Bezpieczeństwo narodowe

Słowem wstępu do tematyki bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej należy zaznaczyć, iż dokumentami fundamentalnymi strategii bezpieczeństwa tego państwa jest Konstytucja Federacji Rosyjskiej, Ustawa „O bezpieczeństwie” oraz Strategia bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej .
Rosja jest odbierana przez większą część świata, jako mocarstwo militarne z silną władzą centralną. Podstawą jej siły był ciągły konflikt między państwem, a obywatelami .
„Z formalnego punktu widzenia Rosja jest wciąż państwem posiadającym wszystkie atrybuty współczesnej demokracji – demokratyczną konstytucje gwarantującą prawa 

i wolności obywatelskie oraz separację władzy; niezależne władze ustawodawcze i wykonawcze obierane w wolnych, tajnych i powszechnych wyborach; niezależną władzę sądowniczą i inne instytucje centralne. W Rosji istnieje gospodarka oparta na zasadach rynkowych, z szerokimi wolnościami w zakresie przepływu towarów, kapitału i siły ludzkiej. Funkcjonują prywatne media – telewizje, rozgłośnie radiowe, gazety, czasopisma, rozkwita Internet” . Jak wspomniane zostało wcześniej jednym z fundamentalnych dokumentów jest Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Federacji Rosyjskiej do 2020 roku, w której ujęte zostały zagrożenia zewnętrzne jak i wewnętrzne państwa. Organem przedstawicielskim i ustawodawczym w Federacji Rosyjskiej jest Zgromadzenie Federalne, któro stanowi parlament. Składa się z Rady Federacji oraz Dumy Państwowej. W kompetencjach Rady Federacji znajdują się kompetencje związane z bezpieczeństwem państwa, a mianowicie: zatwierdzanie dekretu Prezydenta o wprowadzeniu stanu wojennego oraz stanu wyjątkowego, rozstrzyganie sprawy użycia Sił Zbrojnych poza granicami państwa. Natomiast Duma Państwowa zajmuje się jedynie stanowieniem prawa . Prezydent ma najszersze kompetencje w dziedzinie obronności – jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, tylko on mianuje i odwołuje wyższe dowództwo armii, oraz zatwierdza doktrynę wojenną, wydaje dekrety o stanie wojennym oraz stanie wyjątkowym . W Rosji realizowana jest państwowa polityka w zakresie obrony narodowej, bezpieczeństwa państwowego i społecznego oraz trwałego rozwoju Rosji, adekwatna do wewnętrznych i zewnętrznych warunków. Zostały stworzone przesłanki dla wzmocnienia systemu zapewniania bezpieczeństwa narodowego. Rozwiązano wysunięte na pierwszy plan problemy ekonomiczne, podniosło się znaczenie inwestycji w gospodarce narodowej. Wzmacnia się zgoda narodowa oparta na wspólnych wartościach, czyli wolności i niepodległości Rosji, pokoju międzynarodowym oraz jedności kultur w wielonarodowej Federacji Rosyjskiej . W strategii zawarte zostały przesłanki walki z zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi. „Głównymi kierunkami zapewnienia bezpieczeństwa narodowego w Federacji Rosyjskiej są strategiczne priorytety narodowe, które wyznaczają zadania najważniejszych przemian społecznych, politycznych i ekonomicznych, w celu stworzenia bezpiecznych warunków do realizacji konstytucyjnych praw i wolności obywateli Federacji Rosyjskiej, trwałego rozwoju kraju, zachowania integralności terytorialnej i suwerenności państwa.