgierska w Rumunii po traktacie w Trianon; rozpad państwa, np. mniejszość rosyjska na Łotwie po upadku ZSRR; plebiscyt, np. mniejszość słoweńska w austriackiej Karyntii, która zdecydowała po I wojnie światowej o pozostaniu w tym kraju)  kolonializm (napływ taniej siły roboczej z krajów kolonialnych do metropolii, np. mniejszość pakistańska w Wielkiej Brytanii, mniejszość indonezyjska w Holandii, mniejszość arabska we Francji)  akcja osiedleńcza (celowe osiedlanie pewnych grup narodowościowych na terytorium danego państw na przykład w celu podniesienia jego rozwoju gospodarczego, np. mniejszość niemiecka w rumuńskim Siedmiogrodzie lub w celach obronnych, np. mniejszość serbska w chorwackiej Krajinie)  migracja w celach ekonomicznych (np. mniejszość wietnamska w Polsce)  migracja w celach politycznych (np. mniejszość grecka w Polsce po II wojnie światowej, mniejszość rosyjska – tzw. “biali” – we Francji po rewolucji bolszewickiej)  migracja w celach społecznych (np. mniejszość rumuńskich Romów w krajach Europy Zachodniej)  migracja w wyniku prześladowań religijnych (np. mniejszość czeska w Zelowie k. Bełchatowa, przybyła do Polski z powodu represjonowania protestantów w państwie Habsburgów)  zakończenie procesu narodowotwórczego, w wyniku którego grupa etniczna lub regionalna zyskuje własną świadomość narodową (np. mniejszość serbołużycka w Niemczech)  rozmieszczenie w państwie:  mniejszości zwarte (w dużych skupiskach, np. mniejszość białoruska w Polsce, mniejszość duńska w Niemczech)  mniejszości rozproszone (w diasporze, np. mniejszość żydowska w międzywojennej Europie Środkowej i Wschodniej)  mniejszości pogranicza (np. mniejszość litewska w Polsce)  mniejszości istniejące wewnątrz terytorium kraju (tzw. mniejszości wyspowe lub kieszonkowe, np. mniejszość czeska w Zelowie k. Bełchatowa)  poziom dystansu kulturowego:  mniejszości nieznacznie różniące się od narodu dominującego (np. mniejszość słowacka w Polsce)  mniejszości radykalnie odmienne od narodu dominującego (np. mniejszość arabska we Francji)

Mniejszości narodowe w Polsce: • Białorusini, • Czesi, • Litwini, • Niemcy, • Ormianie, • Rosjanie, • Słowacy, • Ukraińcy, • Żydzi,

Białorusini to mniejszość narodowa tradycyjnie zamieszkała na południowo-wschodnich terenach województwa podlaskiego. Podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań narodowość białoruską zadeklarowało 47 640 obywateli polskich, w tym: w województwie podlaskim - 46 041, mazowieckim - 541, warmińsko-mazurskim - 226, lubelskim - 137, pomorskim - 117, zachodnio-pomorskim - 117. Największe skupiska obywateli polskich narodowości białoruskiej znajdują się w południowo-wschodnich powiatach województwa podlaskiego: hajnowskim (39,1 % mieszkańców powiatu), bielskim (19,80 %), siemiatyckim (3,46 %), białostockim (3,2 %) i w Białymstoku (2,53 %). Główne organizacje: • Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, • Związek Białoruski w Rzeczypospolitej Polskiej - w skład którego wchodzą, działające autonomicznie: Białoruskie Stowarzyszenie Literackie “Białowieża”, Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Stowarzyszenie Dziennikarzy Białoruskich, Rada Programowa Tygodnika „Niwa”, Białoruskie Zrzeszenie Studentów, Towarzystwo „Chatka” z Gdańska oraz partia polityczna Białoruskie Zjednoczenie Demokratyczne, • Białoruskie Forum Samorządowe w Rzeczypospolitej Polskiej, • Związek Młodzieży Białoruskiej, • Stowarzyszenie „Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej” w Hajnówce, • Towarzystwo Kultury Białoruskiej, • Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Uczących się Języka Białoruskiego „AB-BA”. Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Polsce - działająca od 26 lutego 1956 r. w Białymstoku organizacja krzewienia kultury, tradycji i historii białoruskiej na terenie Polski. Towarzystwo jest głównym organizatorem takich imprez jak: ludowe festyny, przeglądy piosenek, Ogólnopolski Festiwal Piosenki Białoruskiej, współorganizatorem festiwalu Dialogi Muzyczne wMielniku. Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne aktywnie współpracuje z Sojuszem Lewicy Demokratycznej. Przewodniczącym organizacji jest Jan Syczewski.

Ciekawostki: W roku szkolnym 2005/2006 języka białoruskiego uczyło się w 40 placówkach oświatowych 3 535 uczniów należących do tej mniejszości. Zdecydowana większość przedstawicieli mniejszości białoruskiej należy do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Czesi to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 386 obywateli polskich, w tym: w województwie łódzkim - 111, śląskim - 61, dolnośląskim - 47, mazowieckim - 37. Pierwsza migracja czeska na tereny Polski miała miejsce w połowie XVI w. i związana była z prześladowaniami religijnymi Braci Czeskich. Następne fale migracji miały miejsce w pierwszej połowie XVII w., drugiej połowie XVIII w. i na początku XIX w. – ta ostatnia związana była z rozwojem przemysłu włókienniczego w Łodzi. Obecnie najwięcej osób narodowości czeskiej mieszka w miejscowości Zelów (powiat bełchatowski, województwo łódzkie). Główna organizacja: • działalność społeczno-kulturalna osób należących do mniejszości czeskiej koncentruje się wokół Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Zelowie.

Ciekawostki: • Mieszkający w Polsce Czesi tradycyjnie są ewangelikami.

Litwini to mniejszość narodowa tradycyjnie zamieszkała na północnych terenach województwa podlaskiego. Narodowość litewską podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 5 639 obywateli polskich, w tym: w województwie podlaskim - 5 097, mazowieckim - 99, warmińsko-mazurskim - 83, pomorskim - 75, zachodniopomorskim - 67, dolnośląskim - 53. Główne organizacje: • Wspólnota Litwinów w Polsce, • Stowarzyszenie Litwinów w Polsce, • Litewskie Towarzystwo św. Kazimierza, • Fundacja im. Biskupa Antanasa Baranauskasa „Dom Litewski w Sejnach”.

Litewskie Towarzystwo św. Kazimierza Obszary działań Nauka, kultura, ekologia

  • Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego Działalność międzynarodowa, wspólnoty lokalne, aktywność społeczna
  • Działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych Tożsamość, tradycja narodowa
  • Działalność na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego Ciekawostki: W roku szkolnym 2005/2006 języka litewskiego jako ojczystego uczyło się w 17 placówkach oświatowych 686 uczniów. W większości wspomnianych placówek oświatowych język litewski jest językiem wykładowym – taki model nauczania mniejszość litewska wybrała jako jedyna mniejszość w Polsce. Nauczanie języka i w języku litewskim zorganizowane jest na wszystkich poziomach nauczania. Zdecydowana większość przedstawicieli mniejszości litewskiej to wierni Kościoła Rzymskokatolickiego.

Niemcy to najliczniejsza mniejszość narodowa zamieszkująca Polskę. Podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań narodowość niemiecką zadeklarowało 147 094 obywateli polskich, w tym: w województwie opolskim - 104 399, śląskim - 30 531, dolnośląskim - 1 792, warmińsko-mazurskim - 4 311, pomorskim - 2 016, zachodniopomorskim - 1 014, wielkopolskim - 820, kujawsko-pomorskim - 636, lubuskim – 513, mazowieckim - 351, łódzkim - 263. Największe skupiska obywateli polskich narodowości niemieckiej znajdują się w centralnych i wschodnich powiatach województwa opolskiego. Główne organizacje: • Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce - Związek reprezentuje 10 Towarzystw Społeczno-Kulturalnych działających w 10 województwach i ok. 600 kół terenowych. Do Związku należy 10 członków (organizacji) stałych i 7 organizacji zrzeszonych. • Niemiecka Wspólnota „Pojednanie i Przyszłość”, • Stowarzyszenie Mazurskie, • Śląskie Stowarzyszenie Samorządowe.