(…) Siły i środki zapewnienia bezpieczeństwa narodowego koncentrują swoje wysiłki i zasoby na zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego w sferach wewnątrzpolitycznej, ekonomicznej i społecznej,(…) nauki i edukacji,(…) międzynarodowej, duchowej, informacyjnej, militarnej, obronnej, przemysłowej, ekologicznej i bezpieczeństwa społecznego” . Rosja, aby ochronić swoje interesy narodowe pozostanie w ramach prawa międzynarodowego i będzie prowadzić racjonalną oraz pragmatyczną politykę zagraniczną, która będzie wykluczać kosztowną konfrontację oraz nowy wyścig zbrojeń. Będzie rozwijać kooperację w G8 („Grupie ośmiu”), G20 („Grupie dwudziestu”), RIC (Rosja, Indie, Chiny), BRIC (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny) oraz będzie wykorzystywać potencjał nieformalnych instytucji międzynarodowych . Aby zapobiec zagrożeniom bezpieczeństwa narodowego należy kształtować stabilność społeczną, zgodność etniczną i wyznaniową, podnieść potencjał mobilizacyjny i wzrost gospodarki narodowej, poprawić jakość pracy organów władzy państwowej i sformułować skuteczne mechanizmy współdziałania tych organów z obywatelami po to, by mogli realizować prawo do życia, bezpieczeństwa, pracy, mieszkania, zdrowia, dostępu do edukacji i rozwoju kulturalnego . Podstawowe założenia strategii obronnej zostały ujęte w Doktrynie wojennej FR z 2000 roku. Wymieniono w niej zagrożenia bezpieczeństwa Rosji, a wśród nich są: próba marginalizacji roli ONZ i OBWE przez inne państwa, a zwłaszcza akcje wojskowe podejmowane bez upoważnienia Rady Bezpieczeństwa, krytyką objęto rozszerzanie sojuszy i bloków wojskowych na szkodę bezpieczeństwa FR. Wśród zagrożeń wymieniono również terroryzm, separatyzm o podłożu religijnym i etnicznym oraz konflikty zbrojne przy granicy Rosji, a także jej sojuszników . „Federacja Rosyjska (…) objęła stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ oraz zobowiązała się do przestrzegania zawartych przez ZSRR umów w dziedzinie rozbrojenia i kontroli zbrojeń. Władze rosyjskie odziedziczyły również cały potencjał nuklearny oraz zdecydowaną większość sił konwencjonalnych. Pod rosyjskim dowództwem znalazło się około 3 mln spośród 4,2 mln żołnierzy i pracowników sowieckich sił zbrojnych. Jednak głęboki kryzys społeczno-gospodaeczy wymuszał demilitaryzację oraz restrukturyzację gospodarki na potrzeby tzw. kompleksu wojskowo-przemysłowego” . Podsumowując, Federacja Rosyjska, jako potężne państwo z potężnym potencjałem i możliwościami konfrontuje się z rzeczywistością, w której zagrożone jest bezpieczeństwo jej obywateli, suwerenności państwa oraz miejsca w stosunkach międzynarodowych. Dodatkowym źródłem większych zagrożeń jest fakt wielonarodowości. Wzmaga to konflikty na tle etnicznym, religijnym, kulturowym. Rosja jest jednym z państw, któro posiada broń jądrową i której nie zawaha się użyć, jeśli ktoś jej użyje. Traktuje ten środek, jako sposób na odstraszenie potencjalnych agresorów, przez co jej pozycja na arenie światowej ciągle wzrasta.

1. Bil I., Ołtowski T., Federacja Rosyjska jako mocarstwo? Stan obecny i perspektywy, http://fae.pl/raportrosjajakomocarstwo.pdf, Warszawa 2008.
2. Eberhardt A., Polityka Obronna Federacji Rosyjskiej, http://www.pism.pl/index/?id=301ad0e3bd5cb1627a2044908a42fdc2, (stan na 09.11.2012).
3. Konstytucja Federacji Rosyjskiej przyjęta na ogólnonarodowym referendum w dniu 12 grudnia 1993roku, http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/rosja.html, (stan na 09.11.2012).
4. Kuźniar R. i inni (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe, Warszawa 2012.
5. Ostaszewski P., Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa 2008.
6. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Federacji Rosyjskiej do 2020 roku, http://www.pressje.org.pl/assets/articles/article_25_issue14.pdf, (stan na 09.11.2012).