Niemiecka Wspólnota „Pojednanie i Przyszłość”, Obszary działań Ochrona praw

  • Upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka, swobód obywatelskich oraz działań wspomagających rozwój demokracji Działalność międzynarodowa, wspólnoty lokalne, aktywność społeczna
  • Działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych Tożsamość, tradycja narodowa
  • Działalność na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego

Ciekawostki: W roku szkolnym 2005/2006 języka niemieckiego uczyło się w 350 placówkach oświatowych 35 456 uczniów należących do tej mniejszości. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej są w większości katolikami, nieliczni (głównie zamieszkujący województwa Polski północnej) deklarują przynależność do Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego. Ormianie to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 262 obywateli polskich, w tym: w województwie mazowieckim - 73, wielkopolskim - 26, śląskim - 23, małopolskim - 22, lubuskim - 20. Kolonie ormiańskie powstałe około XI w. na Rusi Kijowskiej (Lwów, Łuck, Kamieniec Podolski) weszły w skład państwa Polskiego za panowania Kazimierza Wielkiego. W 1356 r. kolonie w Kamieńcu Podolskim i we Lwowie uzyskały potwierdzenie swojej autonomii, a Lwów został siedzibą biskupa ormiańskiego. Po II wojnie światowej polscy Ormianie z dawnych kresów południowo-wschodnich w większości repatriowali się na obecne tereny państwa Polskiego. Największe skupiska polskich Ormian znajdują się w Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Ważnym centrum kulturalnym mniejszości ormiańskiej są też Gliwice. Główne organizacje: • Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne z siedzibą w Krakowie, • Związek Ormian w Polsce im. Arcybiskupa Józefa Teodorowicza z siedzibą w Gliwicach, • Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich z siedzibą w Warszawie • Fundacja Ormiańska KZKO.

Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne z siedzibą w Krakowie zostało założone w Krakowie w 1990 roku. Celem Towarzystwa jest integracja społeczności polskich Ormian oraz dokumentacja ich historii i kultury. Towarzystwo nawiązuje również kontakty z Armenią i z ormiańską diasporą poza jej granicami, aby pomóc polskim Ormianom utrzymać duchowy kontakt z resztą narodu.

Ciekawostki: W roku szkolnym 2005/2006 języka ormiańskiego uczyło się w 2 placówkach oświatowych (w Warszawie i Krakowie) 40 uczniów należących do tej mniejszości. Mieszkający w Polsce Ormianie są przeważnie katolikami obrządku ormiańskiego lub łacińskiego.

Rosjanie to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 3244 obywateli polskich, w tym: w województwie mazowieckim - 614, podlaskim - 511, dolnośląskim - 362, śląskim - 275, zachodniopomorskim - 221, pomorskim - 199, łódzkim - 179, wielkopolskim - 160, lubuskim - 124, warmińsko-mazurskim - 112, małopolskim - 106. Rosjanie mieszkający w Polsce wywodzą się głównie z kolejnych fal migracyjnych, w ramach których przybywali do Polski: w okresie rozbiorów, po rewolucji październikowej, w okresie PRL oraz po rozpadzie ZSRR. Przedstawiciele społeczności rosyjskiej należą w większości do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Ponadto w województwie podlaskim i warmińsko-mazurskim mieszkają staroobrzędowcy (starowiercy). Grupa ta, jako grupa wyznaniowa, powstała w drugiej połowie XVII wieku w wyniku rozłamu w rosyjskiej cerkwi prawosławnej. Pod koniec XVIII wieku staroobrzędowcy osiedlili się na obecnych terenach Polski (Suwalszczyzna i Mazury) uchodząc przed prześladowaniami religijnymi. Najważniejszym czynnikiem identyfikacji tej grupy jest religia (prawosławie w obrządku Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego), a świadomość narodowa stanowi czynnik drugorzędny. Główne organizacje: • Rosyjskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe z siedzibą w Białymstoku, • Stowarzyszenie „Wspólnota Rosyjska” z siedzibą w Warszawie, • Stowarzyszenie „Rosyjski Dom” z siedzibą w Warszawie, • Stowarzyszenie Staroobrzędowców w Polsce z siedzibą w Borze k/Augustowa.

Rosyjskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe z siedzibą w Białymstoku Misja Celem Stowarzyszenia jest:

  1. popularyzacja i krzewienie kultury rosyjskiej i przyjaźni między narodami, a szczególnie między narodami słowiańskimi i wyznawcami wschodniego chrześcijaństwa,
  2. propagowanie wiadomości o kulturze, tradycji, historii, wierze, języku i dniu dzisiejszym Rosji oraz mniejszości rosyjskiej w Polsce i w innych krajach,
  3. pielęgnowanie i propagowanie rosyjskich tradycji duchowych i wartości chrześcijańskich,
  4. integracja środowisk ruskich,
  5. działania na rzecz propagowania praw obywatelskich, ochrony praw mniejszości narodowych, etnicznych i wyznaniowych, praw człowieka i dziecka oraz propagujące tolerancję i wielokulturowy model społeczeństwa,
  6. propagowanie idei kształcenia na rzecz tolerancji i w kontekście wielokulturowym (intercultural learning) oraz postaw pro-europejskich,
  7. działalność kulturalno – artystyczna, ze szczególnym uwzględnieniem zespołów dziecięcych, młodzieżowych i innych,
  8. działalność szkoleniowo - oświatowa, wychowawcza oraz prowadzenie bibliotek, czytelni i punktów bibliotecznych,
  9. współpraca z innymi organizacjami, stowarzyszeniami i instytucjami o podobnym charakterze w Polsce i poza jej granicami,
  10. współpraca z samorządami lokalnymi,
  11. propagowanie i realizowanie inicjatyw gospodarczych związanych z działalnością Stowarzyszenia,
  12. działalność charytatywne - opiekuńcza i humanitarna,
  13. działalność turystyczno – rekreacyjna, wypoczynkowa i sportowa,
  14. propagowanie idei ochrony środowiska naturalnego i szeroko rozumianej edukacji ekologicznej. Słowacy to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 1 710 obywateli polskich, w tym: w województwie małopolskim - 1 572, śląskim - 40, mazowieckim - 20. Główna organizacja: • Towarzystwo Słowaków w Polsce. organizacja społeczna reprezentująca interesy mniejszości słowackiej i czeskiej (obecnie skupionej w tzw. Klubie Czeskim, będącym członkiem zbiorowym Towarzystwa) w Polsce. Siedzibą zarządu głównego jest Kraków, gdzie TS urzęduje przy ul. św. Filipa 7. Tam też mieści się redakcja miesięcznika „Život” (wydawany od 1958 roku; nakład ok. 2 tys. egzemplarzy) oraz słowacka drukarnia. Towarzystwo prowadzi pracę w terenie, utrzymuje sieć świetlic, organizuje różne imprezy kulturalne. W Towarzystwie zrzeszonych jest ponad 4 tys. członków. przewodniczącym Towarzystwa jest Józef Ciągwa (słow. Jozef Čongva).

Ciekawostki: W roku szkolnym 2005/2006 języka słowackiego uczyło się w 11 placówkach oświatowych 279 uczniów należących do tej mniejszości. Słowacy są w większości wiernymi Kościoła Rzymskokatolickiego.

Ukraińcy to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 27 172 obywateli polskich, w tym: w województwie warmińsko-mazurskim - 11 881, zachodniopomorskim - 3 703, podkarpackim - 2 984, pomorskim - 2 831, dolnośląskim - 1 422, podlaskim - 1 366, lubuskim - 615, mazowieckim - 579, małopolskim - 472, lubelskim - 389, śląskim - 309. W wyniku przeprowadzonej w 1947 r. przez ówczesne władze komunistyczne akcji “Wisła” niemal cała ludność ukraińska, zamieszkująca tereny południowo-wschodniej Polski, została przesiedlona na tereny Polski północnej i zachodniej. W efekcie największe skupiska mniejszości ukraińskiej znajdują się obecnie na terenach województw: warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego i zachodniopomorskiego. Części Ukraińców udało się uniknąć przesiedlenia z rodzimych terenów, a części pozwolono na powrót po 1956 r. Stąd też skupiska mniejszości ukraińskiej w województwach podkarpackim i małopolskim. Główne organizacje: • Związek Ukraińców w Polsce, • Związek Ukraińców Podlasia, • Towarzystwo Ukraińskie w Lublinie, • Fundacja św. Włodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej, • Związek Ukrainek, • Ukraińskie Towarzystwo Nauczycielskie w Polsce, • Ukraińskie Towarzystwo Lekarskie, • Stowarzyszenie Ukraińców - Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego, • Organizacja Młodzieży Ukraińskiej „PŁAST”, • Ukraińskie Towarzystwo Historyczne, • Związek Niezależnej Młodzieży Ukraińskiej.

Organizacja Młodzieży Ukraińskiej „PŁAST Płast powstał w 1911 roku.Ukraińska organizacja skautowa. Celem Płastu jest sprzyjanie wszechstronnemu, patriotycznemu wychowaniu i samowychowaniu ukraińskiej młodzieży na zasadach moralności chrześcijańskiej. Będąc organizacją apolityczną i ponad wyznaniową, Płast wychowuje młodzież na świadomych, odpowiedzialnych i pełnowartościowych obywateli lokalnej, narodowej i światowej wspólnoty, elitę społeczeństwa. Ciekawostki: W roku szkolnym 2005/2006 języka ukraińskiego uczyło się w 162 placówkach oświatowych 2740 uczniów należących do tej mniejszości. Ukraińcy w Polsce należą w większości do dwóch kościołów: Kościoła Katolickiego Obrządku Bizantyńsko-Ukraińskiego i Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Żydzi to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2002 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 1 055 obywateli polskich, w tym: w województwie mazowieckim - 397, dolnośląskim - 204, śląskim - 92, łódzkim - 65, małopolskim - 50. Żydzi mieszkają w rozproszeniu, przede wszystkim w dużych miastach. Pierwsze wzmianki o Żydach na terenach polskich pochodzą z X wieku, a pierwszym oficjalnym polskim dokumentem nadającym Żydom przywileje i autonomię był statut kaliski z XIII wieku. Żydzi napływali do Polski ze względu na stosunkowo najlepsze (na tle nieustannych pogromów w Europie Zachodniej) warunki bezpiecznego życia i rozwoju własnej kultury oraz gwarantowaną przywilejami królewskimi autonomię gmin wyznaniowych. Liczba Żydów w Polsce tradycyjnie oscylowała w okolicach 10 % populacji (najwięcej w Europie). Rozwój żydowskiego życia w Polsce został brutalnie przerwany przez II wojnę światową i hitlerowską politykę. Z ok. 3,5 miliona polskich Żydów wojnę przeżyło ok. 300 tys. W okresie PRL-u w kilku falach emigracyjnych wyjechała większość polskich Żydów. Po roku 1989 nastąpiło odrodzenie życia żydowskiego w Polsce. Wiele osób powróciło do swoich żydowskich korzeni. Powstały nowe organizacje działające na rzecz rozwoju życia społeczności żydowskiej w Polsce. Główne organizacje: • Towarzystwo Społeczno - Kulturalne Żydów w Polsce, • Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny, • Stowarzyszenie Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej, • Fundacja „Shalom”, • Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Żydów w Polsce istnieje od 1950 roku. Jest ono największą organizacją żydowską w kraju. Główne cele stowarzyszenia to integracja środowiska żydowskiego, działalność w obszarze kultury żydowskiej i języka jidysz oraz budowanie dobrych relacji polsko-żydowskich. Zarząd Główny ma siedzibę w Warszawie, a w 16 większych miastach Polski są oddziały Stowarzyszenia. Dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, wydaje pismo „Słowo Żydowskie – Dos Jidysze Wort” w językach polskim i jidysz. Jest także członkiem Europejskiego i Światowego Kongresu Żydów oraz współpracuje z innymi organizacjami żydowskimi i polskimi. W Otwocku pod Warszawą stowarzyszenie posiada własny ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy „Śródborowianka”. Działalność Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce realizowana jest na przestrzeni ostatnich lat w głównej mierze dzięki wsparciu finansowemu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ciekawostki: W roku szkolnym 2005/2006 języka hebrajskiego uczyło się w 2 placówkach oświatowych (w Warszawie i Wrocławiu) 66 uczniów należących do tej mniejszości. Język jidysz (tradycyjny język Żydów polskich) nauczany jest na kursach organizowanych przez organizacje żydowskie. Żydzi to wyznawcy religii mojżeszowej. Istotne znaczenie w życiu mniejszości żydowskiej odgrywa działalność Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej.